Jobs bieden mensen de beste kansen om volwaardig aan de samenleving deel te nemen en beschermen hen tegen armoede. Het verhogen van de werkzaamheidsgraad is bovendien belangrijk om de economie draaiende te houden, groeikansen te geven en de sociale zekerheid betaalbaar te houden.

De Vlaamse overheid wil iedere potentiële werknemer ondersteunen in zijn zoektocht naar werk, ook wie minder kansen heeft op de arbeidsmarkt. Ze voert daartoe een ‘activerend arbeidsmarktbeleid’. Dit vertrekt van een nauwkeurige inschatting van iemands kansen op de arbeidsmarkt, oftewel van zijn ‘afstand tot de arbeidsmarkt’. De Vlaamse Dienst voor Arbeidsbemiddeling (VDAB) speelt hierin een belangrijke rol. De VDAB gaat samen met de werkzoekende op zoek naar zijn individuele sterktes, en naar de drempels die het zoeken naar werk kunnen belemmeren.

Drempels die werkzoekenden kunnen ervaren, zijn:

• Ze hebben niet de juiste ervaring of niet de juiste vaardigheden die belangrijk zijn op de arbeidsmarkt.
• Hun kennis is niet meer up-to-date.
• Hun taalkennis is ontoereikend.
• Ze hebben niet de juiste arbeidsattitude.
• Ze hebben een handicap of kampen met psychosociale problemen of een armoedecontext.

In haar activerend arbeidsmarktbeleid doorbreekt de Vlaamse overheid het hokjesdenken en streeft ze naar een ‘dienstverlening op maat’ van elke werkzoekende. De VDAB gaat na wat iemands concrete afstand tot de arbeidsmarkt is en hoe deze afstand zo goed mogelijk kan overbrugd worden. De individuele aanpak gaat samen met een inclusieve aanpak. Dit wil zeggen dat elke dienstverlening openstaat voor iedereen. De VDAB begeleidt werkzoekenden naargelang hun noden. Daarbij geldt: hoe groter de afstand tot de arbeidsmarkt, hoe intensiever en specifieker de begeleiding:

• Is de afstand tot de arbeidsmarkt makkelijk overbrugbaar, dan kan de basisbemiddeling van de VDAB volstaan, eventueel aangevuld met opleiding.
• Volstaat die basisaanpak niet, dan kunnen ook andere acties aangeboden worden: opleiding (op de werkvloer), begeleiding op de werkvloer, een taalopleiding, een job op maat, … Bij elk van deze acties zoekt de VDAB naar een aanbod op maat.
• Is de afstand tot een reguliere job te groot, dan is een job op maat in een sociale-economieonderneming of een andere job met structurele ondersteuning aangewezen.
• Als betaalde arbeid (nog) geen optie is, kan de werkzoekende naar een arbeidszorginitiatief worden toegeleid.

Hieronder lichten we de verschillende manieren toe waarop de Vlaamse overheid werkzoekenden ondersteunt richting werk.

Via arbeidsbemiddeling wil de Vlaamse overheid werkzoekenden en werkgevers ‘matchen’. Zo vinden werkzoekenden sneller een job en kunnen werkgevers vlotter hun vacatures invullen. De doelstelling daarbij is dat de werkzoekende en het bedrijf tot een duurzame oplossing komen.

De VDAB bemiddelt (ingeschreven) werkzoekenden naar werk.

• Voor elke werkzoekende is er een (vooral digitaal) basisaanbod.
  • De VDAB helpt werkzoekenden met sollicitatietraining(opent in nieuw venster) en een vacaturedatabank(opent in nieuw venster). Samen met de werkzoekende wordt de gewenste job bepaald, en welke stappen daarvoor nodig zijn. De VDAB-dienstverlening gaat ook ruimer: zo hebben werkzoekende sollicitanten recht op goedkopere treintickets en organiseert de VDAB jobbeurzen.
    De VDAB ziet ook toe op het ‘zoekgedrag’ van de werkzoekende. Doet een werkzoekende niet genoeg moeite om werk te vinden, dan kan dat gevolgen hebben voor zijn uitkering(opent in nieuw venster).
  • Ook werkgevers kunnen rekenen op hulp van de VDAB bij het invullen van hun vacatures(opent in nieuw venster) en HR-gerelateerde vragen(opent in nieuw venster).
    • Ze kunnen via MasterVac: hun vacature online registreren en publiceren op de VDAB-website.
    • Ze kunnen op zoek gaan naar geschikte kandidaten in de cv-databank.
    • Ze kunnen hun vacatures opvolgen en beheren, en daarbij feedback geven op sollicitaties van kandidaten.
    • Werkgevers kunnen ook extra ondersteuning vragen bij de invulling van hun vacature.

☞ Lees alles over het basisaanbod op de website van de VDAB(opent in nieuw venster).

• Voor wie méér nodig heeft, biedt VDAB een intensieve dienstverlening aan.
  Sommige mensen vinden niet zo gemakkelijk hun plek op de arbeidsmarkt. Werkzoekenden met een arbeidsbeperking(opent in nieuw venster) worden geholpen via gespecialiseerde dienstverlening, een intensieve begeleiding en bemiddeling naar werk.
• Private arbeidsbemiddeling vult de VDAB-werking aan.
  De VDAB organiseert de publieke arbeidsbemiddeling in het Vlaamse gewest. Daarnaast bieden ook private ondernemingen (vennootschappen en verenigingen) en natuurlijke personen diensten van arbeidsbemiddeling aan.
  Voorbeelden van deze diensten van private arbeidsbemiddeling zijn:
  • uitzendactiviteiten
  • werving en selectie, executive search, headhunting
  • outplacement
  • bemiddeling van artiesten
  • bemiddeling van betaalde sportlui
  • websites en andere media die vacatures en cv’s verspreiden

De Vlaamse overheid is bevoegd voor het regelgevend kader inzake private arbeidsbemiddeling.

☞ Meer info over dit regelgevend kader en over de erkenningsregeling van uitzendbureaus.

De Vlaamse overheid vergroot de tewerkstellingskansen van werkzoekenden door hen kansen te geven tot opleiding. Wie een opleiding(opent in nieuw venster) volgt, kan in aanmerking komen voor een financiële tegemoetkoming(opent in nieuw venster). Opleidingen die leiden naar een knelpuntberoep worden gestimuleerd. Een opleiding kan ook op de werkvloer(opent in nieuw venster) plaatsvinden.

De VDAB en zijn partners bieden een brede waaier aan opleidingen aan. Dit aanbod omvat opleidingen gericht op algemene arbeidsmarktcompetenties, oriënterende opleidingen, beroepsopleidingen, beroepsgerichte doorstroomopleidingen en Nederlands voor anderstaligen.

Mensen de mogelijkheid bieden om werkervaring op te doen, biedt hen meteen ook de kans om hun competenties aan te scherpen. De VDAB biedt hiervoor een aantal mogelijkheden(opent in nieuw venster) aan.

Soms houden deze maatregelen zelf al begeleiding of coaching in, soms wordt er daarnaast nog voorzien in bijkomende ondersteuning, zoals jobcoaching(opent in nieuw venster), taalcoaching(opent in nieuw venster) of bijzondere tewerkstellingsondersteunende maatregelen voor personen met een arbeidsbeperking.

Voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt bekijkt de VDAB of een job op maat aangewezen is, indien nodig met extra ondersteuning.

• Zij kunnen bijvoorbeeld ervaring opdoen door tewerkstelling binnen Wijkwerken(opent in nieuw venster), tijdelijke werkervaring(opent in nieuw venster) of lokale diensteneconomie(opent in nieuw venster).
• Personen met een grote, langdurige afstand tot de arbeidsmarkt, kunnen terecht in Collectief Maatwerk(opent in nieuw venster).
• Voor wie betaald werk op dit moment geen optie is, is er een specifiek aanbod in het kader van werk-zorg en arbeidszorg(opent in nieuw venster).

Elk van deze tewerkstellingsmaatregelen wil de betrokkenen werk bieden op maat van hun noden en hen toelaten werkervaring en competentieversterking op te bouwen in die job.

Ook werkgevers kunnen drempels ervaren bij de aanwerving van een bepaalde werkzoekenden. Om de aanwerving aantrekkelijker te maken, biedt het activeringsbeleid verschillende stimulansen aan. Het gaat om maatregelen die de loonkost van het individu of bepaalde groepen op de arbeidsmarkt verlagen. Ze compenseren de afstand van de werkzoekende tot de arbeidsmarkt.

Financiële stimuli voor werkgevers zijn:

• Doelgroepkortingen voor:
  • laag- en middengeschoolde jongeren
  • oudere werknemers

  • oudere niet-werkende werkzoekenden

  • Personen met een arbeidshandicap (VOP)
• Aanwervingsincentive voor langdurig werkzoekenden
• De SINE (sociale inschakelingseconomie)(opent in nieuw venster) voor kwetsbare werkzoekenden met specifieke criteria rond studieniveau en werkloosheidsduur
• Sectorale kortingen voor aanwervingen van werkzoekenden in specifieke sectoren:
  • Onthaalouders
  • Bagger- en sleepvaartsector en koopvaardij
  • Kunstenaars
  • Huispersoneel/dienstboden

De Vlaamse overheid ondersteunt werkzoekenden die een eigen zaak willen starten.

• Ze ondersteunt trajecten die begeleiden naar ondernemerschap.
  • In 'Maak werk van je zaak'(opent in nieuw venster) krijgt een kandidaat-zelfstandige een traject op maat van zijn noden. Dit bestaat uit (kortlopende) activiteiten die hem oriënteren, adviseren en begeleiden. Daarmee kan hij de haalbaarheid van zijn projectidee toetsen en de opstart grondig voorbereiden.
  • Ook de Starterslabo’s(opent in nieuw venster) bieden begeleiding naar ondernemerschap aan. Zij coachen niet-werkende werkzoekenden naar zelfstandig ondernemerschap met behoud van hun werklozenstatuut en eventuele uitkering. Een starterslabo ondersteunt de kandidaat-ondernemer bij de uitwerking van het ondernemingsplan en laat hem toe het ondernemingsidee binnen een beschermde omgeving te testen.
• Ze biedt met de transitiepremie financiële ondersteuning aan 45-plussers die een eigen zaak willen starten.