Ofwel en dan wel kunnen allebei gebruikt worden ter vervanging van of. Het gaat dan normaal gezien om een exclusieve disjunctie. Dat is een nevenschikking waarbij het ene deel het andere uitsluit: ‘of x, of y, maar niet allebei'. Dan wel is formeler dan ofwel.

• Ze weet niet of ze een huis wil huren ofwel / dan wel kopen.
• De mensen trokken naar zee ofwel / dan wel naar een openluchtzwembad.
• Je krijgt een lolly ofwel een kauwgum.

Het voegwoord ofwel kan ook als reeksvormer gebruikt worden; het wordt dan herhaald voor elk lid van de nevenschikking. Dan wel kan niet op die manier gebruikt worden.

• De mensen trokken ofwel naar zee, ofwel naar een openluchtzwembad.
• Je krijgt ofwel een lolly, ofwel een kauwgum.

Ofwel kan daarnaast ook de betekenis van het verklarende of hebben: ‘met andere woorden, anders gezegd'. Dan wel heeft die betekenis niet.

• Het meiklokje, ofwel het lelietje-van-dalen, is een giftige plant.
• 1000 exabyte, ofwel 1.000.000.000.000.000.000.000 (een triljard) byte, is een zettabyte.