Docenten in de lerarenopleiding lager onderwijs van UCLL Diepenbeek vulden het concept ‘wereldleraarschap’ erg uiteenlopend in. De opleiding wilde de neuzen in dezelfde richting krijgen, zodat iedereen dezelfde boodschap geeft aan studenten. Ze wilde ook meer nadruk leggen op duurzaamheid binnen het bredere discours over wereldleraarschap.

Naast een gedeelde visie, was er ook nood aan een bredere verankering van wereldleraarschap in de opleiding. Het thema kwam vooral aan bod in vier opleidingsonderdelen (de vakkencluster wereldleraarschap). Ook in andere vakken zouden docenten thema’s gelinkt aan wereldleraarschap of duurzaamheid aan bod kunnen laten komen, maar dat gebeurde nauwelijks en al zeker niet expliciet.

Doel was dus de concepten wereldleraarschap en duurzaamheid beter te integreren in de verschillende vakken van het lectorenteam, omdat het cruciale onderdelen zijn van de grondhouding als leraar.

We werkten eerst samen met de docenten van de cluster wereldleraarschap, om met hen een duidelijke visie te ontwikkelen. We hielpen hen om basisbegrippen rond wereldleraarschap en duurzaamheid te verhelderen en eindcompetenties voor de studenten af te bakenen. De groep maakte een SWOT-analyse van de opleiding en dacht na over manieren om sterker en meer doordacht in te zetten op alle competenties. Dit leidde tot een vernieuwde leerlijn voor de vakkencluster wereldleraarschap.

Vervolgens presenteerden we de nieuwe visie op wereldleraarschap en duurzaamheid aan het volledige team. Deze sessie toonde dat er in het brede lectorenteam nog nood is aan inhoudelijke ondersteuning op vlak van duurzaamheid en duurzaamheidscompetenties. De gebruikt nu het online leerplatform voor lerarenopleiders van Duurzaam Educatiepunt gebruiken om het team verder te professionaliseren.

Het traject bij de lerarenopleiding lager onderwijs van UCLL Diepenbeek toont hoe essentieel een gedeelde visie is om abstracte begrippen als wereldleraarschap en duurzaamheid effectief te integreren in een opleiding. Hieronder formuleren we enkele aanbevelingen voor andere lerarenopleidingen in het hoger onderwijs die met gelijkaardige ambities aan de slag willen:

1. Werk aan een gedeelde en gedragen visie
   Een heldere en gemeenschappelijke visie op wereldleraarschap voorkomt uiteenlopende interpretaties. Betrek een kerngroep van docenten om basisbegrippen te verduidelijken, eindcompetenties te formuleren en keuzes te maken over de positionering van wereldleraarschap binnen het bredere discours van kwaliteitsvol onderwijs.
2. Integreer duurzaamheid expliciet in het discours over wereldleraarschap
   Maak de link tussen duurzaamheid en wereldleraarschap expliciet in visieteksten en leerdoelen. Verduidelijk duurzaamheid in brede zin – inclusief sociale, ecologische en economische dimensies – en besteed aandacht aan actiecompetentie, systeemdenken en transformatief leren.
3. Brede verankering in het curriculum
   Zorg dat het thema niet beperkt blijft tot één vakkencluster, maar stimuleer ook andere vakdocenten om in hun lessen te verwijzen naar wereldleraarschap en duurzaamheid. Dit vraagt explicitering in ECTS-fiches en samenwerking over opleidingsonderdelen heen, bv. via een leerlijn.
4. Investeer in professionalisering van het docententeam
   Veel docenten missen nog achtergrondkennis over duurzaamheid of ervaren begrippen hieromtrent als beladen. Een gezamenlijke introductie via vormingsmomenten of intervisiemomenten kan drempels verlagen en eigenaarschap vergroten. Gebruik bijvoorbeeld het online leerplatform voor lerarenopleiders van Duurzaam Educatiepunt als startpunt.
5. Zorg voor heldere communicatie en gezamenlijke taal
   Introduceer een begrippenlijst, werk met visuele modellen en vermijd versnipperde communicatie over deelcompetenties. Een integraal kader dat toelaat om verbanden te zien, bevordert het begrip en de betrokkenheid.
6. Versterk herkenbaarheid en identiteit
   Laat het competentiekader aansluiten bij de eigenheid van de opleiding. Een kleine bevraging, bijvoorbeeld, onder lectoren over wat de opleiding typeert, kan helpen om taal en kleur toe te voegen die het kader meer herkenbaar maken.

Door samen te bouwen aan een gedeelde visie en begrippenkader, én dit breed te verankeren in het curriculum, versterkt de lerarenopleiding haar rol in het opleiden van leraren die zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheid in een mondiale, duurzame samenleving.