Internationaal onderzoek bevestigt impact coronacrisis op kinderen
In 2021 werden de resultaten gepubliceerd van een grootschalig onderzoek in Vlaanderen naar het welbevinden van kinderen tussen 10 en 12 jaar in coronatijden. Die studie kaderde in een internationaal vergelijkend onderzoek, waarvan de resultaten nu ook beschikbaar zijn. Wat blijkt? De impact van de coronacrisis wordt ook internationaal bevestigd.
Het internationale onderzoek, Children's Worlds, The International Survey on Children's Well-Being (ISCWeB), werd behalve in Vlaanderen nog in 19 andere landen en regio’s afgenomen. In totaal werden bijna 24.000 kinderen bevraagd. Daardoor kunnen we het welzijn van Vlaamse kinderen tijdens de coronapandemie vergelijken met kinderen in andere landen. De survey brengt het welbevinden van kinderen goed in kaart: het perspectief en de ervaring van de kinderen zelf staan telkens centraal.
Wat leren de cijfers ons?
Het Vlaamse onderzoek werd in het voorjaar van 2021 uitgevoerd door HOGent en het Jeugdonderzoeksplatform JOP met steun van de Vlaamse overheid. Er werd een representatieve steekproef afgenomen bij 2.449 kinderen uit het vierde tot zesde leerjaar in 35 Vlaamse scholen. Het Vlaamse rapport leerde ons al dat de coronacrisis een grote impact gehad heeft op het algemeen welbevinden van jonge kinderen. Ze zaten minder goed in hun vel, hadden minder vertrouwen in de toekomst en waren minder tevreden over hun leven in het algemeen dan in pre-coronatijden. De impact van de coronacrisis wordt nu ook internationaal bevestigd.
Steun van familie en vrienden is belangrijk
De internationale data tonen dat Vlaamse kinderen qua algemeen welbevinden dicht aanleunen bij het internationale gemiddelde. Op sommige vlakken zijn Vlaamse kinderen wel beduidend meer tevreden. Ze voelden zich doorgaans een stuk veiliger thuis en op school dan in de meeste andere bevraagde landen. Ze voelden zich verhoudingsgewijs ook vrij goed geïnformeerd over het coronavirus en gesteund door hun vrienden en huisgenoten.
Over het algemeen hebben relaties met vrienden en familie een impact op het welbevinden, wat ook duidelijk is in coronatijden. Dat kinderen bij vrienden terechtkunnen en het gevoel hebben dat hun ouders naar hen luisteren en hen serieus nemen, heeft een positieve impact in alle landen. Dus op dat vlak heeft de sociale situatie van heel wat Vlaamse kinderen mogelijk wel een beschermende rol gespeeld.
Nuance is op zijn plaats
Het Vlaamse rapport benadrukte al dat er bijzondere aandacht moet worden besteed aan kinderen in een kwetsbare thuissituatie. Dat werd ook herhaald in de overzichtsstudie uit 2022 die de impact van coronamaatregelen op kinderen en jongeren onder de loep nam. Het internationale rapport benadrukt verder ook dat de context per land een grote invloed kan hebben op de resultaten. Dat heeft te maken met het materiële welbevinden – kinderen in lage-inkomenslanden scoren in het algemeen lager – maar ook met de algemene aanpak van de coronamaatregelen per land. In de verschillende landen waren mogelijk andere maatregelen van kracht toen de bevraging werd afgenomen. Gemiddelden zeggen daarom, zoals steeds, zeker niet alles.
Tot slot is het ook nog afwachten in hoeverre deze effecten op het welbevinden zich op lange termijn zullen doorzetten. Toekomstig onderzoek zou kunnen uitwijzen of we een herstel zullen zien.