Zero-emissiezones voor stadslogistiek (ZES)
Vanaf 2025 zet de Vlaamse overheid grote stappen naar emissievrije stadslogistiek via zero-emissiezones voor stadslogistiek (ZES) in de centrumsteden. Om die stappen voor te bereiden, wordt er gewerkt aan een uniforme regelgeving.
Uitlaatgassen weren uit centrumsteden
Stedelijke logistiek (rondbrengen van pakjes, leveringen voor winkels, afvalophaling ...) draagt buitenproportioneel bij aan vervuiling. Het staat in voor een kwart van de CO2-uitstoot en voor 30-50% van de uitstoot van andere emissies zoals stikstofoxide en fijnstof.
Daarom wil de Vlaamse overheid werk maken van meer duurzame stedelijke logistiek en het voorgoed weren van vervuilende vracht- en bestelwagens uit de stad. Dit zal worden gedaan met zero-emissiezones voor stadslogistiek (ZES).
Doelstelling Vlaams regeerakkoord
In 2019 nam de Vlaamse Regering emissievrije stedelijke distributie op als doel in het Vlaamse regeerakkoord. Het is tegelijkertijd ook een doelstelling van het Vlaams Energie- en klimaatplan 2021-2023 en het Vlaamse Luchtbeleidsplan 2030.
Opstart project emissievrije stedelijke distributie
In juli 2021 werd het project emissievrije stedelijke distributie opgestart. Het doel van dit project is om tot een gedragen kaderovereenkomst te komen tussen de Vlaamse overheid, de lokale besturen en de logistieke sector. Die kaderovereenkomst heeft als doel een heldere regelgeving te creëren die voor iedereen haalbaar is. Dit traject verloopt in verschillende fases:
- Stap 1
Voorbereidend onderzoek
Voor het voorbereidend onderzoek werden centrumsteden Antwerpen, Leuven en Kortrijk als studiegebied gebruikt. Er werd gekeken naar hoe de logistiek in deze centrumsteden emissievrij kan worden.
Meer specifiek werd er onderzocht hoe de logistiek er vandaag uitziet: welke voertuigen er rijden, naar welke bestemmingen en hoeveel ritten ze maken. Daarna werd er gekeken naar hoe die distributie emissievrij kon gemaakt worden, om zo een beeld te vormen van de impact op het logistieke wagenpark, de nood aan laadinfrastructuur en de kostenraming.
- Stap 2
Start stakeholdertraject
Op 8 november 2023 was de start van het stakeholdertraject met andere overheden, lokale besturen en bedrijven uit de logistieke sector. Ze ondertekenden de officiële intentieverklaring waarmee ze aantonen zich te willen engageren voor het opstellen van een kaderovereenkomst. Dit was de start van een intensief stakeholdertraject met veel overlegmomenten. Het doel is een uniforme en gedragen regelgeving en een flankerend beleid.
De intentieverklaring werd ondertekend door Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters, VVSG, het Departement Mobiliteit en Openbare Werken, de Vlaamse Milieumaatschappij, het Agentschap Binnenlands Bestuur, Belgian Cycle Logistics Federation, Vlaio (Vlaams Agentschap Innoveren & Ondernemen), Bond Beter Leefmilieu, Comeos Vlaanderen, Unizo, Embuild, Bouwunie, Empowering Logistics, Febiac, Fluvius, Transport & Logistiek Vlaanderen, Febetra, het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap en de Mobiliteitsraad van Vlaanderen (MORA).
Gemeentes die interesse hebben om een zero-emissiezone in te voeren, mogen steeds mailen naar stedelijkelogistiek@mow.vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie).
- Stap 3
Pilootprojecten
In het voorjaar van 2024 gaan er pilootprojecten van start in verschillende Vlaamse steden. De steden krijgen twaalf maanden lang de kans om hun ideeën om te zetten naar de praktijk. Op het einde volgt een evaluatie.
- Stap 4
Kaderovereenkomst
Dit traject moet resulteren een kaderovereenkomst waarmee Vlaanderen een uniforme regelgeving opzet die gedragen wordt door de logistieke sector en van toepassing is op al onze Vlaamse steden. Deze kaderovereenkomst zal bestaan uit duidelijk geformuleerde doestellingen, een coherentie visie op hoe de Vlaamse overheid deze doelstellingen wil bereiken, en het flankerend beleid dat nodig is.
Link met Green deal Duurzame stedelijke logistiek en VIAVIA-project
De Green Deal Duurzame stedelijke logistiek(opent in nieuw venster) was een eerder initiatief van de Vlaamse overheid rond dit thema. Via deze Green Deal wil Vlaanderen het efficiënt en emissievrij beleveren van steden bevorderen in Vlaanderen. Het project emissievrije stedelijke distributie is geen actie binnen de Green Deal maar een volgende stap in het bereiken van een emissievrije logistiek.
Daarnaast wordt dit project versterkt door het VIAVIA-project(opent in nieuw venster). Met VIAVIA (Vrachtvervoer Intelligent Aanpassen en Vergroenen via een Integrale Aanpak) wil de Vlaamse overheid het goederenvervoer over de weg, het water en in de lucht verduurzamen en een modal shift richting water en spoor bewerkstelligen
Studie
De studie komt begin 2024 online.