Na 50 jaar afwezigheid zwemt er opnieuw grote modderkruiper in de uiterwaarden van de Zeeschelde
Op 6 oktober 2023 werden 520 jonge grote modderkruipers uitgezet in het gecontroleerde overstromingsgebied (GOG) van Kruibeke-Bazel-Rupelmonde (KBR). Met een grootte van ruim 600 ha vormt dit gebied het paradepaardje van het Sigmaplan, een plan waar beveiliging tegen wateroverlast samengaat met het herstel van natte natuur.
Als typische vis van overstromingsvlakten is grote modderkruiper een van dé symboolsoorten voor het herstel van waterlandschappen in Vlaanderen. De vis zat voor de jaren ‘50 van de vorige eeuw met zekerheid in de vele verbindingsgrachten met de Schelde. Het typische vroegere gebruik als levende barometer is nog bekend bij sommige inwoners van de streek. In de volksmond werd de grote modderkruiper daarom ook ‘weeraal’ genoemd. Maar na 1980 werd de soort in de ruime omgeving niet meer gezien. De vis kent echter een verborgen bestaan: hij leeft op en in de bodem en is vooral 's nachts actief. Het was daarom niet ondenkbaar dat er in de Scheldevallei hier en daar nog een relictpopulatie overbleef. Zo wist het INBO via eDNA-analyse de soort in 2019 te traceren in een oude Scheldemeander van Berlare broek.
Genetische analyses van bekende relictpopulaties tonen evenwel aan dat de soort door inteelt genetisch erg verarmd is. Met de uitzet van genetisch gezonde dieren in KBR hopen we op termijn een nieuw bolwerk uit te kunnen bouwen. Van daaruit kan de soort zich dan naar andere GOG’s langs de Schelde verbreiden.
De uitgezette grote modderkruipers werden gekweekt in het Onderzoekscentrum Aquatische Fauna van het INBO in Linkebeek.
Deze uitzet vormde een mijlpaal van het soortbeschermingsplan voor de grote modderkruiper en werd mee mogelijk gemaakt door financiële ondersteuning van Life+Scalluvia (inrichting KBR) en Life B4B (kweek grote modderkruiper).
Jeroen Van Wichelen, Johan Auwerx, Bruno Picavet en Jozef Couck
Beeld boven: grote modderkruipers (foto INBO)