Gedaan met laden. U bevindt zich op: Plaatsbezoek voor EPC door een energiedeskundige type A

Plaatsbezoek voor EPC door een energiedeskundige type A

Om een energieprestatiecertificaat (EPC) te kunnen opmaken, moet een energiedeskundige hiervoor ter plaatse komen. Tijdens het plaatsbezoek worden heel wat verschillende elementen geïnspecteerd.

EPC’s kunnen enkel opgemaakt worden door erkende energiedeskundigen.

In het kort: plaatsbezoek

De energiedeskundige zal de elementen van de gebouwschil, zoals de isolatiegraad van het dak, de muren, de vloer en de ramen bekijken. Maar ook de technische installaties, zoals de manier waarop u uw woning en uw sanitair water verwarmt, wordt onder de loep genomen.

Om de isolatiedikte van bijvoorbeeld uw dakisolatie te bepalen, moet de energiedeskundige bewijzen hebben. Dat kan een factuur zijn waar de details over de gebruikte materialen opstaan, of de isolatie moet nog zichtbaar zijn. De energiedeskundige zal zelf geen destructief onderzoek uitvoeren. Hij zal dus zelf niet boren in uw muur om te achterhalen of en welke isolatie er geplaatst werd. Indien er geen bewijsbare informatie is, zal dat een negatieve invloed hebben op uw EPC.

Het is daarom belangrijk het plaatsbezoek zelf ook goed voor te bereiden.

Inhoud is aan het laden

Voorbereiding van het plaatsbezoek

Bij de opmaak van een EPC komt heel wat kijken. Het is dan ook belangrijk dat de energiedeskundige tijdig aangesteld is, zodat alle partijen het plaatsbezoek degelijk kunnen voorbereiden.

Anderzijds is het belangrijk dat de energiedeskundige de eigenaar(s) of gebouwbeheerder tijdig informeert over het verloop van het plaatsbezoek, het belang van bewijsstukken (en zelf eventueel destructief onderzoek uitvoeren in geval er geen bewijsstukken voorhanden zijn maar er wel vermoed wordt dat isolatie aanwezig is).

  • Stap 1

    Bij de opmaak van een EPC moet een energiedeskundige zich baseren op bewijsstukken en op wat visueel kan vastgesteld worden (al dan niet na destructief onderzoek door de eigenaar).

    De energiedeskundige mag geen informatie uit verklaringen gebruiken.

    Hebt u facturen van uitgevoerde isolatiewerken, nieuwe beglazing of ketel? Stel die dan zeker ter beschikking van de energiedeskundige. Als deze documenten voldoen aan bepaalde voorwaarden worden ze gebruikt bij de berekening van de energiescore.

    Voorbeelden van bewijsstukken zijn: door de architect ondertekende plannen voor de stedenbouwkundige of omgevingsvergunning, facturen, ondertekende lastenboeken of lastenboeken vergezeld van de aannemingsovereenkomst, foto’s, technische fiches vergezeld van facturen…

    Alle aanvaarde bewijsstukken zijn opgenomen op de aanstiplijst(PDF bestand opent in nieuw venster) (of aanstiplijst(Word bestand opent in nieuw venster)) voor ontvangen documenten bij de opmaak van een EPC.

    Het belang van bewijsstukken

    Bewijsstukken verzamelen is belangrijk, want hoe meer gegevens er gekend zijn, hoe beter de energiescore zal zijn. Er moet dan immers niet gerekend worden met standaardwaarden bij ontstentenis. Dit betekent dat er wordt vanuit gegaan dat er geen isolatie geplaatst is. Dit zal uiteraard een ongunstig effect hebben op het toegekende EPC-label.

    Voorbeeld van een EPC van dezelfde woning met/zonder bewijsstukken
    Zonder bewijsstukkenMet bewijsstukken/verder onderzoek
    Als de energiedeskundige geen isolatie kan vaststellen in de gevels, wordt bij isolatie ‘onbekend’ ingevoerd.Een factuur of foto’s die genomen zijn tijdens de uitvoering van de werken, tonen aan dat de wachtgevel geïsoleerd werd met 8 cm XPS.
    De energiedeskundige stelt dubbele beglazing vast, maar kent de technische eigenschappen niet (jaar, U-waarde …) en gaat uit van (gewone) dubbele beglazing.Het aanvraagformulier voor een premie en een uittreksel van betaling bevat informatie over het merk en het type van de ramen (beglazing). In combinatie met de technische informatie van de fabrikant wordt de U-waarde van het glas ingevoerd.
    Als de energiedeskundige geen isolatie kan vaststellen in het dak, wordt uitgegaan van isolatie ‘onbekend’.De eigenaar boorde een gaatje in het plafond, en daardoor kunnen het isolatiemateriaal (minerale wol) en de isolatiedikte (15 cm) in het hellend dak vastgesteld worden.

    Resultaat: Energielabel F

    		Resultaat: Energielabel C

    Maar niet alle gegevens mogen zomaar overgenomen worden uit bewijsstukken. We lichten hierna de werkwijze bij enkele veel voorkomende bewijsstukken toe: facturen en offertes.

    Latere opzoekingen van de eigenschappen voorbereiden

    In een factuur (of de bijbehorende offerte) staan vaak details over de gebruikte materialen, zoals merk, type (isolatie, ketel, PV-panelen), isolatiedikte,…

    Met de gegevens over het merk en type uit de factuur kunnen de eigenschappen door de energiedeskundige worden opgezocht in technische fiches en databanken (ATG, EPBD,..)

    Uit betrouwbare bronnen mogen immers wel de gedeclareerde waarden worden overgenomen, zoals de lambda D-waarde (warmtegeleidingscoëfficiënt).

    Deze eigenschappen worden vervolgens door de energiedeskundige gevalideerd in het EPC. Hoe dit in zijn werk gaat, leest u verderop in de stap ‘Na het plaatsbezoek’.

  • Stap 2

    Zijn er geen bewijsstukken of vaststellingen mogelijk en er is weinig of geen informatie beschikbaar over de samenstelling van de gebouwschil, dan rekent de software met aannames.

    Hierbij wordt bijvoorbeeld automatisch isolatie ingerekend bij gebouwen gebouwd vanaf 1971. Hoeveel isolatie er wordt ingerekend, hangt af van de leeftijd van het gebouw of de eenheid. De isolatiedikte die wordt ingerekend stemt overeen met de bouwgewoonten uit die tijd. Het is dan ook van belang het bouwjaar te achterhalen.

    Het bouwjaar dat in het EPC wordt ingevuld, stemt overeen met het jaar van de aanvraag van de bouwvergunning.
    Afhankelijk van de bron waarin het bouwjaar werd opgezocht (notariële akte, factuur, Woningpas, kadastrale legger, bouwvergunning, e-mail van de gemeente,..), moet de energiedeskundige dus nog 1 of 2 jaren terugrekenen om het overeenstemmende jaar van de aanvraag van de stedenbouwkundige of omgevingsvergunning te bepalen (het zogeheten referentiejaar bouw of referentiejaar renovatie).

    Ontdek bij de vragen hieronder waar u het bouwjaar kunt opzoeken en hoe u het kunt aflezen in uw Woningpas. Hou steeds een schermafdruk bij als bewijs.

    Voorbeelden

    Naast de Woningpas, kan het jaar van de vergunningsaanvraag ook worden teruggevonden op de goedkeuringsdocumenten van de stad of gemeente.

    Ook uit de door de gemeente of stad afgestempelde en goedgekeurde plannen die deel uitmaakten van de vergunningsaanvraag kan het bouwjaar afgeleid worden.

  • Stap 3

    Het EPC is een momentopname van het gebouw of de gebouweenheid op het moment van de inspectie. Als er weinig bewijsstukken voorhanden zijn, is de energiedeskundige aangewezen op visuele vaststellingen om de eigenschappen van het gebouw(deel) te bepalen.

    Als het gebouw of de gebouweenheid volledig afgewerkt is, is de isolatie echter vaak niet meer zichtbaar. Vooral als er een vermoeden is dat er isolatie aanwezig is, maar dit niet kan aangetoond worden met bewijsstukken, is verder (destructief) onderzoek aangewezen.

    Door bijvoorbeeld een inbouwspotje in het vals plafond uit te nemen, een muurrooster af te vijzen of door een gaatje te boren in een gevelvoeg, kan de energiedeskundige de aanwezigheid, het type eventueel de dikte van de isolatie vaststellen,

    Een energiedeskundige kan (beperkt) destructief onderzoek uitvoeren op vraag van de eigenaar, maar de energiedeskundige is niet verplicht om het destructief onderzoek uit te voeren.

    De eigenaar kan het (beperkt) destructief onderzoek zelf uitvoeren of laten uitvoeren, zoals bijvoorbeeld bij daken die na de sondering opnieuw waterdicht moeten worden gemaakt.

  • Stap 4

    De energiedeskundige moet toegang hebben tot de ruimten van het gebouw of de gebouweenheid waarvoor een EPC opgesteld wordt.

    Dit is onder andere nodig om het beschermde volume te bepalen, op te meten, de verwarmingselementen te inspecteren, de samenstelling van de ramen, muren, vloeren en daken te bepalen, de verwarmde, verlichte, geventileerde en gekoelde volumes te bepalen…

    Ook de aanwezige technische installaties, zoals bijvoorbeeld de verwarmingsketel of ventilatie-unit moeten goed bereikbaar zijn voor de energiedeskundige, evenals de ruimten waar de toestellen opgesteld zijn die warm water aanmaken.

    Zijn er collectieve installaties aanwezig, dan moet de toegang tot de stookruimte geregeld worden voor de energiedeskundige (tenzij er reeds een EPC van de Gemeenschappelijke Delen aanwezig is). Ook toegangen tot zolders zonder vaste trappen moeten voorbereid worden.

EPC van een appartement?

Laat u een EPC opmaken van een appartement? Controleer dan of er al een EPC van de Gemeenschappelijke Delen (EPC GD) aanwezig is en of dit correct werd opgemaakt. De gegevens uit dit EPC GD worden namelijk overgenomen in het EPC van het appartement. Het is dus belangrijk dat alle informatie over de schildelen en collectieve installaties correct en volledig opgenomen zijn in het EPC GD. Merkt u een fout op in het EPC GD of beschikt u over extra bewijsstukken met informatie die nog niet opgenomen is? Laat dan eerst het EPC GD aanpassen.

Verloop van het plaatsbezoek

  • Stap 1

    Op de aanstiplijst wordt toegelicht wat het belang is van de bewijsstukken voor het resultaat van het EPC. Alle aanvaarde bewijsstukken worden in de lijst vermeld.

    Samen met de energiedeskundige wordt aangeduid welke documenten aangeleverd werden. Door deze lijst te ondertekenen worden discussies later vermeden.

    De energiedeskundige houdt de ingevulde en ondertekende aanstiplijst bij. Op het EPC verschijnt welke bewijsstukken uiteindelijk gebruikt werden bij de opmaak van het EPC.

  • Stap 2

    De energiedeskundige zal een opmeting maken van het beschermde volume van de eenheid of het gebouw. Dit volume omvat alle ruimten die men wenst te beschermen tegen warmteverlies.

    Op basis van voorwaarden vastgelegd in het inspectieprotocol zal de energiedeskundige bepalen welke ruimten hier wel of niet in opgenomen worden.

    Eens de grens van dit volume vastgelegd is, zal de energiedeskundige een opmeting maken van dit volume en van de schildelen (gevels, daken, ramen, deuren,…) die het begrenzen.

  • Stap 3

    Een belangrijke factor bij het bepalen van de energiescore is hoe goed een eenheid of gebouw geïsoleerd is.

    Op basis van visuele vaststellingen en bewijsstukken (indien deze beschikbaar zijn) zal de energiedeskundige de samenstelling van de verschillende schildelen bepalen.

    Zoals reeds aangegeven, zijn bewijsstukken en verder (destructief) onderzoek heel belangrijk bij het achterhalen van de eigenschappen.

    Soms zijn er echter geen bewijsstukken beschikbaar. De energiedeskundige is dan aangewezen op de visuele vaststellingen (al dan niet na (beperkt) destructief onderzoek) die tijdens het inspectiebezoek gedaan worden om de eigenschappen van de materialen te bepalen, zoals bijvoorbeeld het schrijnwerk en isolatie in vloeren, muren, daken en plafonds.

    Isolatie

    De energiedeskundige gaat na of er isolatie aanwezig is in muren, daken, vloeren, plafonds, poorten en deuren. Is er isolatie aanwezig, dan bepaalt de energiedeskundige zoveel mogelijk eigenschappen van de isolatie, zoals het materiaal en de isolatiedikte.

    Ook hier moeten de bepalingen van het inspectieprotocol worden gevolgd. Zo moet de dikte van de isolatie op foto worden vastgelegd op een detailfoto, terwijl een overzichtsfoto aantoont waar de isolatie aanwezig is.

    Verdere foto’s kunnen inzicht geven in de opbouw en eigenschappen van de isolatie. Er moet wel telkens een ontegensprekelijke link zijn tussen de foto en de eenheid of het gebouw. Daarom is een combinatie van overzichts- en detailfoto’s belangrijk.

    Schrijnwerk

    Naast de isolatie is ook het schrijnwerk van belang voor de energieprestatie. Zowel de eigenschappen van de beglazing als van de profielen moet worden nagegaan.

    Beglazing
    Om de eigenschappen van glas ter plaatse vast te stellen, bestaan volgende mogelijkheden:

    • Soms wordt een Uglas-waarde vermeld in de afstandshouder tussen de glasbladen (cfr. de inscripties of stempels van de glasfabrikant in de afstandshouder tussen de glasbladen).
    • Via de vlammentest kan nagegaan worden of er hoogrendementsbeglazing aanwezig is of niet. Hoogrendementsglas heeft een coating die kan opgespoord worden. Als één van de binnenste vlammetjes verkleurt ten opzichte van de andere in de weerspiegeling van een glasblad, dan bevindt zich daar een coating (zie foto hiernaast). Herhaal de controle zowel aan de buitenzijde als aan de binnenzijde van het raam. Kijk hierbij schuin op het raam.
      Een vlammentest is niet altijd sluitend, soms wordt geen verkleuring vastgesteld en is er toch een coating aanwezig. Ook is de verkleuring niet altijd even goed zichtbaar.
    • De aanwezigheid van de coating van het hoogrendementsglas kan ook worden nagegaan met een digitale meter.

    Profielen

    • Om, bij gebrek aan bewijsstukken, de eigenschappen van kunststof profielen te bepalen, zijn bijkomende opmetingen nodig die vastleggen hoeveel kamers mogen toegekend worden aan het profiel.

    Garagepoorten

    • Bij garagepoorten is soms een kenplaat met de eigenschappen van de poort aanwezig. Aangezien de aanwezigheid van isolatie bij poorten en deuren niet visueel kan vastgesteld worden, is de informatie op deze kenplaat of sticker van belang.

    Latere opzoekingen van de eigenschappen voorbereiden

    Bij de voorbereiding van het plaatsbezoek lichtten we reeds toe dat niet alle eigenschappen uit bewijsstukken mogen afgeleid worden.

    Echter, met de informatie die fabrikanten op de materialen aanbrengen, kan de energiedeskundige na het plaatsbezoek opzoekingen doen in technische fiches, databanken van ATG- en andere attesten. Uit deze bronnen kunnen de eigenschappen van bijvoorbeeld isolatie en glas gehaald worden. (Hoe dit in zijn werk gaat, leest u verderop in de stap ‘Na het plaatsbezoek’.)

    De energiedeskundige moet deze gegevens dus noteren en vastleggen op foto’s. Soms moeten bijkomende opmetingen gedaan worden om de correcte eigenschappen te kunnen opzoeken, zoals de spouwbreedte van dubbele of driedubbele beglazing.

    Op de foto hiernaast ziet u de verpakking van zoldervloerisolatie die tijdens de werken aanwezig was op de zolder. De verpakking vermeldt de dikte, maar ook het merk en het type, waarmee een technische fiche kan opgezocht worden.

    Op de foto hiernaast ziet u de inscripties of stempels die een glasfabrikant aanbrengt in de afstandshouder tussen de twee glasvlakken van dubbele beglazing. Met deze gegevens (fabrikant, spouwvulling, glastype), aangevuld met de opmeting van de spouwbreedte, kunnen de eigenschappen opgezocht worden in de Prestatieverklaring (DoP).

    • Stap 4

      Naast de gebouwschil hebben ook de technische installaties (verwarming, warm water, ventilatie, koeling, zonnepanelen, zonneboiler,...) een grote invloed op de energiescore van de eenheid of het gebouw.

      Daarom zal de energiedeskundige de eigenschappen noteren van alle installaties die gebonden zijn aan het gebouw. Losse, verplaatsbare toestellen en volledig open haarden worden dus niet in rekening gebracht. Toestellen die niet (vaak) gebruikt worden, maar wel aanwezig zijn, worden wel in rekening gebracht. Het EPC staat immers los van het gedrag van de gebruiker en gaat over het gebouw en wat er in het gebouw (of de eenheid) aanwezig is.

      Voorbeeld verwarming

      Bij de inspectie van de verwarmingsinstallatie kijkt de energiedeskundige naar de warmte-opwekker (bijvoorbeeld een ketel of warmtepomp), het afgiftesysteem (bijvoorbeeld vloerverwarming en/of radiatoren of convectoren) en de regelingen (bijvoorbeeld kamerthermostaat, buitenvoeler, thermostatische radiatorkranen).

      Om de eigenschappen van de verwarmingsinstallatie buiten het stookseizoen na te gaan, kan de energiedeskundige vragen om deze in te schakelen.

      De energiedeskundige gaat na waar de warmte-opwekker staat opgesteld, of er ongeïsoleerde leidingen zijn, of het fabricagejaar gekend is, of er een label aanwezig is,…

      Net zoals bij isolatiematerialen en beglazing kunnen met het merk en type, of met een serienummer, meer eigenschappen opgezocht worden bij de fabrikant. Ook hier geldt: hoe meer gegevens, hoe beter het EPC zal zijn, omdat er niet moet gerekend worden met waarden bij ontstentenis.

      Met de ter plaatse vastgestelde gegevens moet de energiedeskundige dus nog aan de slag om eigenschappen van de installaties bij de fabrikant op te zoeken. Hoe dit in zijn werk gaat, leest u verderop bij stap ‘Na het plaatsbezoek’.

    • Stap 5

      De energiedeskundige moet een projectdossier bijhouden gedurende 10 jaar te rekenen vanaf de datum van het ingediende certificaat. Naast een kopie van de bewijsstukken en een schets van het beschermde volume en zijn verschillende schildelen, bestaat dit dossier uit foto’s van de visuele vaststellingen.

      De energiedeskundige zal tijdens zijn bezoek dus foto’s nemen van alle onderdelen van de eenheid of het gebouw.

      Het fotografisch dossier dient enkel voor intern gebruik van de energiedeskundige en het VEKA en moet vertrouwelijk worden behandeld.

    Na het plaatsbezoek

    Op basis van de aangeleverde bewijsstukken en de vaststellingen die werden gedaan tijdens het plaatsbezoek zal de energiedeskundige het EPC opmaken.

    Hoe gaat de energiedeskundige te werk?

    Veelgestelde vragen