Resistentie tegen rattenvergif neemt toe: op zoek naar duurzame en effectieve bestrijding
De bruine rat voelt zich prima thuis in de buurt van de mens waar hij volop voedsel en schuilplaatsen vindt. Soms ontstaat er een rattenplaag, maar met goed beheer kunnen we schade en overlast binnen de perken houden. Hierbij zijn preventie en mechanische bestrijding de eerste keuze, maar soms zijn toch rodenticiden nodig. Klassieke rodenticiden, die inwerken op de bloedstolling (anticoagulantia), kunnen schadelijk zijn voor andere dieren en het milieu. Ze roepen ook vragen op rond dierenwelzijn en werken steeds minder goed doordat ratten resistent worden.
Daarom doet het INBO al geruime tijd onderzoek naar de bestrijding van de bruine rat en hun toenemende resistentie tegen anticoagulantia. De meest recente genetische screening van 2024 bevestigt de bezorgdheid: de helft van de Vlaamse rattenpopulatie is nu resistent. Dat is een duidelijke toename ten opzichte van 2013 toen ongeveer één op vijf ratten resistent was. De resistentie is vooral zichtbaar in het oosten en westen van Vlaanderen, maar breidt zich langzaam uit naar het centrum.
Om rattenoverlast duurzaam aan te pakken, ontwikkelde het INBO een monitortool voor lokale besturen. Deze tool brengt meldingen van overlast en bestrijdingsacties in kaart, en ondersteunt zo een effectief en efficiënt beheer. Daarnaast werd cholecalciferol (vitamine D3) getest als veelbelovend alternatief voor resistente populaties. Een gecoördineerde aanpak en doordachte keuze van maatregelen blijven daarbij essentieel.
Michiel Lathouwers, Kristof Baert
Beeld boven: Rollin Verlinde - Vildaphoto