Onder impuls van de Europese richtlijn 2019/1937 wordt de klokkenluidersregeling voor de Vlaamse publieke sector versterkt in het Bestuursdecreet(opent in nieuw venster). Ook het Ombudsdecreet(opent in nieuw venster) werd afgestemd op deze wijziging.

De vernieuwde regels moeten het klokkenluiden mogelijk maken over elke publieke entiteit in Vlaanderen, van lokale besturen tot de diensten van het Vlaams Parlement. Niet alleen voor personeelsleden, maar ook voor bepaalde externen (bv. stagiairs, sollicitanten, bestuurders of leveranciers). Voor het onderwijs in Vlaanderen komt er een aparte decretale regeling.

Klokkenluiden is het melden van een inbreuk (onrechtmatige handeling/nalaten) waarvan men kennis krijgt in de werkcontext, waarbij de melder een bepaald parcours volgt en zo een zekere bescherming geniet. Wat houdt die bescherming in? De melder kan niet gesanctioneerd worden of mag geen nadelen ondervinden omdat hij die inbreuk heeft gemeld. De bewijslast dat een sanctie niet het gevolg is van de melding, ligt bij de entiteit die de maatregel heeft genomen. De klokkenluider moet van zijn kant gegronde redenen hebben om te geloven dat de gemelde informatie op het moment van de melding juist was.

Anoniem melden kan. En wanneer het niet anoniem kan, moet de identiteit van de melder maximaal beschermd worden.

Er zijn ook regels die veilig melden mogelijk moeten maken. Het is de bedoeling om eerst “intern” te melden (lijnmanager, leidinggevende, Audit Vlaanderen – naargelang de betrokken entiteit) en daarna pas - indien nodig- het externe meldingskanaal aan te spreken (Audit Vlaanderen/Vlaamse Ombudsdienst).

Is de melder niet tevreden met het antwoord van het interne meldingskanaal of is dit volgens hem niet voldoende, dan kan hij terecht bij de Vlaamse Ombudsdienst. Dat is het externe meldingskanaal waar de melding dan nogmaals wordt onderzocht.

Wanneer er een maatregel wordt genomen tegen een melder die werkt bij de Vlaamse overheid dan kan de Vlaamse Ombudsdienst het personeelslid onder zijn bescherming plaatsen door aanvullend een onderzoek te voeren naar het mogelijke verband tussen de maatregel en de melding.

De meldingskanalen moeten binnen 7 dagen de ontvangst van de melding bevestigen en binnen een termijn van 3 maanden (verlengbaar tot 6 maanden) de melding onderzoeken en verslag uitbrengen.

Onregelmatigheden kunnen schriftelijk, telefonisch of na afspraak worden gemeld.

Vlaamse Ombudsdienst, Leuvenseweg 86, 1000 Brussel

02 552 48 48

klokkenluiden@vlaamseombudsdienst.be(opent in uw e-mail applicatie)

Zie ook op vlaanderen.be