Winterbegrazing met schapen: samenwerking voor landbouw en natuur
Het INBO, het ILVO, de Odisee Hogeschool en de vzw Vlaamse Schapenhouderij verkenden samen met schapenhouders en andere landbouwers de mogelijkheden voor winterbegrazing met schapen. Dat gebeurde tijdens een voorbereidend project onder het European Innovation Partnership. Schapen worden tijdens de zomer ingezet voor natuur- en groenbeheer, maar tijdens de winter is het voederen van de kudde een uitdaging. Winterbegrazing is een praktijk die in het verleden gangbaar was en tegenwoordig weer meer belangstelling krijgt, niet alleen in Vlaanderen maar ook daarbuiten.
Het project onderzocht de mogelijkheden op percelen met wintertarwe, graszaadteelt, blijvend en tijdelijk grasland, groenbedekkers, voedergewassen, natuurgebieden en andere publieke of private gronden. Winterbegrazing blijkt voor elk van die gebruiken specifieke voordelen te bieden. Landschapsbeheer waarbij schapen volgens de seizoenen op andere percelen grazen, volgt dezelfde logica als landschapsbeheer in functie van biodiversiteit in het landbouwgebied. Er wordt gezorgd voor jaarrond beschikbaarheid van voedsel en schuilgelegenheid voor de fauna, met bijzondere aandacht voor het voortplantingsseizoen. Het landschap wordt dan als geheel beheerd in plaats van als losse verzameling percelen. De belangrijkste hindernissen voor een bredere uitrol van deze praktijk in Vlaanderen zijn de verplichte inscharingscontracten in het kader van de mestwetgeving en de publieke bezorgdheid wanneer schapen grazen in de winterkou.
Het project toonde aan dat het inzetten van schapen in de winter troeven biedt voor landbouw en natuur, én voor klimaatadaptatie, klimaatmitigatie en de vermindering van het pesticidengebruik.
Amaury Sonneville, Myriam Dumortier en Kurt Sannen
Beeld boven: Yves Adams (Vildaphoto)