Gedaan met laden. U bevindt zich op: Werkwoordstijden voor het verleden: in voltooide tijd of onvoltooide tijd? Taaladviezen

Werkwoordstijden voor het verleden: in voltooide tijd of onvoltooide tijd?

Om naar het verleden te verwijzen, gebruiken we meestal de onvoltooid verleden tijd (het imperfectum: hij woonde, hij kwam) of de voltooid tegenwoordige tijd (het perfectum: hij heeft gewoond, hij is gekomen). Die tijden worden dikwijls afwisselend gebruikt en hun gebruiksmogelijkheden zijn niet altijd makkelijk van elkaar af te grenzen.

De onvoltooid verleden tijd wordt vooral gebruikt in verhalende beschrijvingen van een aantal samenhangende, doorgaans opeenvolgende gebeurtenissen in het verleden.

  • Andries woonde in Antwerpen toen ik hem leerde kennen. Na zijn scheiding trok hij naar Gent, waar hij aan de slag ging als copywriter. Een nieuwe liefde bracht hem naar Amsterdam. Daar bleef hij wonen tot zijn vader ziek werd. Hij keerde terug naar Antwerpen, waar hij een oud pakhuis verbouwde tot een gezellige B&B.

Verder wordt de onvoltooid verleden tijd gebruikt om een gewoonte, een werking van onbepaalde duur of een terugkerende gebeurtenis uit het verleden te beschrijven.

  • Als kind las hij heel veel stripverhalen. (gewoonte)
  • Tien jaar geleden had ik al mijn haar nog. (een werking van onbepaalde duur)
  • Elke zondag gingen we eten bij mijn grootouders. (een terugkerende gebeurtenis uit het verleden)

De voltooid tegenwoordige tijd wordt gebruikt om een los feit, een incidentele gebeurtenis te beschrijven. Het gaat dan vaak om iets wat recent heeft plaatsgevonden, maar het kan ook naar een verder verleden verwijzen. Vaak gaat het dan om een feit of voorval dat als afgerond wordt beschouwd.

  • Ik heb gisteren de banden van al onze fietsen opgepompt.
  • Als puber heb ik mijn ouders een paar keer heel boos gemaakt.

Een zin in de voltooid tegenwoordige tijd kan als introductie dienen voor een wat langere beschrijving van een gebeurtenis of een opeenvolging van gebeurtenissen in het verleden. De rest van die beschrijving staat dan vaak in de onvoltooid verleden tijd als het om een verhalende context gaat.

  • Ik heb maar één keer meegemaakt dat mijn grootouders ruziemaakten. Ik vond dat angstaanjagend, want dat deden ze anders nooit. Die ene barst in hun harmonie bracht me van mijn stuk.
  • Thibaut Courtois is verkozen tot beste doelman van het WK. Hij treedt daarmee in de voetsporen van Jean-Marie Pfaff en Michel Preud’homme.
  • De 73-jarige christendemocraat Oscar Luigi Scalfaro heeft het presidentschap binnengehaald. Hij kreeg bij de zestiende ronde de absolute meerderheid van de stemmen achter zijn naam.