Overweeg je om koraaljuffertjes te houden? Zorg dan dat je zoutwateraquarium volledig is ingericht, je voldoende kennis hebt over het onderhoud en dat je goed beseft welke kosten hierbij komen kijken.
In een notendop
Voer: Levend plankton, algen, cyclops en zelfs vlokvoer vind ik heel lekker.
Water: Wij hebben het graag warm. De ideale watertemperatuur ligt tussen 24 tot 27 °C.
Beschutting: We verstoppen ons graag tussen het koraal, maar hebben ook behoefte aan open zwemruimte.
Gezondheid: Let op of ik mij goed voel, raadpleeg bij problemen een dierenarts gespecialiseerd in vissen.
Broedzorg: Ik verdedig het legsel, maar zodra de eieren zijn uitgekomen, zorg ik er niet meer voor.
Gezelschap: Afhankelijk van de soort heb ik graag gezelschap van soortgenoten of net niet.
Zoutwateraquarium: Ik heb behoefte aan een ruim tropisch zoutwateraquarium.
Ben je geschikt als eigenaar?
Juffertjes zijn door hun prachtige kleuren populaire zoutwateraquariumvissen. Enkele veelvuldig gekweekte soorten zijn gemakkelijk te houden, maar enige technische kennis over het opzetten en onderhouden van een tropisch zoutwateraquarium is zeker gewenst. Hou rekening met de opstartkosten, want het levend steen en koraal zijn erg prijzig. Als je koraaljuffers wilt houden, zijn er een aantal punten om over na te denken:
- Heb je een aquarium met een lengte van minstens 100 cm?
- Heb je de mogelijkheid om zout water te maken en de juiste waterwaarden te verkrijgen?
- Zijn de medebewoners in het aquarium geschikt?
- Kan er iemand de vissen verzorgen als je op vakantie bent?
- Kan je de vissen 12 jaar of langer verzorgen?
- Weet je hoe je een aquarium moet onderhouden?
- Kan je maandelijks ongeveer 45 euro betalen voor elektriciteit, voeding en onderhoud?
Waar haal je koraaljuffertjes?
De meest populaire soorten zijn verkrijgbaar in aquariumspeciaalzaken. Wil je speciale soorten vissen, koop dan vissen aan via een aquariumclub of een vereniging van liefhebbers. Koop alleen vissen die er gezond uitzien, met gladde vinnen, een heldere glans en blinkende ogen. Informeer je voorafgaand met welke soorten vissen de koraaljuffers kunnen samenleven en met hoeveel je ze in een aquarium kan houden. Koop alleen vissen als je zeker weet hoe je ze moet verzorgen en dat ze in je aquarium passen. Als je bij een handelszaak koopt, dan is de consumentenwetgeving van toepassing en heb je een wettelijke garantie op de gezondheid van de dieren. Bepaalde koralen en vissen vallen onder de CITES-wetgeving. Je moet dan een papier van herkomst hebben en kunnen aantonen hoe je aan het dier komt. Meer informatie over CITES.(opent in nieuw venster)
Vraag na waar de vissen vandaan komen en wat hun wetenschappelijke naam is. Kies beter geen wildvangdieren en vraag na of de dieren in gevangenschap gekweekt zijn. Geïmporteerde (wildvang)dieren hebben veel stress en mogelijk ziektes, en gekweekte dieren zijn ook beter aangepast aan het houden in een aquarium. Bovendien gaat de voorkeur uit naar dieren die in gevangenschap gekweekt zijn, zodat de wilde populaties zo weinig mogelijk aangetast worden.
Wees kritisch en durf vragen te stellen. Als koper ben je verantwoordelijk voor een goede keuze. Koop geen zwakke of zieke dieren, want zo hou je foutieve handel in stand. Let goed op of de dieren geen verwondingen of vervormingen hebben. Als je verwaarloosde dieren opmerkt, dan kan je dit melden bij Dierenwelzijn Vlaanderen via het Meldpunt voor verwaarloosde of mishandelde dieren.
Voordat je de vissen mee naar huis neemt, moet het aquarium in orde zijn, zodat het klaar is voor de komst van de dieren. De filter heeft tijd nodig om goed te werken. Start je aquarium minstens enkele weken op voordat je de vis gaat kopen. Lees alles over de aankoop, het transport en de introductie van nieuwe vissen in het aquarium.
Hoeveel kosten koraaljuffertjes?
Koraaljuffertjes koop je vanaf 7 euro tot 575 euro per vis, afhankelijk van de soort en beschikbaarheid.
De maandelijkse kosten bedragen ongeveer 45 euro, inclusief het voer, de behandeling van het water en de hogere water- en elektriciteitsrekening.
De aankoop van het zoutwateraquarium en het toebehoren is een eenmalige investering en kost al snel enkele duizenden euro’s. Een zeeaquarium met koralen is 25% duurder dan één zonder koralen.
Wat hebben koraaljuffertjes nodig?
Koraaljuffertjes hou je steeds in zout water! Het zijn actieve vissen die veel zwemmen, je hebt dus een ruim tropisch zoutwateraquarium nodig. Afhankelijk van de volwassen grootte van de vis en het aantal dieren moet je de aquariumgrootte aanpassen. Een vuistregel is dat de lengte van het aquarium minimaal tien keer de lengte van de grootste volwassen vis in het aquarium moet zijn. Een soort die 10 cm groot wordt, moet dus een aquarium met een lengte van ten minste 100 cm hebben. Grotere soorten hebben een groter aquarium nodig.
Sommige soorten hebben een solitaire levenswijze en wensen geen gezelschap. Daarnaast zijn er soorten die in een koppel of haremstructuur leven, bestaande uit één vrouwelijke vis met meerdere mannelijke vissen of één mannelijke vis met meerdere vrouwelijke vissen. Informeer je voor de aankoop wat de behoeftes zijn van de soort die je op het oog hebt.
Juffertjes zijn territoriale vissen: een groot aquarium met veel schuilplaatsen resulteert in minder agressie tussen soortgenoten. Meer informatie over het kiezen van vissen.
Juffertjes zijn zoutwatervissen en hebben bijgevolg zout water nodig. Dit kan in sommige gespecialiseerde aquariumwinkels aangekocht worden of zelf worden gemaakt. Meer informatie over de opstart van een zoutwateraquarium.
Een zoutgehalte van 29-35 ppt is goed, dit komt neer op 29 à 35 gram zeezout per liter aquariumwater. Een aquarium met steenkoralen heeft extra calcium nodig. Het calciumgehalte in het aquarium moet minimaal 400 mg per liter te zijn, liefst zelfs 450 mg. Als zeewater gemaakt wordt met osmosewater, dan zal de pH over het algemeen rond 8,3 liggen. De optimale waarde is 8,1 à 8,4.
De carbonaathardheid of KH moet rond 8 liggen. Carbonaten treden op als pH-buffer, dit wil zeggen dat ze de pH-waarde van het water stabiel helpen houden. Als de KH-waarde lager is dan normaal, zal ook de pH-waarde makkelijker dalen en het water te zuur worden. Dit is schadelijk voor de dieren in het aquarium en kan de koralen aantasten.
Vervang wekelijks 5 à 20% van het vuile water met nieuw zeewater. Schommelingen in de waterwaarden bezorgen de vissen veel stress. Vermijd dat zoveel mogelijk. Breng het nieuwe water op de juiste temperatuur voor je het toevoegt. Maak of koop het zeewater 1 dag van tevoren. Vervang niet meer dan 30% van het water tenzij er echt een probleem is. Een regelmatig onderhoud en goed werkende filter en eiwitafschuimer houden de waterkwaliteit optimaal.
Gebruik als bodembedekking 1 à 2 cm levend zand, waarop je levende stenen kan plaatsen.
Voor een rif- of koraalaquarium gebruik je ongeveer een 1 kg levende steen op 8 liter water. Spoel de stenen en het zand proper met het zeewater en plaats ze in het aquarium. Zorg dat de levende steen niet te lang uit het water blijft, vul het aquarium dus zo snel mogelijk of zet eerst al de stenen onder water. Voorzie zwemruimte maar ook veel schuilplaatsen. Levende stenen bieden een goede ondergrond voor koralen. Voor soorten die in en rond anemonen leven, voorzie je uiteraard ook enkele anemonen in het aquarium.
Koraaljuffertjes zijn tropische vissen en hebben een watertemperatuur nodig tussen 24 en 27 °C. Gebruik een thermostaat om de temperatuur stabiel te houden. Kies een thermostaat met een vermogen dat past bij het watervolume in het aquarium. Met een thermometer kan je de temperatuur nauwkeurig controleren. Zet de verwarming uit tijdens werkzaamheden in het aquarium, om te vermijden dat ze kapotgaat of verbrandt.
Voorzie een aangepaste filter op je aquarium. Hou er rekening mee dat de filter een opstartperiode van minstens 3 weken moet doormaken voor je vissen in het aquarium kan plaatsen. De filter heeft namelijk tijd nodig om biologisch actief te worden. Voor een zeeaquarium heb je een gewone filter en een eiwitafschuimer nodig. De waterstroomsnelheid van zeewater is groter dan die van een zoetwateraquarium. De grootte van de filter hangt af van het aantal vissen in je aquarium. Vraag hiervoor advies in de aquariumspeciaalzaak of aan ervaren aquaristen.
Ook met een filter moet je geregeld een deel van het water verversen en het aquarium onderhouden. Onzichtbare afvalstoffen stapelen zich namelijk geleidelijk op in het water. Vervang wekelijks 5 à 20% van het vuile water met nieuw zeewater. Vervang niet meer dan 30% van het water, tenzij er echt een probleem is. Hierdoor kan je plotselinge schommelingen in de waterkwaliteit vermijden. Vervang de filterwatten wanneer ze vuil zijn of dichtslibben.
De vissen en het koraal hebben verlichting met een bepaald lichtfrequentie en -kleur nodig. Vooral blauwe lampen zijn geschikt, omdat dit ook het deel van het lichtspectrum is dat het best in water doordringt. Lampen voor zeeaquaria hebben daarom een kleurtemperatuur tussen de 6500 K en 14000 K.
Koralen hebben veel licht nodig, terwijl vissen meestal liever meer beschutting hebben. Zorg daarom dat er voor de vissen beschaduwde plekken zijn. Zet het aquarium niet in direct zonlicht, dit bevordert algengroei.
De lampen moeten 12 à 14 uur aan staan. Eventueel kan je zonsopgang en zonsondergang nabootsen met speciale apparatuur.
De meeste juffertjes zijn omnivoren, maar er zijn ook herbivore soorten die zich voeden met algen. In gevangenschap zijn het geen kieskeurige eters. Ze voeden zich met algen die zich vormen op koralen en met zoöplankton, mysis, artemia en krill.
Afwisseling bij de voeding is heel belangrijk voor een goede gezondheid. Wissel daarom geregeld af tussen de verschillende soorten voer. Voer het liefst drie of meer keren per dag een kleine hoeveelheid, zoveel als de vissen in enkele minuten kunnen opeten. Voer niet meer, want de resten voer vervuilen het water sterk en te veel voer doet de vissen vervetten. Sterke, dikke vissen mogen gerust eens een voermoment of een dag overslaan, mits ze in goede conditie verkeren.
Dagelijks
- Controleer de temperatuur en filterwerking.
- Voer de vissen enkele keren per dag een kleine portie.
- Bekijk of ze hun normale gedrag vertonen.
Minstens één keer per week
- Controleer de waterwaarden.
- Vervang wekelijks 5 à 20% van het vuile water met nieuw zeewater. Vervang niet meer dan 30% van het water tenzij er echt een probleem is.
- Vervang de vuile filterwatten.
Maandelijks of indien nodig
- Spoel de beker van de eiwitafschuimer af zodra die vuil is. Doe dit met gewoon kraanwater of volgens de gebruiksaanwijzing. Spoel de beker eenmaal na met zeewater voor je hem terugzet.
- Als de filter vuil is, spoel je het filtermateriaal uit. Doe dit tijdens een waterverversing met oud aquariumwater van dezelfde temperatuur. Zo blijven de goede bacteriën in het filtermateriaal aanwezig.
(Half)jaarlijks
Na 6 tot 12 maanden moet je de lampen vervangen. Ze geven dan minder licht of ze gaan stuk.
Gezondheid
Vissen die ziek zijn, hangen vaak stil, knijpen de vinnen dicht, happen naar lucht en/of bewegen abnormaal. De vinnen van gezonde vissen moeten mooi openstaan en egaal ogen.
Als de vissen zich abnormaal gedragen, controleer dan altijd eerst de waterkwaliteit, de filtering en de temperatuur van het aquarium. Als de vissen naar lucht happen of hoog in het aquarium bij het wateroppervlak hangen, dan is er zeker iets mis. De meest voorkomende problemen zijn: