Gedaan met laden. U bevindt zich op: Data en kennis voor - en over elk lokaal bestuur Jaarbeeld 2020

Data en kennis voor - en over elk lokaal bestuur

Meer dan 150.000 Vlamingen namen in het najaar van 2020 deel aan de burgerbevraging Gemeente- Stadsmonitor. Ze gaven hun mening over allerlei thema’s die spelen op lokaal niveau. Deze grootschalige bevraging levert voor iedere stad en gemeente een uniek beeld op over wat de inwoners belangrijk vinden. Het Agentschap Binnenlands Bestuur (ABB) bundelt de resultaten van de bevraging met data uit andere bronnen tot de Gemeente-Stadsmonitor. De nieuwe editie verschijnt in juni.

We vroegen Hilde Schelfaut, projectleider Gemeente-Stadsmonitor, om een woordje uitleg. Samen met heel wat collega’s van ABB bouwen ze aan een uniek data- en kennisplatform voor - en over elk lokaal bestuur.

Wat maakt de burgerbevraging Gemeente-Stadsmonitor zo uniek?

Hilde: ‘Voor inwoners is deze 3-jaarlijkse bevraging een kans om hun mening over beleidsrelevante thema’s te geven. We peilen naar tevredenheid, participatie en gedrag. En dat over heel uitlopende thema’s: van armoede via mobiliteit naar onderwijs of klimaat.

De bevraging levert een grote hoeveelheid data op: meer dan 100 cijferreeksen. Die combineren we met gegevens uit andere databronnen, zoals aantal huishoudens of aantal leerlingen, jobratio en werkzaamheidsgraad. Net deze combinatie is een schat van informatie voor en over elk lokaal bestuur.’

Het is onze ambitie om het beleid van - en over lokale besturen meer datagedreven te maken.
Foto Hilde Schelfaut

Hilde Schelfaut

Projectleider Gemeente-Stadsmonitor

Vertel eens iets meer over de nieuwe Gemeente-Stadsmonitor?

Hilde: ‘Het is onze ambitie om het beleid van - en over lokale besturen meer datagedreven te maken. Met de nieuwe Gemeente-Stadsmonitor bieden we een data- en kennisplatform aan waar iedereen informatie over lokale besturen kan raadplegen en kan combineren.

De Gemeente-Stadmonitor zal uit meer dan 300 indicatoren en cijferreeksen bestaan. En dat over 13 basisthema’s. (zie inzet voor volledig overzicht thema’s). De cijfers uit de ‘lokale integratie- en inburgeringsmonitor’ en uit het ‘Vlaamse Rand boek’ integreren we in onze interactieve tool. Zo bundelen we alle lokale cijfers op 1 plek.’

Waarvoor kan je de Gemeente-Stadsmonitor concreet gebruiken?

Hilde: ‘Lokale besturen hebben behoefte aan betrouwbare, actuele data bij hun beleidsvoorbereiding en -evaluatie. Met de Gemeente-Stadsmonitor willen we maatschappelijk evoluties tonen via omgevingsindicatoren. De besturen kunnen deze data gebruiken in hun omgevingsanalyse of Meerjarenplan. Maar ook om debatten op het niveau van de gemeenteraad, college of managementcomité te voeden. Iedereen kan ermee aan de slag om het strategisch beleid van gemeenten en steden te analyseren, onderbouwen en sterker te maken.

Je vindt vanaf juni kant-en-klare steekkaarten op onze website. Daarop staan kerngetallen en een omgevingsscan per gemeente of stad. Ben je eerder geïnteresseerd in een specifiek thema of wil je zelf je dataset samenstellen? Dan kan je thematische samenvattingen krijgen, of zelf je cijferreeksen bijeenbrengen. Je kan ook steeds benchmarken naar keuze.

Ik wil nog meegeven dat de monitor geen beleidseffectenmeting of prestatiemeting is. We vellen dus geen oordeel over het gevoerde beleid. Je kan het eerder zien als een communicatie- en leerinstrument op strategisch niveau. De leereffecten zitten in de opbouw van een gemeenschappelijke kijk op en in de discussie over de gemeente of stad.’

Is de doelgroep breder dan lokale besturen?

Hilde: ‘Ja, iedereen die bij de gemeentelijke of stedelijke ontwikkeling betrokken is. Je kan zelf aan de slag met de resultaten en data combineren of vergelijken. Via de interactieve datatool kan je indicatoren opvragen, zelf je grafieken combineren en deze snel downloaden in jouw gewenst formaat.

Behalve voor de lokale besturen zelf, kan de monitor ook een hulp zijn voor burgers en organisaties. Bijvoorbeeld tijdens inspraak en participatie in de lokale besluitvorming. Of studenten en onderzoekers kunnen gebruik maken van onze data. We publiceren de bron- en metadata uit de Gemeente-Stadsmonitor integraal online.’

De monitor kan ook een hulp zijn voor burgers en organisaties tijdens inspraak en participatie in de lokale besluitvorming.
Foto Hilde Schelfaut

Hilde Schelfaut

Projectleider Gemeente-Stadsmonitor

Hoe zorgen jullie voor betrouwbare data bij de burgerbevraging?

Hilde: ‘We hebben voldoende steekproefaantallen nodig om representatief te zijn voor alle 300 Vlaamse steden en gemeenten. Daarom verzonden we 112.000 vragenlijsten naar inwoners uit de 13 centrumsteden en 265.000 vragenlijsten naar de inwoners uit de overige 287 Vlaamse steden en gemeenten. Elke burger kon kiezen of hij online deelnam of toch liever een papieren versie ontving.

Het is belangrijk dat voldoende aangeschreven inwoners de bevraging ook effectief invulden. Advertenties in lokale media en nieuwsbrieven van lokale besturen informeerden de inwoners over de burgerbevraging. Dit hielp de responsgraad ongetwijfeld omhoog. Daarnaast hebben we ook cadeaubonnen verloot onder de deelnemers. We zijn heel blij met de respons van bijna 4 op de 10 inwoners.’

De nieuwe Gemeente-Stadsmonitor verschijnt in juni 2021, tot dan kan je voorgaande edities(opent in nieuw venster) bekijken. Na de release bouwen we samen met onze partners aan extra ondersteuning om effectief lokale besturen te versterken in datagedreven besturen.