Sinds 28 november 2013 is www.geopunt.be het unieke geoportaal van de Vlaamse overheid waarop alle mogelijke beschikbare geografische informatie voor burger, bedrijf en overheid wordt gebundeld. Het laagdrempelige gebruik van geografische informatie staat centraal. Dat kan door het online samenbrengen van geografische gegevens over Vlaanderen op een slimme en gebruiksvriendelijke manier.

Geopunt had meteen een flinke primeur door de zeer recent afgewerkte ‘basiskaart’ toegankelijk te maken voor elke burger in Vlaanderen. Wie deze erg gedetailleerde kaart online raadpleegt op Geopunt, vindt behalve luchtfoto’s vooral betrouwbare en actuele informatie over percelen, gebouwen, adressen, wegen, waterlopen. De nauwkeurigheid van die informatie gaat véél verder dat wat de burger nu kent onder de vorm van een stafkaart, commerciële initiatieven of bv. het kadasterplan. Naast de Vlaamse overheden is de nutsector, die dit mee mogelijk maakte door middel van cofinanciering, de belangrijkste gebruiker van de basiskaart voor het nauwkeurig positioneren van hun kabels en leidingen. De lancering van deze gloednieuwe Geopunt-site sluit nauw aan bij de doelstellingen van Vlaanderen In Actie (VIA), waarbij onder meer wordt gestreefd naar een gericht innovatiebeleid. De lancering van deze site toont aan dat de Vlaamse overheid niet alleen innovatie stimuleert, maar er ook actief in participeert. Geopunt is een innovatieve website die een maatschappelijk en economisch hefboomeffect kan genereren, waardoor er ook realisaties kunnen volgen in andere beleidsdomeinen.

Sinds 1995 bestaat er een samenwerkingsverband voor geografische informatie binnen de Vlaamse overheid. Dit is het samenwerkingsverband GDI-Vlaanderen (GDI = Geografische Datainfrastructuur). Dit is meer dan een samenwerking tussen enkele grote GIS-spelers binnen de overheid. Het samenwerkingsverband GDI-Vlaanderen beschikt immers over een volwaardig wetgevend kader dat vorm geeft aan het geografische databeleid binnen de Vlaamse overheid. Binnen het samenwerkingsverband GDI-Vlaanderen worden zowel de overheid (via de stuurgroep), de nutssector (via de GRB-raad) als de private en academische sector (via de GDI-raad) betrokken bij de aansturing.

Omdat sturen en coördineren niet hetzelfde is werd vanaf het begin een uitvoerend orgaan verantwoordelijk gesteld voor het operationaliseren en het coördineren van GDI-Vlaanderen. Dat was het Agentschap voor Geografische Informatie Vlaanderen (AGIV). Gedurende de laatste 19 jaar heeft het AGIV tal van partners geholpen bij het opbouwen en ontsluiten van hun geodata. Sinds 1 januari 2016 maakt het AGIV deel uit van het nieuwe Agentschap Informatie Vlaanderen.

Portaal

Geopunt is het portaal van het samenwerkingsverband voor geografische informatie binnen de Vlaamse overheid en GDI-Vlaanderen. Het portaal biedt de gebruiker de mogelijkheid om geografische informatie, die door de verschillende data- en dienstenleveranciers in Vlaanderen wordt aangeboden, te zoeken, te visualiseren en af te laden. In de rol van geografische dienstenintegrator en als uitvoerend orgaan van het samenwerkingsverband GDI-Vlaanderen staat het Agentschap Informatie Vlaanderen in voor de realisatie en het onderhoud van Geopunt. De opdracht van het Agentschap Informatie Vlaanderen om Geopunt uit te bouwen is decretaal vastgelegd in het GDI-decreet (B.S. 28 april 2009).

INSPIRE

De Vlaamse Regering realiseerde met het GDI-decreet ook de omzetting van de Europese INSPIRE-richtlijn. Deze richtlijn voorziet in de uitbouw van een grensoverschrijdende Europese geografische data-infrastructuur. Het is belangrijk dat de geografische informatie die noodzakelijk is voor het algemene belang ter beschikking wordt gesteld aan en vlot raadpleegbaar is voor alle bestuursniveaus: zowel binnen Vlaanderen en België als binnen de Europese Unie. Bovendien is een brede toegang tot die geografische gegevens voorzien voor de burger.

Op het vlak van de uitbouw van geografische gegevens is de Vlaamse overheid trouwens één van de pioniers in Europa. Het belang van geografische gegevens voor overheid, bedrijven en de burger neemt almaar toe. Verantwoorde besluitvorming inzake grondgebonden materies slaagt alleen als ze kan steunen op tijdige, volledige, actuele, juiste en betrouwbare informatie. Het plannen van een nieuwe woonwijk, het uitstippelen van een fietsroutenetwerk, het bepalen van de milieu-impact bij belangrijke infrastructuurwerken, de gezondheidsindicatoren in een ruimtelijk verband,… het zijn slechts enkele voorbeelden van toepassingen waarbij de beschikbaarheid van accurate geografische gegevens onmisbaar is bij de ondersteuning van beleidskeuzes.

Het GDI-decreet is opgebouwd rond het concept “authentieke geografische gegevens”. Dit zijn gegevens waarvan de Vlaamse Regering de actualiteit, nauwkeurigheid en volledigheid heeft gecertificeerd. Twee andere cruciale concepten van het GDI-decreet zijn het “decentrale beheer” en de “meervoudige” toegang. Dit betekent dat geografische gegevens beheerd worden op het bestuurlijke niveau waar dat het meest efficiënt kan, maar dat de gegevens vervolgens wel maximaal worden gedeeld via een netwerkmodel. Dit moet leiden tot een grotere efficiëntie bij de werking van de overheid en de contacten met de burger.

In 2022 werkte het team van Geopunt binnen Digitaal Vlaanderen aan een grote vernieuwing van het portaal. Geopunt bestond op dat moment 9 jaar en was dringend aan evolutief onderhoud toe om de bedrijfszekerheid te blijven garanderen. Daarom werden in de loop van 2020 en 2021 de betrokken stakeholders bevraagd door middel van verschillende interventies (interviews, business werkgroepen, klankbordgroepen).

Dit leidde tot een gedragen visie en strategie voor een evolutief onderhoud aan het geoportaal. Hierbij werd rekening gehouden met de gewijzigde noden sinds het ontstaan van Geopunt, het evoluerende technische landschap en de ontwikkeling van nieuwe complementaire diensten van Digitaal Vlaanderen en een duurzame financiering.

Met het vernieuwde Geopunt zal:

• het uitgebreid centraal aanbod van locatiegebonden data van de Vlaamse overheid op Geopunt behouden blijven en versterkt worden;

• een vernieuwd Geopunt gebouwd worden dat gebaseerd is op een technologie die beter geïntegreerd is met architectuurcomponenten van Digitaal Vlaanderen en dit met een duurzaam financieringsmodel;

• een aanbod ter beschikking staan dat toegankelijk gemaakt wordt voor nieuwe doelgroepen en nieuwe domeinen (via de integratie met Datavindplaats-catalogus);

• de gebruikers een geïntegreerde ervaring aan te bieden, door in te zetten op wisselwerking met (domeinspecifieke) oplossingen van onze partners en Digitaal Vlaanderen.