De Vlaamse provincies, de Vlaamse overheid (Departement Landbouw & Visserij), het Steunpunt Korte Keten en VLAM lanceren voor de zesde keer de Week van de Korte Keten. Het startschot werd gegeven op Hoeveslagerij Ter Hees in Zelem door minister van Landbouw Jo Brouns en gedeputeerde van landbouw van de provincie Limburg Inge Moors. Ze vragen meer aandacht voor lokale voeding en ijveren ervoor dat één op de vijf actieve landbouwers tegen 2027 in de korte keten actief is.

Alle activiteiten tijdens de Week van de Korte Keten zijn overzichtelijk samengebracht op de website www.weekvandekorteketen.be/agenda.

De Week van de Korte Keten is een begrip in Vlaanderen. Ongeveer de helft van de Vlamingen (46%, Bron: iVox) kent het.

“De Week van de Korte Keten is een uitgelezen middel om de aandacht voor de korte keten te verhogen, de verschillende vormen te tonen, barrières weg te werken en meer klanten naar de korte keten te krijgen. Elk bedrijf heeft zijn eigen verhaal, dat men absoluut rechtstreeks aan de klant wil vertellen en waarbij authenticiteit en openheid centraal staan.” (gedeputeerde van landbouw van de provincie Limburg Inge Moors)

De opening van de Week van de Korte Keten gebeurde op Hoeveslagerij Ter Hees in Zelem. Deze familiale hoeveslagerij is in handen van Peter Vrancken en zijn echtgenote Els Vancauwenbergh. Ze houden runderen van het Belgisch Witblauw ras, die ze sinds 2005 zelf verwerken en verkopen in hun hoevewinkel, via buurderijen en via een automaat.

De Week van de Korte Keten valt mooi in ‘Mei, de Maand van de lokale voeding’, een overkoepelend initiatief uit de hele voedselketen om lokaal geproduceerd voedsel meer aandacht te geven.

“Dat is nodig. De torenhoge inflatie in 2022 heeft de aandacht voor onze lokale voedseleconomie aangetast en de rechtstreekse verkoop op de hoeve in Vlaanderen met 6% doen dalen onder het niveau van 2019, vóór corona. De voorkeur voor nabij, die sterk groeide tijdens de coronacrisis, is jammer genoeg uitgewerkt.” (Minister van Landbouw Jo Brouns)

Vandaag realiseert één op de zeven Vlaamse landbouwers een deel van zijn omzet via korte keten. De minister heeft de ambitie om dit te doen stijgen naar één op vijf tegen 2027. Een enquête bij landbouwers afgenomen door het departement Landbouw en Visserij legde de moeilijkheden bloot en wordt vertaald in een plan van aanpak in samenwerking met betrokken actoren en andere overheden.

“Waar korteketenverkopers in normale omstandigheden meer controle hebben over hun prijzen en marge, worden ze vandaag extra hard geraakt door prijsstijgingen voor energie of allerlei grondstoffen. We willen hen in deze moeilijke omstandigheden niet loslaten, daarom is de VLIF-steun voor investeringen in functie van korteketenverkoop verhoogd in ons nieuwe landbouwbeleid en ondersteunen we landbouwers nu ook bij het uitwerken van nieuwe verdienmodellen, zodat zij zo goed mogelijk gewapend zijn tegen alle uitdagingen en valkuilen. Korteketenverkoop blijft een unieke manier om boer en burger te verbinden.” (Minister van Landbouw Jo Brouns)

Op ontdekking!

Landbouwers, verenigingen, steden en gemeenten organiseren tijdens de Week van de Korte Keten allerlei activiteiten om de consument kennis te laten maken met de verschillende vormen van korte keten en producten recht van bij de boer.

Zo kan je deelnemen aan een proevertjestocht, een sneukelfietstocht, langsgaan op een boerenmarkt met boerenspelen, een rondleiding volgen op het veld van een zelfoogstboerderij of genieten van een hoevepicknick. Er is ook muziek op de boerderij, een schaapscheerfeest, boerenyoga, een pizzabak met producten recht van het veld… Kortom, heel wat producenten en organisaties maken er een feest van de korte keten van.

Alle activiteiten tijdens de Week van de Korte Keten zijn overzichtelijk samengebracht op de website www.weekvandekorteketen.be/agenda.

De Vlaamse provincies hebben de lokale besturen aangespoord om een korteketenhoekje te voorzien in bibliotheken of andere gemeentelijke gebouwen. Met een leeslijst en promomateriaal kunnen zij dan aan de slag om korte keten in de kijker te zetten.

Elke provincie legt een extra eigen accent. Provincie Antwerpen verdeelde vooraf promotiemateriaal onder producenten en gemeenten, Vlaams-Brabant gaat op zoek naar de Korte Keten Kop, Limburg ontwierp een fietsroute langsheen korteketenbedrijven en zet een promotiecampagne op rond korte keten. In Oost-Vlaanderen kunnen klanten meedoen aan een spaarkaartactie. Ook in West-Vlaanderen kunnen klanten deelnemen aan een klantenactie en worden ze via receptenvideo’s met bekende West-Vlaamse chefs aangemoedigd zelf aan de slag te gaan met lokale producten.

www.rechtvanbijdeboer.be vernieuwd

Ken jij alle vormen van korte keten al: hoevewinkel, boerenmarkt, automaten op de hoeve, Buurderijen (Boeren & Buren), groenteabonnementen, zelfpluktuinen, CSA (Community Supported Agriculture)-initiatieven en Voedselteams ? Ze hebben elk hun eigen specifieke DNA maar delen dezelfde zorg en inzet voor hun producten en een warme belangstelling voor hun afnemers.

De toelichting bij de verschillende vormen van korte keten en de verhalen van producenten zijn te vinden op www.rechtvanbijdeboer.be, dé referentiewebsite voor korte keten voor consumenten.

Deze website werd recent volledig vernieuwd en maakt deel uit van www.lekkervanbijons.be, het kookplatform waar koken met ingrediënten van eigen bodem centraal staat. Er zijn ruim 1 600 verkooppunten op te vinden en Google Maps helpt om heel snel een verkooppunt in jouw buurt te vinden. Je kan niet alleen filteren op locatie, maar ook op product of soort verkooppunt dat je zoekt.

Enkele weetjes over korte keten

Dankzij het consumentenpanel van GfK Belgium heeft VLAM zicht op de aankopen in de hoevewinkel en op boerenmarkten. Over de andere vormen van korte keten zijn geen cijfers beschikbaar.

De omzet van de rechtstreekse verkoop op de hoeve in Vlaanderen daalde in 2022 met 20% tot 65,6 miljoen euro of 6% onder het niveau van 2019, vóór corona en dit als gevolg van de zeer hoge inflatie. De boerenmarkt, dat het als gevolg van het verbod op markten bijzonder moeilijk had in coronajaar 2020, evolueert sindsdien wel in stijgende lijn. Met een omzet van 15,4 miljoen euro doet het 11% beter dan in 2021 en 2% beter dan 2019.

Ongeveer één op de zes Vlamingen koopt al eens op de hoeve en hij doet dit gemiddeld 11 keer per jaar. Het aantal kopers op de boerenmarkten schommelt rond de 5 à 6 op 100 en ze gaan er 7 à 8 keer per jaar langs.

Aardappelen, groenten en fruit blijven de belangrijkste productcategorie gevolgd door vlees. Het pallet aan producten op de boerenmarkten en in de hoevewinkel is erg uitgebreid. Bijna één op vier producten is van biologische aard.

Samen hebben de boerenmarkt en de hoevewinkel 1,2% van de distributie van verse voeding in Vlaanderen in handen.

Op www.rechtvanbijdeboer.be staan 1609 verkooppunten (1/5/2023) geregistreerd waarvan:
- Hoevewinkels: 709
- Automaten: 238
- Afhaalpunten: 280
- Buurderijen: 56
- Groenteabonnementen: 26
- Voedselteams: 86
- Zelfoogst (zelfpluk): 50
- CSA-boerderijen: 27
- Markten: 137