Steeds minder gezoem in Vlaamse natuurgebieden
Dat insecten het de laatste decennia slecht doen, is ondertussen genoegzaam bekend. En dat geldt in Vlaanderen zeker voor bestuivers zoals dag- en nachtvlinders, en zweefvliegen.
Recent verscheen de eerste Rode Lijst van de wilde bijen in Vlaanderen. Hiermee werd de Rode-Lijststatus van de laatste belangrijke bestuiversgroep vastgesteld. Deze Rode Lijst kwam tot stand in samenwerking met Aculea (de bijen- en wespenwerkgroep van Natuurpunt), Natuurpunt Studie, het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen en de Universiteit van Mons.
Van de 340 soorten wilde bijen in Vlaanderen bleken er 35 regionaal uitgestorven, 14 ernstig bedreigd, 37 bedreigd, 50 kwetsbaar, 40 bijna in gevaar en 148 momenteel niet in gevaar. Voor 16 soorten was er onvoldoende informatie beschikbaar om een Rode-Lijstcategorie te bepalen.
Uit een bijkomende analyse bleek dat vooral hommels, zandbijen en groefbijen sterk zijn achteruitgegaan, terwijl maskerbijen er net sterk op vooruitgingen. Wanneer we de trends per biotoopvoorkeur bekijken, blijkt dat bijen die gedijen in een stedelijke omgeving het beter doen. Bijen van natuurlijke biotopen zoals heide, bos, duinen en grasland namen dan weer sterk af. Bovengronds nestelende soorten namen over het algemeen toe. Ondergronds nestelende soorten doen het daarentegen minder goed. Tenslotte bleek ook dat soorten met een noordelijke en een continentale verspreiding veel sterker afnamen dan soorten met een meer zuidelijke verspreiding. Dat heeft alles te maken met klimaatverandering.
Beeld boven: blauwe zandbij, een bedreigde wilde bijensoort in Vlaanderen (Foto: Kurt Geeraerts).