Gedaan met laden. U bevindt zich op: germanisme (taalkundige term) Taaladviezen

germanisme (taalkundige term)

Het woord germanisme wordt in twee betekenissen gebruikt. In beide gevallen houdt het een afkeuring in van de invloed uit het Duits.

In de eerste betekenis slaat het woord germanisme op indirecte ontleningen uit het Duits die men in strijd acht met het Standaardnederlands. Het gaat dan om leenvertalingen of leenbetekenissen die als on-Nederlands worden beschouwd. Een leenvertaling is een letterlijke vertaling uit het Duits, bijvoorbeeld dagdagelijks (tagtäglich) en negentiger jaren (neunziger Jahre). Bij een leenbetekenis is de betekenis van een woord uitgebreid met een betekenis die uit het Duits is overgenomen, bijvoorbeeld doorvoeren in de betekenis ‘ten uitvoer brengen, doorgaan'.

In de tweede, ruimere betekenis slaat het woord germanisme niet alleen op indirecte maar ook op directe ontleningen uit het Duits die men in strijd acht met het Standaardnederlands. Bij directe ontleningen gaat het om vreemde woorden en bastaardwoorden die als on-Nederlands worden beschouwd. Vreemde woorden zijn woorden die direct uit het Duits zijn overgenomen, bijvoorbeeld sowieso en überhaupt. Bij bastaardwoorden is de oorspronkelijke vorm aan de spelling, uitspraak of woordvorming van het Nederlands aangepast, bijvoorbeeld begeestering en middels.

Er bestaan geen algemene criteria om leenvertalingen, leenbetekenissen, vreemde woorden en bastaardwoorden uit het Duits wel of niet goed te keuren. Sommige raken ingeburgerd en algemeen aanvaard, andere niet. Omdat het oordeel over de aanvaardbaarheid van de invloed van andere talen op het Nederlands per geval kan verschillen en met de tijd kan verschuiven, wordt de term germanisme niet gebruikt in de taaladviezen op deze website en op Taaladvies.net.