Toelichting bij de internationale verdragen en Memoranda van Overeenstemming
Internationale afspraken kunnen zowel in een verdrag als in een Memorandum van Overeenstemming worden vastgelegd. Het essentiële verschil tussen beide vormen is dat een verdrag internationaalrechtelijk juridisch bindende verplichtingen schept, terwijl een Memorandum van Overeenstemming slechts politiek of moreel verbindend is.
Internationale verdragen
Verdragen zijn juridisch bindend. Afspraken uit een verdrag kunnen voor een (nationale of internationale) rechter worden afgedwongen.
Verdragen kunnen enkel gesloten worden met een partij die over verdragsbevoegdheid beschikt. Zowel staten als internationale organisaties kunnen verdragen sluiten. Ook Vlaanderen is bevoegd om verdragen te sluiten over de materies die onder zijn bevoegdheden vallen, net zoals de andere gemeenschappen en gewesten van België.
Exclusieve en gemengde verdragen
Op basis van de bevoegdheidsverdeling onderscheidt men exclusief federale verdragen, exclusieve gemeenschaps- en gewestelijke verdragen en gemengde verdragen.
Exclusieve verdragen zijn verdragen over aangelegenheden waarvoor enkel de gemeenschappen of gewesten bevoegd zijn. Daarnaast bestaan er ook federaal exclusieve verdragen.
Gemengde verdragen zijn verdragen over aangelegenheden waarvoor zowel de federale overheid als de gemeenschappen of gewesten bevoegd zijn.
Procedure
Verdragen komen tot stand in drie stappen:
onderhandelingen
ondertekening
parlementaire instemming.
Vanaf stap 2 zijn de verdragen te vinden in het overzicht op deze website.
Meer informatie over de procedure en de taakverdeling tussen de gemeenschappen en gewesten, en de federale overheid: samenwerkingsakkoord van 1994 tussen de federale overheid, de gemeenschappen en de gewesten over gemengde verdragen(opent in nieuw venster).
Memoranda van Overeenstemming
Een Memorandum van Overeenstemming is een schriftelijke internationale afspraak tussen partners, die niet juridisch bindend is.
In tegenstelling tot een verdrag, kan een Memorandum van Overeenstemming ook tussen partners zonder verdragsbevoegdheid ondertekend worden, zowel op regeringsniveau als op het niveau van de administratie. Een Memorandum van Overeenstemming regelt afspraken en samenwerkingen tussen regeringen, administraties of andere partners.
Een Memorandum van Overeenstemming is een flexibel instrument: het is vaak onmiddellijk toepasbaar en eenvoudig te wijzigen. Parlementaire instemming is niet vereist.