Openbaar onderzoek onteigeningsprocedure
Met het openbaar onderzoek brengt de overheid die onteigent, de eigenaars en houders van zakelijke rechten op de hoogte van de onteigening. Een openbaar onderzoek duurt 30 dagen. Alle personen die onteigend worden, kunnen hier hun standpunten, opmerkingen en bezwaren indienen.
Na het voorlopige onteigeningsbesluit organiseert de onteigenende overheid een openbaar onderzoek. Het onderzoek duurt 30 dagen. In de aankondiging daarvan moeten minstens 4 elementen staan:
De plaats waar het te onteigenen onroerend goed of zakelijk recht ligt.
Waar alle betrokkenen het voorlopige onteigeningsbesluit kunnen inkijken.
De begin- en einddatum van het openbaar onderzoek.
Het adres waar standpunten, opmerkingen en bezwaren ingediend of afgegeven kunnen worden.
De overheid brengt de eigenaars van de onroerende goederen en/of houders van afzonderlijke zakelijk rechten die ze wil onteigenen minstens 7 dagen voor het openbaar onderzoek daarvan op de hoogte. Zodra dat is gebeurd, lichten de eigenaars de eventuele houders van persoonlijke en eventuele andere zakelijke rechten op de te onteigenen percelen of onroerende goederen in.
Bekendmaking van het openbaar onderzoek
Tijdens het openbaar onderzoek kunnen burgers het voorlopige onteigeningsbesluit inzien op een publiek toegankelijke plaats zoals het gemeentehuis, het administratief of cultureel centrum in de gemeente waar het te onteigenen onroerend goed of zakelijk recht ligt.
De overheid die onteigent, kondigt het openbaar onderzoek aan:
op een gele affiche op minimaal A2-formaat met als titel ‘BEKENDMAKING OPENBAAR ONDERZOEK ONTEIGENING’ op de plek waar het te onteigenen onroerend goed of zakelijk recht ligt
op de website van de onteigenende overheid en die van de gemeente waar het bewuste onroerend goed of zakelijk recht ligt
in een persoonlijke brief of mail aan de personen die onteigend worden
in een lokaal drukwerk
in het Belgisch Staatsblad
op het digitale uitwisselingsplatform voor onteigeningen (op het moment dat het operationeel wordt, pas na 2023 gepland)
Organisatie van het openbaar onderzoek
De eigenaars van het onroerende goed of zakelijk recht dat onteigend wordt en de houders van zakelijke en persoonlijke rechten kunnen hun standpunten, opmerkingen en bezwaren over het voorlopige onteigeningsbesluit indienen tijdens de 30 dagen van het openbaar onderzoek. Dat doen ze met een aan de onteigenende overheid of de gemeente waarin het onroerend goed of zakelijk recht ligt dat onteigend wordt.
Worden er standpunten, opmerkingen en bezwaren te laat ingediend? Dan heeft de overheid die onteigent het recht om daar geen rekening mee te houden.
Derden zoals directe buren en buurtbewoners kunnen tijdens het openbaar onderzoek van de onteigeningsprocedure geen bezwaren indienen. Ze kunnen later eventueel wel hun bezwaren indienen tijdens het openbaar onderzoek van de omgevingsvergunningsaanvraag voor de effectieve werken.
Wijzigingen aan het voorlopige onteigeningsbesluit
Als de overheid in deze fase het voorlopige onteigeningsbesluit wijzigt, mogen de wijzigingen geen afbreuk doen aan de rechten van de eigenaars, houders van zakelijke rechten en derden.
Brengt de overheid die onteigent belangrijke wijzigingen aan? Dan moet ze een nieuw voorlopig onteigeningsbesluit opstellen en een nieuw openbaar onderzoek organiseren.
Uitzondering: de onteigening loopt samen met een ruimtelijke planningsprocedure
De onteigeningsprocedure kan samenlopen met een ruimtelijke planningsprocedure (ruimtelijk uitvoeringsplan, complex project of rooilijnplan).
De onteigenende overheid kan 1 (gezamenlijk) openbaar onderzoek organiseren, als ze daarvoor kiest. Let wel: het blijven twee afzonderlijke procedures, waarbij men de keuze heeft om enkel het openbaar onderzoek van beide procedures samen te laten lopen. De aankondiging van het openbaar onderzoek bevat dan ook 2 afzonderlijke delen, met voor elke procedure de nodige formele gegevens.