Info voor hulpverleners
Sinds 1 januari 2022 gaan de leerstraffen die door het Agentschap Justitie en handhaving gefinancierd worden, door het leven als ‘gedragstrainingen’. Gedragstrainingen kunnen in iedere strafrechtelijke opdracht waarvoor het justitiehuis wordt gemandateerd, als specifieke voorwaarde aan misdrijfplegers worden opgelegd.
Wat is een gedragstraining?
Een gedragstraining is een vorming in groep voor mensen die strafbare feiten pleegden of daarvan verdacht worden en aan wie voorwaarden werden opgelegd. De vorming of cursus bestaat uit een gestandaardiseerd pakket met een vast aantal uren en vooraf vastgelegde thema’s bedoeld om mensen nieuwe kennis en inzichten aan te reiken waardoor ze tot gedragsverandering komen.
Er bestaan zeven soorten trainingen, vier rond algemene thema’s en drie rond thema’s gelinkt aan verkeer:
- Algemene vaardigheden
- Agressie
- Intrafamiliaal geweld
- Middelengebruik
- Vaardigheidstraining in het verkeer
- Rijden onder invloed van alcohol
- Rijden onder invloed van drugs
De vorm van de algemene gedragstrainingen en de gedragstrainingen verkeer is verschillend.
De algemene trainingen
| ALGEMEEN | Module | Groep | Individueel | TOTAAL |
| Basis | Algemene vaardigheden | 25 uur | 4 uur | 29 uur |
| Agressie | ||||
| Middelen | ||||
| IFG | 6 uur | 31 uur | ||
| Uitzonderlijk individueel | / | 15 uur | 15 uur | |
| Gedragstraining+ | Algemene vaardigheden | 25 uur | 6 uur | 31 uur |
| Agressie |
De training bedraagt 25 uur in groep, aangevuld met vier individuele gesprekken van één uur met de trainer.
- Voor de module vaardigheden en agressie is een plusmodule mogelijk, waardoor twee extra individuele uren worden toegevoegd.
- Voor intrafamiliaal geweld worden standaard twee extra individuele uren toegevoegd voor gesprekken met het sociaal netwerk van de justitiabele.
Hoogst uitzonderlijk is een individuele training van 15 uur mogelijk.
Verkeer
De training bedraagt 20 uur in groep.
VERKEER | Module | Groep | Individueel | Totaal |
Basis | Vaardigheden | 20 uur | / | 20 uur |
Alcohol | ||||
Drugs |
Wat is het doel van een gedragstraining?
Voorkomen dat deelnemers nieuwe strafbare feiten zouden plegen door overtuigingen en houdingen die antisociaal gedrag bevorderen aan te pakken.
- Starre denkpatronen doorbreken.
- Ombuigen van negatief gedrag.
- Aanleren en inoefenen van sociale en probleemoplossende vaardigheden.
Voor wie?
Voor justitiabelen met gedragsmatige problemen.
- Justitiabelen met antisociale overtuigingen of rigide denkbeelden die vaak leiden tot verkeerde keuzes en strafbare feiten. Die personen identificeren zich vaak met anderen die criminele daden stellen, die negatief denken over justitie en de wet, of die ervan overtuigd zijn dat misdaad loont.
- Justitiabelen die moeite hebben met impulscontrole, conflicthantering, middelengebruik en relaties. Justitiabelen die botsen met regels, met anderen en met zichzelf.
Uitsluitingscriteria
De gedragstraining is niet geschikt voor:
- justitiabelen die te kampen hebben met dieperliggende psychologische, psychiatrische of zeer ernstige verslavingsproblematieken;
- justitiabelen die onvoldoende Nederlands spreken.
Motivatie is geen uitsluitingscriterium. Als een justitiabele niet echt gemotiveerd is om deel te nemen aan een gedragstraining zullen zowel de justitieassistent als de gedragstrainer trachten om de motivatie te verhogen.
Wat doet de justitieassistent?
De justitieassistent werkt op basis van het Risk-Need-Responsivity (RNR)-model, een wetenschappelijk interventiemodel dat gericht inzet op het identificeren van risicofactoren, behoeften en responsiviteit.
De justitieassistent maakt een inschatting van de elementen die hebben geleid tot het plegen van het delict (de criminogene noden) en zal bij justitiabelen met een gedragsmatige problematiek bewust kiezen voor een gedragstraining.
De justitieassistent bepaalt de module waarnaar de justitiabele wordt doorverwezen en zal de persoonlijke leerdoelen met de justitiabele bespreken. De training wordt maximaal afgestemd op de persoonlijkheidskenmerken van de justitiabele, inclusief op de leerstijl en de motivatie van de persoon (responsiviteit).
De justitieassistent houdt de vinger aan de pols over het verloop van de gedragstraining.
De justitieassistent ondersteunt de justitiabele om wat die geleerd heeft in de gedragstraining, dagdagelijks toe te passen.
Samenwerking Justitiehuis en partners
De partners die de gedragstraining aanbieden, vormen een provinciaal samenwerkingsverband om de gedragstrainingen vorm te geven. Zij zorgen ervoor dat alle dossiers vlot kunnen worden opgenomen.
De gedragstrainer houdt de justitieassistent op de hoogte:
- bij de opstart;
- bij eventuele problemen;
- op het einde van de gedragstraining.
Informatiedeling
Tussentijds overleg dient om bepaalde moeilijkheden te melden. Een driehoeksoverleg tussen gedragstrainer, justitieassistent en cliënt om werkpunten te bespreken is dus altijd mogelijk.
Als de gedragstraining is afgerond maakt de gedragstrainer een eindverslag over aan de justitieassistent.
De informatiedeling gebeurt met standaardformulieren.
Meer weten over gedragstrainingen?
Neem contact op met de netwerkbeheerders van de justitiehuizen of de teamcoördinatoren van het samenwerkingsverband van organisaties die de trainingen aanbieden.
Netwerkbeheerders justitiehuizen
West-Vlaanderen | Liselot Van Assche | Liselot.vanassche@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie) | 0496/56 32 78 |
Jaak Debbaut | 0496/56 39 61 | ||
Oost-Vlaanderen | Geert Steyaert | 0496/56 33 57 | |
Kristel Declerck | Kristel.declerck@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie) | 0492/34 88 63 | |
Antwerpen | Annick Huybrechts | Annick.huybrechts@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie) | 0492/34 87 18 |
Leen Gysels | 0492/34 87 63 | ||
Limburg | Daphné Plessers | Daphne.plessers@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie) | 0492/34 88 16 |
Sandra Aerts | 0492/34 87 69 | ||
Vlaams-Brabant-Brussel | Katleen Demol | 0492/34 87 27 | |
Ellen Vandenbosch | Ellen.vandenbosch@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie) | 0496/56 34 82 |
Teamcoördinatoren samenwerkingsverband gedragstrainingen
Algemene modules | ||||
West-Vlaanderen | Lies Hauquier | Groep INTRO | 0486 95 20 34 | |
Oost-Vlaanderen | Joke Van den haute | Groep INTRO | joke.vandenhaute@groepintro.be(opent in uw e-mail applicatie) | 0474/95 06 09 |
Antwerpen | Van Rossem Naïk | CAW Antwerpen Asterisk | naik.vanrossem@cawantwerpen.be(opent in uw e-mail applicatie) | 0477/75 24 62 |
Limburg | Joke Vanhoof | CAW Limburg | 0489/83 66 10 | |
Vlaams-Brabant-Brussel | Lieve Vandenbrande | CAW Oost-Brabant | Lieve.vandenbrande@cawoostbrabant.be(opent in uw e-mail applicatie) | 0485/ 21 17 84 |
Verkeer | ||||
Vlaanderen | Dries Janssens | VIAS | 0470/32 86 38 | |
Yana Jaspers | VIAS | 0470/61 85 37 | ||