In 1561 vroeg het Brugse Vrije, de grootste en rijkste kasselrij van het Graafschap Vlaanderen, aan Pieter Pourbus om een kaart te schilderen van haar hele territorium, inclusief wegen, waterlopen, dorpen en steden. Tien jaar later leverde de schilder-cartograaf zijn magnum opus af. ‘De geschilderde kaart van het Brugse Vrije’ (1571) bevindt zich op het kruispunt tussen schilderkunst en cartografie en brengt het Brugse havenlandschap aan het einde van de zestiende eeuw op een unieke manier in beeld. Pieter Pourbus schilderde de kaart op een schakelpunt in de geschiedenis: net vooraleer de Tachtigjarige Oorlog en later de industrialisering het kustlandschap voorgoed zouden gaan veranderen. Daardoor is de kaart een laatste, waardevolle getuige van het laatmiddeleeuwse landschap rondom Brugge. Maar ook door haar combinatie van schaal, afmetingen en details is het schilderij een uniek kunstwerk. Van de oorspronkelijke topografische kaart van de kasselrij van het Brugse Vrije, die Pourbus in 1571 afwerkte, bleef slechts een vierde van de totale oppervlakte gespaard. Het bewaarde fragment stelt het noordoostelijk gedeelte van het Brugse Vrije voor, van Brugge tot Zeeland. De identificatie gebeurde aan de hand van de getrouwe kopie (0000.GRO0438.I) die Pieter Claeissens reeds in 1596-1597 maakte van de gehavende kaart. De kopie toont ons het gehele gebied van het Vrije, tussen IJzer en Westerschelde. Het hele cultuurlandschap, met inbegrip van individuele huizen, sluizen, dijken, kastelen, poortgebouwen of grenspalen is zowel figuratief en topografisch correct, als geodetisch op de juiste locatie afgebeeld Recent onderzoek naar de cartografische accuratesse van de kaart bevestigde dat zowel de topografische als geometrische precisie van de kaart uitzonderlijk hoog is. Pieter Pourbus is dan ook de eerste kaartmaker in Vlaanderen waarvan met zekerheid kan gesteld worden dat hij de triangulatie, zoals gepubliceerd door Gemma Frisius in 1533, heeft toegepast bij het opmeten van zijn kaarten en wiens kaarten dus ontegensprekelijk een wetenschappelijke basis hebben.
Filter
34 resultaten
Onroerend Erfgoed
- WMSWMTS
- Op de GGA-kaart worden gebieden aangeduid waar geen archeologisch erfgoed te verwachten valt. Voer je werken uit met een ingreep in de bodem waarvoor een omgevingsvergunning nodig is? Dan moet je geen archeologienota bij de vergunningsaanvraag toevoegen wanneer de werken volledig binnen een gebied vallen dat op deze kaart is aangeduid. Bovendien kan je nu ook nagaan of gebieden vastgesteld werden door de Vlaamse overheid (am_gn_arch_gew_pub) of door een onroerenderfgoedgemeente (am_gn_arch_gem_pub). Zie fiche VIOE - Gebieden waar Geen Archeologie te verwachten valt - gemeentelijkGML
- De Landschapsatlas is het resultaat van een snelsurvey van de relicten van de traditionele landschappen in Vlaanderen, steunend op de beschikbare informatiebronnen, kaartreeksen en de kleurenorthofoto’s van omstreeks 1990. De opmaak gebeurde per provincie, startte in 1996 en werd voltooid in 2000. Dit is dan ook de referentieperiode voor deze inventarisatie. Een relict is een overblijfsel uit vroegere tijd dat nog getuigt van de toestand die toenmaals was. Met betrekking tot landschappen kunnen relicten zeer divers in aard zijn en getuigen in vele gevallen van een wordingsgeschiedenis. Daarom werd een classificatie gemaakt naar de ruimtelijke dimensie die de relicten in het landschap bezitten en dit in relatie tot de gebruikte kaartschaal 1/50.000. In wezen zijn dit punt-, lijn- en vlakvormige relicten. De categorieën zijn dan ook punt- en lijnrelicten, relictzones en ankerplaatsen.ShapefileGML
- De laag “bouwkundig erfgoed – elementen” bevat alle wetenschappelijk geïnventariseerde items van een kleine schaal waaraan de discipline “bouwkundig” werd toegekend. Het gaat om waardevol bouwkundig erfgoed in de ruimste zin van het woord. Zowel infrastructuur, gebouwen van alle mogelijke typologieën, als klein erfgoed, zoals beeldhouwwerken en straatmeubilair, zijn opgenomen. Deze laag vervangt de lagen “Wetenschappelijke inventaris van het bouwkundig erfgoed: relicten” (lu_wet_dibe_relict) en “Inventaris Historische Orgels” (lu_wet_dibe_orgel).GML
- De laag “landschappelijk erfgoed – gehelen” bevat alle wetenschappelijk geïnventariseerde items van een grote schaal waaraan de discipline “landschappelijk” werd toegekend. Het gaat om waardevolle landschappelijke ensembles in Vlaanderen, waarin je een geheel van gevarieerde erfgoedelementen terugvindt. Deze laag vervangt de ankerplaatsen uit de laag “Wetenschappelijke inventaris landschapsatlasrelicten” (lu_wet_la).GML
- De laag “landschappelijk erfgoed – elementen” bevat alle wetenschappelijk geïnventariseerde items van een kleine schaal waaraan de discipline “landschappelijk” werd toegekend. Het gaat om historische tuinen en parken, zoals villatuinen en stadsparken; houtige beplantingen met erfgoedwaarde, zoals kapelbomen, kasteeldreven, vredesbomen en hakhoutpercelen; en waardevolle getuigen van het vroegere landschap, zoals akkercomplexen, poelen en holle wegen. Deze laag vervangt de lagen “Wetenschappelijke inventaris houtige beplantingen met erfgoedwaarde” (lu_wet_hbe) en “Wetenschappelijke inventaris van historische tuinen en parken” (lu_wet_htp); en de landschapsatlaselementen uit de laag “Wetenschappelijke inventaris landschapsatlasrelicten” (lu_wet_la).GML
- Het Onroerenderfgoeddecreet voorziet sinds het nieuwe onroerenderfgoeddecreet van 01-01-2015 vier mogelijke beschermingsstatuten: een beschermd monument, een beschermd cultuurhistorisch landschap, een beschermd stads- of dorpsgezicht en een beschermde archeologische site. Binnen elk van deze statuten is het mogelijk om een overgangszone in te stellen. Zo een zone ondersteunt de erfgoedwaarde van het beschermde goed.GML
- INSPIRE - Annex I - aanduidingsobjecten- Agentschap Onroerend ErfgoedonLine
- Een erfgoedlandschap is een groter ruimtelijk geheel van erfgoedelementen en - waarden, ingebed in een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP).GML
- Een onroerenderfgoedrichtplan is een instrument om erfgoed in een afgebakend gebied of van een thema te behouden en te ontwikkelen voor de toekomst. Samenwerking en participatie staan bij de opmaak centraal. Eerst werken alle partners samen aan een langetermijnvisie voor het thema of gebied. In een actieprogramma formuleren ze vervolgens welke concrete acties ze uitvoeren om de gezamenlijke ambities te realiseren. De gemeente, de provincie of het Vlaams Gewest kan een onroerenderfgoedrichtplan ook als basis gebruiken voor de afbakening van een erfgoedlandschap in een ruimtelijk uitvoeringsplan. In de digitale laag “Onroerenderfgoedrichtplannen” vind je alle goedgekeurde onroerenderfgoedrichtplannen.GML
- De laag “archeologisch erfgoed – gehelen” bevat alle wetenschappelijk geïnventariseerde items van een grote schaal waaraan de discipline “archeologisch” werd toegekend. Het gaat om waardevolle archeologische zones, zoals historische stadskernen. Het is belangrijk om op te merken dat ze slechts een deel van het gekend archeologisch bodemarchief vertegenwoordigen. Door nieuw onderzoek kunnen steeds zones worden toegevoegd of geschrapt, of worden uitgebreid of verkleind. Deze laag vervangt de laag “Wetenschappelijke inventaris archeologisch erfgoed” (lu_wet_az) .GML
- Waarnemingen zijn resultaten van onderzoek of andere observaties met een zekere relevantie voor het erfgoed. Hiervoor wordt een groot aantal bronnen gebruikt: gepubliceerde gegevens, historische bronnen, meldingen van archeologische vondsten, etc. Momenteel zijn dit uitsluitend archeologische waarnemingen, maar in de toekomst kan dit uitgebreid worden met bouwkundige en landschappelijke. De archeologische waarnemingen vormen samen de Centrale Archeologische Inventaris (CAI). Omwille van de kwetsbaarheid van sommige sites, blijven de meeste CAI-fiches afgeschermd voor bezoekers zonder een persoonlijke toegang. Dit noemen we private waarnemingen. Op 22 maart 2021 werd een deel van de Waarnemingen echter voor iedereen beschikbaar gemaakt. Deze ‘publieke’ waarnemingen zijn vooral fiches over archeologische opgravingsonderzoeken, en vooronderzoeken uitgevoerd in het kader van het Onroerenderfgoeddecreet. Meer uitleg vind je op: https://inventaris.onroerenderfgoed.be/waarnemingen_infoGML