Alternerende opleidingen - Coronavirus

Ondernemingen moeten de richtlijnen en beschermingsmaatregelen zoals voorzien in de ‘Generieke gids om de verspreiding van COVID-19 op het werk tegen te gaan’ (en, indien beschikbaar, de sectorale vertaalslag van die gids) toepassen. Download de generieke gids en de sectorgidsen ((opent in nieuw venster)).

Sectorspecifieke informatie over duaal leren en andere alternerende opleidingen vindt u via volgende websites:

• Autosector en aanverwante sectoren ((opent in nieuw venster))
• Binnenvaart ((opent in nieuw venster))
• Bouw ((opent in nieuw venster))
• Chemie, Kunststoffen en Life Sciences ((opent in nieuw venster))
• Elektriciens: installatie en distributie ((opent in nieuw venster))
• Grafische sector ((opent in nieuw venster)) en papier- en kartonbewerkende sector ((opent in nieuw venster))
• Groene sectoren ((opent in nieuw venster))
• Haartooi-fitness-schoonheidszorgen ((opent in nieuw venster))
• Horeca ((opent in nieuw venster))
• Houtsectoren ((opent in nieuw venster))
• Kleding & confectie ((opent in nieuw venster))
• Lokale besturen ((opent in nieuw venster))
• Social profit ((opent in nieuw venster))
• Technologische industrie ((opent in nieuw venster))
• Textiel ((opent in nieuw venster))
• Textielverzorging ((opent in nieuw venster))
• Transport en logistiek en afhandeling op luchthavens ((opent in nieuw venster))
• Voedingsnijverheid ((opent in nieuw venster))

Een leerling in een alternerende opleiding mag opgeleid worden in een onderneming waar er tijdelijke werkloosheid is als de overeenkomst, zoals de bedoeling ervan, bestaat uit het aanleren van competenties en als de lerende geen medewerkers in tijdelijke werkloosheid vervangt.

De federale regelgeving bepaalt dat het werk van een tijdelijk werkloze werknemer niet mag worden uitbesteed aan derden of studenten en dat bijgevolg geen nieuwe arbeidsovereenkomsten gesloten mogen worden voor de uitvoering van hetzelfde werk.

Voor jongeren in het stelsel voor leren en werken (aanloopfase en arbeidsdeelname) en jongeren in een duale opleiding is de werkvloer deel van de opleiding. Daarbij staat competentieverwerving, niet het uitvoeren van werk centraal. Jongeren mogen dus in het kader van het stelsel voor leren en werken en duaal leren naar de werkvloer om competenties te verwerven, zelfs als er in die onderneming tijdelijke werkloosheid is, op voorwaarde dat dat geen vervanging van medewerkers in tijdelijke werkloosheid met zich meebrengt.

Een onderneming waar tijdelijke werkloosheid is ingevoerd en die vragen heeft over het starten van nieuwe overeenkomsten, kan voor advies over de regelgeving en mogelijke sancties terecht bij haar sociaal secretariaat. Bij twijfel kan de directeur van het bevoegde werkloosheidsbureau van de RVA de situatie beoordelen.

Een individuele leerling die niet kan gaan werken omdat hij verplicht in quarantaine moet, moet een quarantainegetuigschrift kunnen voorleggen afgeleverd door een bevoegde instantie (bijv. via contacttracing) of een arts. Een quarantainegetuigschrift is geen attest van arbeidsongeschiktheid. De leerling is arbeidsgeschikt maar mag niet naar de werkplek. Voor de dagen werkplekcomponent kan tijdelijke werkloosheid overmacht COVID-19 worden aangevraagd.

Ook wanneer de lokale overheid beslist om alle leerlingen van een school (preventief) in quarantaine te plaatsen, kunnen deze leerlingen voor de dagen werkplekcomponent tijdelijk werkloos worden gesteld wegens overmacht en wordt de overeenkomst geschorst. Een CLB-attest of attest van de school waaruit het bevel van de lokale overheid blijkt, wordt hierbij uitzonderlijk door de RVA als bewijs aanvaard. De onderneming moet deze attesten bij controle door de RVA kunnen voorleggen.

Voor leerlingen met een overeenkomst van alternerende opleiding (OAO) of deeltijdse arbeidsovereenkomst (DA) kan de onderneming voor deze dagen tijdelijke werkloosheid “overmacht” aanvragen (zoals voor gewone werknemers). Voor die dagen is geen leervergoeding verschuldigd (zie pagina 24 van de RVA-FAQ over tijdelijke werkloosheid in de coronacrisis ((opent in nieuw venster))).

De RVA beslist of de tijdelijke werkloosheid wordt aanvaard en of er bijgevolg uitkeringen worden toegekend.

Voor leerlingen met een overeenkomst van alternerende opleiding (OAO) of met een deeltijdse arbeidsovereenkomst (DA) kan de onderneming voor die dagen tijdelijke werkloosheid 'overmacht COVID-19' of 'economische redenen' aanvragen, zoals voor haar gewone werknemers). Voor die dagen is er geen leervergoeding verschuldigd.

De onderneming moet de leerling op de hoogte brengen (meldingsplicht) van de dagen of aantal dagen dat een leerling gedurende een bepaalde periode tijdelijk werkloos zal zijn. Dit moet uiterlijk gebeuren op de dag voorafgaand aan de ingangsdatum van de schorsing tijdelijke werkloosheid overmacht. Bovendien moet de werkgever de leerling informeren over de formaliteiten die de leerling moet verrichten om een uitkering aan te vragen bij de RVA.

De RVA beslist of de tijdelijke werkloosheid wordt aanvaard en of er dus uitkeringen worden toegekend.

Het aantal dagelijkse forfaitaire uitkeringen zal worden berekend aan de hand van deze formule: P x 6 / Q.

P = het aantal uren tijdelijke werkloosheid in de praktijkopleiding in de onderneming
Q = het gemiddelde aantal uren om de leervergoeding te berekenen.

Zie RVA-FAQ over tijdelijke werkloosheid in de coronacrisis. ((opent in nieuw venster))

Noot: Tijdens een schoolvakantie kan de leerling niet tijdelijk werkloos worden gesteld.

Leerlingen met een Overeenkomst Alternerende Opleiding (OAO) worden in alle vormen van tijdelijke werkloosheid vrijgesteld van wachttijd.

U vindt de bedragen van de overbruggingsuitkeringen op de website van de RVA. Een leerling die samenwoont met zijn of haar ouders, bijvoorbeeld, ontvangt een dagvergoeding van 11,67 euro. Daarvan wordt tot en met 31 december 2020 15% bedrijfsvoorheffing afgehouden (in plaats van 26,75%).

Leerlingen die tijdelijk werkloos worden gesteld wegens overmacht ‘COVID-19’, ontvangen van de RVA naast die dagvergoeding nog een supplement van 5,63 euro per dag. Ook daarvan wordt 15% bedrijfsvoorheffing afgehouden.

De RVA is bevoegd voor het toekennen van de tijdelijke werkloosheid. Zie RVA-FAQ over tijdelijke werkloosheid in de coronacrisis ((opent in nieuw venster))

Als er tijdelijke werkloosheid is of aangevraagd wordt in de periode van ziekte, is er geen gewaarborgde leervergoeding verschuldigd. Er kan ook geen overbruggingsuitkering worden toegekend. De leerling  moet zich meteen richten tot het ziekenfonds.

De Nederlandse Rijksoverheid heeft de beperkingen in het kader van de bestrijding Covid-19 aangepast. Met ingang van 15 januari 2022 gelden de volgende veranderingen:

• Niet-essentiële winkels (zoals kleding- of interieurwinkels) mogen terug openen tot 17 uur ‘s middags. Essentiële winkels (supermarkten, apotheken) blijven open tot 20 uur ‘s avonds. Weekmarkten zijn ook toegestaan.
• Alle niet-medische contactberoepen, zoals kappers en schoonheidsspecialisten, mogen eveneens terug openen tot 17 uur ‘s middags.
• Cafés en restaurants blijven verder gesloten (afhalen en laten bezorgen is wel nog mogelijk).
• De evenementensector blijft eveneens verder gesloten.

De huidige maatregelen gelden voorlopig tot eind januari 2022.

Met uitzondering van de horeca en de evenementensector geldt dat het sluiten of uitvoeren van overeenkomsten mogelijk is als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan:

• de onderneming past de algemene maatregelen COVID-19 van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en de vertaling ervan in de branchespecifieke protocollen ((opent in nieuw venster)) toe.
• er is zorgvuldig overleg geweest tussen onderneming en opleidingsverstrekker, zodat kwaliteitsvolle begeleiding en een veilige werkomgeving voorzien kunnen worden.
• de reguliere begeleiding van de leerling op de werkplek blijft mogelijk, op voorwaarde dat de leeronderneming geen praktisch bezwaar maakt. Zowel de MBO-raad als het Departement Onderwijs in Vlaanderen adviseren om voor andere vormen van begeleiding (telefonisch, videoconferentie) te kiezen.

Voor grenswerkers, grensscholieren en grensstudenten geldt dat zij geen negatieve testuitslag, vaccinatie- of herstelbewijs nodig hebben voor inreizen in Nederland. Voor grensarbeiders blijft het nuttig om bij de dagelijkse grensovergang een verklaring van de werkgever of een ander bewijsstuk (zoals een kopie van de praktijk- of de praktijkleerovereenkomst) bij de hand te hebben.

Voor grenswerkers, grensscholieren en grensstudenten die in Nederland wonen en in België naar school gaan of een leeronderneming hebben, zijn er momenteel geen bijkomende verplichtingen, op voorwaarde dat ze zich de voorbije 14 dagen niet in een hoogrisicogebied hebben bevonden (bijvoorbeeld in het kader van een vakantie).