Maatregelen van de overheid naar aanleiding van de hoge energieprijzen
De energieprijzen waren in de winter van 2022-2023 heel hoog. Welke maatregelen hebben de verschillende overheden genomen?
Maatregelen van de Vlaamse regering
De Vlaamse regering nam meerdere maatregelen naar aanleiding van de hoge energiefacturen, onder meer de onderstaande.
Aanpassingen in het Groeipakket. Gezinnen met een sociale toeslag in hun Groeipakket kregen 2 keer een extra premie van 100 per kind uitbetaald (eind november 2022 én in mei 2023)(opent in nieuw venster).
Aanpassingen in de Jobbonus: In 2022 werd er 100 euro bij het bedrag van de jobbonus geteld. Dat was een eenmalige verhoging. U kon dus eenmalig een jobbonus van maximaal 700 euro ontvangen (in plaats van 600 euro).
Een tijdelijke premie voor doe-het-zelf-isolatie van dak of zoldervloer. Voor aankoopfacturen tussen 1-7-2022 en 30-6-2024. U kunt de premie aanvragen via Fluvius. ‘Beschermde afnemers’ en/of klanten met uitsluitend nachttarief krijgen een verhoogde premie.
Mijn VerbouwPremie: de doelgroep met de laagste inkomensgrens werd uitgebreid. De inkomensgrens tussen de laagste en de middelste inkomenscategorie wijzigde voor aanvragen van Mijn VerbouwPremie sinds 2023. De inkomensgrenzen voor de laagste inkomenscategorie werden verhoogd met 10%. Voor meer info, zie: Wie kan Mijn Verbouwpremie aanvragen (Eigenaar-bewoner per inkomenscategorie).
Versoepeling van de voorwaarden van Mijn VerbouwLening: u kunt de lening ook aanvragen als u nog niet gedomicilieerd bent in de woning waarvoor u de lening aanvraagt. U moet er wel binnen de 36 maand gedomicilieerd zijn. Meer informatie, zie: Mijn Verbouwlening. Mijn VerbouwLening is een voordelige lening voor investeringen om de energetische- en woonkwaliteit van de woning te verbeteren.
Betalingsuitstel voor bijzondere sociale leningen(opent in nieuw venster): De kredietgever kan aan de ontlener van een bijzondere sociale lening, die wegens de hoge energiekosten betalingsmoeilijkheden ondervindt, een betalingsuitstel van 6 maanden toestaan dat verlengd kan worden met 3 maanden. De interesten tijdens de periode van het betalingsuitstel zijn niet verschuldigd en de looptijd van de lening wordt verlengd met het aantal maanden van betalingsuitstel. Ook voor de huurwaarborglening(opent in nieuw venster) kan de kredietgever een periode van betalingsuitstel toestaan voor een periode van 6 maanden, verlengbaar met 3 maanden.
Uitbreiding van de doelgroep die in aanmerking komt voor een gratis energiescan.
Via het Energiehuis: iedereen met een inkomen dat binnen de laagste inkomenscategorie van de Mijn Verbouwpremie valt.
Via het OCMW: op basis van een doorverwijzing van een OCMW-medewerker.
- Verlenging van de periode waarin het voor de netbeheerders verboden is om huishoudens af te sluiten van de energielevering: Tussen 1 november 2022 en 30 april 2023 mocht de netbeheerder niemand afsluiten of de minimale levering voor elektriciteit uitschakelen.
- Verhoging van het noodkrediet voor klanten bij de netbeheerder.
Een minimale levering voor klanten bij de netbeheerder die elektrisch verwarmen en exclusief nachttarief hebben.
Voor meer uitleg, zie: Wat als u uw factuur voor elektriciteit en aardgas niet betaalt?Voor zeer slecht geïsoleerde huurwoningen (EPC-label D, E of F) werd de indexering van de huurprijzen beperkt van 1 oktober 2022 tot en met 30 september 2023. Sinds 1 oktober 2023 is huurprijsindexatie mogelijk met correctiefactoren.
Bij het Fonds ter bestrijding van de uithuiszettingen werden de forfaitaire tegemoetkoming en de eerste tegemoetkoming tijdelijk verhoogd.
Maatregelen voor bedrijven
Maatregelen van de federale regering
De federale regering nam onderstaande maatregelen naar aanleiding van de hoge energiefacturen.
- Er kwam een verlaging van de btw op elektriciteit van 21% naar 6%. Dit is te zien op de voorschotfacturen sinds april 2022. Sinds april 2023 blijft de btw op 6%, maar wordt er wel een accijns geheven.
Er kwam een verlaging van de btw op aardgas van 21% naar 6%. De btw-verlaging voor gas is er sinds 1 juli 2022 ook voor appartementsgebouwen, woonzorgcentra, ziekenhuizen en andere gebouwen en plaatsen met collectieve verwarmingsinstallaties. Sinds april 2023 blijft de btw op 6%, maar wordt er wel een accijns geheven.
Meer info: Btw-verlaging voor elektriciteit, aardgas en warmte (FOD Financiën)(opent in nieuw venster). Vraag hierover? Contact FOD Financiën(opent in nieuw venster).
- Tijdelijk recht op het sociaal tarief (voor gas en/of elektriciteit) voor wie recht heeft op verhoogde tegemoetkoming voor gezondheidszorgen tot 30 juni 2023. Dit tijdelijk recht is dus stopgezet sinds 1 juli 2023. Energieleveranciers moeten aan de doelgroep ter vervanging wel het goedkoopste tarief aanbieden. Meer informatie over dit tijdelijk recht, zie: Sociaal tarief voor energie voor personen met een verhoogde tegemoetkoming (FOD Economie)(opent in nieuw venster).
De federale regering kondigde ook aan dat op termijn het systeem van het sociaal tarief hervormd wordt. Meer info volgt.
Basispakket voor gas
Wie een variabel energiecontract had (of een vast contract afgesloten of hernieuwd had na 1 oktober 2021) kreeg een korting op de gasfactuur:voor november en december 2022 van 135 euro per maand (als aan de voorwaarden voldaan was op 30-9-2022).
- voor januari, februari en maart 2023 van 135 euro per maand (als aan de voorwaarden voldaan was op 31-12-2022). Die bedragen worden afgetrokken van de voorschot- of afrekeningsfacturen of worden direct op een bankrekening gestort.
- Het basispakket gold niet voor wie al recht had op een sociaal tarief.
- Basispakket voor elektriciteit
Wie een variabel energiecontract had (of een vast contract afgesloten of hernieuwd had na 1 oktober 2021) krijgt een korting op de elektriciteitsfactuur:- voor november en december 2022 van 61 euro per maand (als aan de voorwaarden voldaan was op 30-9-2022).
- voor januari, februari en maart 2023 van 61 euro per maand (als aan de voorwaarden voldaan was op 31-12-2022). Die bedragen worden afgetrokken van de voorschot- of afrekeningsfacturen of worden direct op een bankrekening gestort.
Het basispakket gold niet voor wie al recht had op een sociaal tarief.
Premie van 250 euro voor wie de hoofdwoning met pellets in bulk verwarmt (FOD Economie). De premie kon aangevraagd worden tot en met 30 april 2023.
Eenmalige ‘stookoliecheque’ van 300 euro (per adres) voor gebruikers van stookolie (mazout) en propaan in bulk. Die kon aangevraagd worden tot en met 30 april 2023.
Iedereen die recht had op het sociaal tarief, kreeg automatisch een eenmalig forfait van 80 euro (‘winterkorting’).
‘Federale verwarmingspremie van 100 euro’ per elektriciteitsaansluiting. Deze premie werd bij de aankondiging ook ‘energiecheque’ genoemd. Die federale verwarmingspremie werd automatisch verrekend in uw energiefactuur of op uw bankrekening gestort.
Voor meer info over de federale maatregelen kunt u terecht bij het contactcenter van de FOD Economie.
Stijgende energiekost
De energiefactuur bestaat uit 3 grote delen: de energiekost, de nettarieven en een aantal heffingen. De prijsstijgingen beïnvloeden enkel het deel ‘energiekost’ rechtstreeks.