Het wetgevingsproces voor Vlaamse regelgeving

De overheden in België maken elk aparte regelgeving over hun eigen bevoegdheden.

De federale overheid maakt wetten.
De regionale overheden, zoals de Vlaamse overheid, vaardigen decreten uit, met uitzondering van het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest dat ordonnanties en verordeningen maakt.
De provinciale en lokale overheden maken reglementen.

Soms worden wetten en decreten nog verder verfijnd of aangevuld door uitvoeringsbesluiten. De officiële naam van zo’n Vlaams uitvoeringsbesluit is ‘Besluit van de Vlaamse Regering’. Daarin kan de Vlaamse Regering voorwaarden nog preciezer omschrijven, procedures verfijnen, systemen van evaluatie en controle inbouwen,…

Afgebakende bevoegdheden

Vlaanderen heeft zowel gemeenschaps- als gewestbevoegdheden: cultuur, onderwijs, mobiliteit, wonen en huisvesting, …

In tegenstelling tot de regelgeving van de federale overheid, die voor het hele Belgische grondgebied geldt, geldt de Vlaamse regelgeving met betrekking tot gewestbevoegdheden alleen voor het grondgebied van het Vlaamse Gewest. De Vlaamse regelgeving met betrekking tot gemeenschapsbevoegdheden geldt voor het grondgebied van het Vlaamse en het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest.

De bevoegdheden van de gemeenschappen en gewesten enerzijds en de federale overheid anderzijds zijn goed afgebakend. Dat betekent dat iedere overheid autonoom regelgeving kan maken binnen de domeinen waarvoor ze bevoegd is. Er is dus geen rangorde tussen federale wetten en regionale decreten.

De federale overheid kan dus bijvoorbeeld geen wetten maken betreffende de ruimtelijke ordening in het Vlaamse Gewest, net zo min als het Vlaams Parlement via een decreet bijvoorbeeld het gevangeniswezen, een federale bevoegdheid, zou kunnen veranderen.

Totstandkoming Vlaamse decreten

Zowel het Vlaams parlement als de Vlaamse Regering kunnen het initiatief nemen voor een decreet:

als een Vlaamse volksvertegenwoordiger het initiatief neemt, spreken we over een “voorstel” van decreet
als de Vlaamse Regering het initiatief neemt, spreken we over een “ontwerp” van decreet).

Decreten zijn de hoogste hiërarchische rechtsbronnen op Vlaams niveau. Ze staan op gelijke hoogte met wetten op federaal niveau, decreten van het Waals Parlement, het parlement van de Franse Gemeenschap, de Franse Gemeenschapscommissie (voor de bevoegdheden van de Franse Gemeenschap die op grond van artikel 138 Grondwet werden overgedragen) en het parlement van de Duitstalige Gemeenschap, en ordonnanties van het Brussels Hoofdstedelijk Parlement en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie.

Decreten kunnen niet afwijken van de Grondwet en van internationale normen.

Over een voorstel of ontwerp van decreet wordt gestemd in het Vlaams Parlement, eerst door de bevoegde commissie daarna door de plenaire vergadering.

Zowel de Vlaamse Regering als de leden van het Vlaams Parlement kunnen nog amendementen indienen tijdens die besprekingen.

De decreten die aangenomen zijn door de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement moeten nog bekrachtigd en afgekondigd worden door de Vlaamse Regering.

De datum van het decreet is de datum waarop de Vlaamse Regering het decreet heeft bekrachtigd.

Parlementaire behandeling raadplegen

De parlementaire stukken over de opmaak van de Vlaamse decreten kunt u vinden op de website van het Vlaams Parlement onder Parlementaire documenten(opent in nieuw venster). U kunt naar documenten zoeken via de zoekfuncties aan de hand van een zoekterm of trefwoord(en), een bepaalde periode, zittingsjaar of regeerperiode of de aard van de documenten (commissieverslag, tekst aangenomen door de commissie, tekst aangenomen door de plenaire vergadering).

U vindt er ook meer details over de totstandkoming van decreten(opent in nieuw venster), en meer uitleg over de parlementaire documenten(opent in nieuw venster).

Bronnen van regelgeving

Officiële bekendmaking

In het Belgisch Staatsblad(opent in nieuw venster) wordt alle regelgeving van de federale overheid, de gemeenschappen en gewesten gepubliceerd. De bekendmaking van regelgeving in het Belgisch Staatsblad is noodzakelijk opdat burgers kennis kunnen nemen van de rechtsregels die op hen van toepassing zijn en opdat burgers gebonden zijn door de verplichtingen die erin opgenomen zijn. In principe kan regelgeving ook pas in werking treden na publicatie in het Belgisch Staatsblad.

Via een zoekmachine(opent in nieuw venster) kunt u in het Belgisch Staatsblad zoeken op datum van afkondiging, datum van publicatie, woord uit de titel of inhoud, type van het document (wet, besluit,….) of bron (bijvoorbeeld “Vlaamse overheid” of “Vlaams Parlement”).

Geconsolideerde regelgeving

Omdat regelgeving vaak gewijzigd wordt, is het handig om de “geconsolideerde” regelgeving te raadplegen. Daarin vindt u de wetteksten zoals die gelden op het moment van de opzoeking (of op eender welk moment), en waarin dus alle wijzigingen verwerkt zijn.

In de Vlaamse Codex vindt u de volledige geconsolideerde Vlaamse regelgeving vanaf 1 januari 1959 tot vandaag. De Vlaamse Codex bevat Vlaamse decreten, besluiten van de Vlaamse Regering (BVR), ministeriële besluiten en besluiten van leidend ambtenaren van de Vlaamse overheid. Ook federale regelgeving wordt opgenomen, maar alleen als die door Vlaamse regelgeving werd gewijzigd.

U kunt Vlaamse regelgeving opzoeken via de zoekpagina van de Vlaamse Codex(opent in nieuw venster).

Er is ook een Open Data API(opent in nieuw venster) beschikbaar.