Een duurzame toekomst voor de mijnstreek
De laatste Limburgse steenkoolmijn sloot in 1992. Niet omdat de steenkool op was; er zit nog 10 keer zoveel steenkool in onze ondergrond dan dat we er hebben uitgehaald. Wel omdat het minder rendabel werd. Vandaag zouden we niet zomaar opnieuw beginnen mijnen omdat bij verbranding van steenkool het broeikasgas koolstofdioxide vrijkomt, samen met fijne stofdeeltjes (smog!) en zwaveldioxide (zure regen!). We schakelen dus maar beter over naar groene energiebronnen en hernieuwbare energie. Laat nu net de verlaten mijnen daar prima geschikt voor zijn!
De mijngangen zijn vandaag volledig onder water gelopen. Het water in die gangen is warm, want de ondergrond wordt warmer met toenemende diepte, gemiddeld 3°C per 100 meter. Dat betekent dat we water van rond de 40°C zouden kunnen oppompen uit de mijnen als bron van groene energie (geothermie)! We kunnen de mijnen ook gebruiken om energie op te slaan. Windmolens en zonnepanelen produceren afhankelijk van het weer immers soms veel en soms weinig energie. Dat is niet erg handig als jij op een windstille, bewolkte dag je gsm wil opladen of ‘s avonds de TV wil aanzetten. We kunnen energieoverschotten gebruiken om water op te warmen. Door dat warm water te stockeren in de mijn diep onder de grond, kunnen we die energie voor later bewaren. Een soort mega-thermosfles. Die technologie noemen we energieopslag of “bufferen”.
Door het uitgraven van grote volumes aan steenkool en nevengesteente ontstonden lege ruimtes op grote diepte, waardoor lokaal lagen en het bovenliggende landschap verzakten. Dat noemen we bodemdaling, zoals bijvoorbeeld in Eisden, waar het dorp vandaag 8 meter lager ligt dan voor de ontginning. Dit heeft een grote invloed op de waterhuishouding en het grondwaterpeil. Daarom zijn de kanaaldijken verhoogd en zijn er pompen geplaatst die permanent water wegpompen om te vermijden dat het gebied onder water loopt. Maar dat zorgt er tegelijk ook voor dat er hier uit de grondwaterlagen gemakkelijk grote hoeveelheden drinkwater gewonnen kunnen worden en dat het koude water gebruikt zou kunnen worden voor koeling, niet onbelangrijk met ons opwarmend klimaat.
De ondergrondse mijngangen bieden nieuwe kansen voor de toekomst, dat ontdekken we in Eisden.
Meer informatie over de Limburgse steenkoolmijnen vind je bij Afdalen in de duisternis.