(Klik op de afbeelding voor een vergrote weergave)Met “Walstroom” wil Aalst een makersdistrict realiseren voor startende lokale ondernemers en (re)creatievelingen. Door betaalbare ruimte, testplatforms en begeleidingstrajecten aan makers te koppelen willen ze een plek creëren waar ondernemers op een laagdrempelige manier hun project kunnen ontwikkelen en kunnen uitgroeien tot een duurzame onderneming. Daarnaast biedt Walstroom een veilige haven waar jongeren op laagdrempelige wijze kunnen ontmoeten, ontspannen en (mentale) ondersteuning krijgen.
Walstroom bevindt zich op de site Tragel-Zuid te Aalst, aan de oevers van de Dender en op wandelafstand van het station en het stadscentrum. 7 loodsen krijgen er, in afwachting van de bouw van een nieuwe stadswijk, een tijdelijke invulling als makersdistrict. Walstroom streeft naar een stapsgewijze ontwikkeling waarbij tijdelijk gebruik, circulaire en informele inrichting de toon zetten.
De verscheidenheid aan ruimtes, namelijk grote en kleinere, private en gedeelde, stille en luide kunnen er kruisbestuivingen ontstaan die onderling versterkend werken. De prijzen van de ruimtes liggen dan ook lager dan op de reguliere markt om de levensvatbaarheid van een onderneming af te toetsen. In de mate van het mogelijke is elke invuller een meerwaarde voor de andere invullers én dus ook voor de site!
Walstroom is ontstaan uit een publiek-private samenwerking tussen de stad Aalst, AGSA en Entrakt. AGSA(opent in nieuw venster) stelt de loodsen ter beschikking om leegstand tegen te gaan en kansen te bieden aan ondernemers. De stad Aalst ondersteunt onder andere via Broeikas(opent in nieuw venster) de gebruikers met diensten en kennis om van hun traject een succes te maken. Entrakt(opent in nieuw venster) biedt als tijdelijk beheerder zijn bewezen expertise aan om dit project praktisch in goede banen te leiden. Samen zorgen zij voor het beheer en waken zij over de doelstellingen van Walstroom.
Het project Walstroom kende een vliegende start en dit is mee het resultaat van de inspirerende en gedreven inzet van Bart Oosterlinck als programmamanager vanuit de dienst ‘Wonen’ van de Stad Aalst. We interviewen hem rond de 1e tussentijdse leerpunten.
Het project “Walstroom” kreeg eind 2021 een subsidie in het kader van de oproep Veerkrachtige steden na corona. Ondertussen hebben jullie al heel wat gerealiseerd. Kan je die realisaties kort schetsen?
We zijn begonnen om met enkele stadsdiensten zoals de dienst economie, de dienst planning en stadsvernieuwing én het team jeugd een wensenlijst van invullingen op te stellen.
Deze is verankerd in een duidelijke visietekst waarmee we samen met AGSA en ENTRAKT aan de slag zijn gegaan. Hiermee kunnen we aangeven wat we wel, maar ook zeker niet wensen op de site.
We mikken duidelijk op 2 types van invullers, de groep jonge starters die een ruimte nodig hebben om hun onderneming te kunnen opstarten en testen én invullers die activiteiten op poten zetten die bezoekers genereren. Zo zijn ‘Kunstoevers’ en ‘CIRK’ goede voorbeelden! Beiden geven de site een ‘smoel’. De naam Walstroom wordt zo op de kaart gezet!
Naast het opzetten van een wenslijst aan invullingen, moest de site in eerste instantie terug voldoen aan enkele basisvoorzieningen zoals sanitair, elektriciteit, internet maar ook het installeren van een ontmoetingsplek voor de invullers en hun bezoekers stond bovenaan de” to do” lijst.
Een van de objectieven is kruisbestuivingen bewerkstellingen. Heb je voorbeelden van interessante kruisbestuivingen die er gekomen zijn?
Momenteel hebben zo’n 8 startende ondernemingen een thuis gevonden op Walstroom.
Het is opvallend dat de huidige invullers die met een ambacht bezig zijn elkaar gevonden hebben. De kruisbestuiving zit vandaag de dag vooral bij de textielverwerking en -bewerking. Zo is er een constructieve samenwerking tussen Hilde, een ambachtelijke wolbewerkster, Lore, een een innovatieve tapijttufster, Maaike, een modeontwerpster en Angeline die als houtbewerkster en refurbisher van oude meubels aan de slag is.
Onze naaste buur is de kringwinkel, de ideale partner als het gaat om circulariteit! De ontmoetingsruimte, de kantine werd gecreëerd door een andere Walstroom bewoner. Joffrey werkt als 3D ontwerper en gebruikte gerecycleerd materiaal om de kantine vorm te geven. De inrichting gebeurde met stoeltjes en tafels uit de kringwinkel! Het hout van afgeschreven meubels en dergelijke werd dan gebruikt voor de bar.
Walstroom biedt ook ruimte om expo’s te organiseren, ‘Kunstoevers’ met zo’n 160 lokale kunstenaars is daar een mooi voorbeeld van. Workshops vinden ook hun plaats op Walstroom. Onlangs meerde de hackaton rond circulaire economie aan op Walstroom. Samen met 3 hogescholen, Broeikas (is er voor jongeren en studenten tussen 16 en 25 jaar die in de ruime regio van Aalst goesting hebben om te ondernemen), De Keet (ondersteunt en stimuleert sociaal-circulair ondernemerschap in de brede regio Aalst), stadsdiensten, ENTRAKT (de beheerder en matchmaker op de site) en Stroom (de kringwinkel) werd gezocht naar oplossingen voor circulair ondernemen!
Dit zijn maar enkele voorbeelden van de kruisbestuivingen die er nu al zijn, eens de jongerenhal er is, rekenen we op nog meer initiatieven, jonge starters, ondernemers …
Jullie hopen dat starters ook doorgroeien naar een mature en duurzame ondernemingen die elders een plek in Aalst of omstreken kunnen vinden? Heb je hier ondanks de korte tijdsspanne al voorbeelden van en wat waren eventuele succesfactoren?
Het mooiste voorbeeld hiervan is Gilles. Hij is als jonge starter ondersteund door ‘Broeikas’ en is één van de eerste invullers op de site. Als installateur van slimme laadpalen heeft hij nu al 3 mensen in dienst. Gilles is misschien één van de eerste die na een verblijf op Walstroom, zijn vleugels zal uitslaan en zich op de reguliere markt zal vestigen.
We geloven dat jongeren die een ondernemersdroom hebben én die de juiste ondersteuning krijgen, ver kunnen varen! Walstroom is niet voor niets een het begrip waarmee wordt aangegeven dat een schip gebruik maakt van een aansluiting op het elektriciteitsnet van de wal. Dat is wat we hier in Aalst willen zijn!
Enerzijds is Walstroom een incubator voor startende makers en creatievelingen, anderzijds wil je een veilige haven bieden waar jongeren op laagdrempelige wijze kunnen ontmoeten, ontspannen en (mentale) ondersteuning krijgen. Merk je dat die twee functies elkaar ook versterken?
We zijn vertrokken van de bevraging van VONK (de officiële adviesraad van de stad over alle aangelegenheden die betrekking hebben op kinderen en jongeren) waar de nood aan ruimte voor jongeren duidelijk in wordt gemaakt. Ruimte om te ontmoeten, kennismaken met ondernemen maar ook even tot rust te komen!
Meer dan ooit is er nood aan een plek voor jongeren waar chillen en ondernemen hand in hand kunnen gaan!
Walstroom wil hier een antwoord op geven door het maken van een veilige haven voor de jongeren van vandaag.
De eerste plannen wat er na de tijdelijke invulling moet komen en hoe dit te verwezenlijken liggen op tafel. Om dit te concretiseren wordt er in het najaar een overleg met een aantal stakeholders zoals Broeikas gepland.
Het gaat om een samenwerking tussen de stad Aalst, AGSA, Entrakt en Broeikas? Wat zijn de leerpunten omtrent de samenwerking tot nu toe?
Vele partners geven vele ideeën en inzichten. Deze liggen niet steeds in dezelfde lijn of soms zijn de verwachtingen anders. Dat maakt het werken met de verschillende partners niet altijd makkelijk maar wel heel boeiend.
We geloven dat er steeds oplossingen zijn voor mogelijke problemen die ons pad zo af en toe kruisen!
Heb je inspiratie gehaald uit andere steden en/of projecten? Welke?
Mijn eerste ervaringen met tijdelijke invullingen kreeg ik in Brussel (CityGate, Recyclart, Allée du kaai….) en Gent (DOK, projecten op Meulestede…). Het Kenniscentrum Vlaamse Steden zette me op weg met een weekend-lange workshop.
Elkeen van deze steden legt zijn eigen accenten naar invullingen toe. En in Aalst doen we hetzelfde van dit alles maar toch anders. Op onze eigenste manier proberen we een trendsetter te zijn in de stad en in de regio!
Het gaat om tijdelijke invulling van een site die in de toekomst zal herontwikkeld worden? Dit biedt troeven, maar wellicht ook moeilijkheden of onduidelijkheden. Welke leerervaringen heb je hieromtrent?
Het meest frustrerende aan een tijdelijk verhaal is dat je nooit eigenlijk weet hoelang die tijdelijkheid duurt! Dit geeft soms moeilijkheden om invullers te krijgen. Zij willen duidelijkheid over termijnen om zo eventuele investeringen al dan niet te doen!
Anderzijds is dit project een testplatform voor zowel jonge ondernemers maar ook voor de stad!
Jonge ondernemers krijgen kansen en ruimte om hun droom tot ondernemen uit te testen. Zij kunnen leren wat het is om ondernemer te zijn en bekijken wat je moet doen om verder te groeien. Het namelijk belangrijk dat zij weten dat dit een tijdelijk verhaal is en dus moeten plannen naar een toekomst voor hun onderneming op een andere plek en dat natuurlijk het liefst in Aalst!
De stad heeft een eigen groot stadslabo waar kan bekeken worden wat er werkt op de site, welke invullingen nodig zijn, waar op kan ingezet worden bij de nieuwe ontwikkeling. Willen wij meer groen en minder beton? Meer ondernemen en minder wonen….
Welke tussentijdse leerpunten wil je graag delen, vooral inhoudelijk maar ook op vlak van beheer en financiën?
Wat vooral vandaag de dag heel duidelijk is, is hoe snel dingen veranderen. Gisteren nog een covid epidemie, vandaag een energie/economische crisis. Elk van deze momenten heeft zijn eigen problemen maar ook opportuniteiten. Soms is het niet makkelijk om hiermee om te gaan, er is weinig tijd om je aan te passen.
Vandaag is de tijd niet onze bondgenoot. Als overheid moet je steeds rekening houden met de spelregels die uitgezet zijn. Dit wil zeggen dat bepaalde zaken een zekere looptijd vraagt. Je kan vandaag niet beslissen om een architect onder de arm te nemen laat staan dat je morgen aan serieuze instandhoudingswerken begint.
Daarnaast is het een gegeven dat het vinden van de juiste mensen voor bepaalde werken maar ook materialen een moeilijke klus is. Torenhoge prijzen maken het er niet makkelijker op. En dan moet je keuzes gaan maken. Zowel naar tijd als naar centen toe….