Een of twee volwassen vuurbuiksalamanders hebben een aquaterrarium nodig van minimaal 60 x 30 x 30 cm (lengte x breedte x hoogte). Pas de grootte van het aquaterrarium aan als je meer dan twee dieren (een groep) houdt. Kies voor een aquaterrarium dat onderaan water kan bevatten. Er is minimum 5 liter water per dier nodig. Hoe groter het verblijf, hoe beter je voldoet aan de behoeftes van je vuurbuiksalamander.

Voor deze diersoort is het vloeroppervlak belangrijker dan de hoogte. Met een goed sluitende overkapping voorkom je dat het dier via een stuk hout in hoger gelegen delen of via de vegetatie ontsnapt, want deze salamanders zijn echte ontsnappingsartiesten. Deze salamanders kunnen ook op loodrechte glaswanden kruipen. Overhangende glasranden van 5 cm kunnen ontsnappen verhinderen.

Voorzie voldoende ventilatie. Door een rooster kan er al voldoende ventilatie zijn, maar voorkom tocht. Plaats het aquaterrarium op een stevige ondergrond en op een rustige plaats. Trillingen kunnen voor stress zorgen.

In het aquaterrarium moet per dier aanwezig zijn:

• een zwemdeel met een diepte van minstens 10 cm, met minstens 5 liter per dier
• voor ieder dier minstens één schuilplaats onder water en op het land
• een droog deel, met vochtig mos en stukken schors, kurk of ander materiaal

Lees meer over aquaterraria: aankoop, opstart, filtering en onderhoud

Als bodembedekking voor het watergedeelte is fijn afgerond grind of zand geschikt. Spoel het zand of grind uit tot het water helder is. Een laag van ongeveer 3 cm is nodig. Vermijd scherpe delen zoals hard gehoekt grind, schelpenstukken of stenen. De dieren houden meer van zachtere materialen en veel waterplanten, en ook planten op het landgedeelte zijn aanbevolen. Er zijn een aantal aquariumplanten die het goed doen in de koele omgeving van een salamander-aquaterrarium, bv. Vesicularia dubyana, Ceratophyllum demersum en diverse soorten van Anubias en Riccia. Snoei deze planten regelmatig om congestie te voorkomen.

Vuurbuiksalamanders kunnen het jaar rond in het water gehouden worden, maar moeten over een landdeel beschikken zodat ze uit het water kunnen klimmen als ze dat willen. Het landdeel kan gemaakt worden van hout, en aanvullend zijn mos, zacht turfmolm, kurk en droge bladeren ook goede opties. Met stukken kurk en schors kan je schuilplaatsen boven water maken. Maak een plateau en laat enkele stukken hout boven het water uitkomen, zodat de dieren gemakkelijk op het droge kunnen klimmen.

Zet zware elementen altijd direct op de bodem van het aquaterrarium, maar nooit op de bodembedekking. Zo voorkom je dat deze gaan kantelen als het dier ze ondergraaft en dat het gewond raakt. Een goed verblijf bevordert de ontwikkeling en de activiteit van de dieren. Hierdoor is er meer variatie in gedrag mogelijk en dat is aangenaam om naar te kijken.

Vuurbuiksalamanders zijn gemakkelijk met een aantal samen te houden. Grote dieren kunnen wel de kleinere dieren verwonden en opeten. Hou daarom bij voorkeur enkel dieren met dezelfde grootte en van dezelfde soort samen. Hou vuurbuiksalamanders niet samen met andere amfibieën of vissen.

Door nieuwe prikkels te geven, stimuleer je het dier en doorbreek je zijn dagelijkse routine. Verrijking kan bijvoorbeeld bestaan uit variatie in bodembedekkers, planten of schuilmogelijkheden. Maak slim gebruik van de beschikbare ruimte om het aquaterrarium complexer te maken. Voorzie bijvoorbeeld beklimbare en toegankelijke plekken of voorzie nieuwe (water)planten.

Als het dier een goed verblijf heeft, zal het zich beter ontwikkelen en actiever zijn. Verdiep je in de kenmerken van zijn natuurlijke omgeving om nog meer tegemoet te komen aan de behoeften en interesses van je dier. Let goed op wat het dier prettig vindt, want ieder dier is uniek. Het is een goed teken als het goed eet en onderzoekend en nieuwsgierig is. Kijk dagelijks naar het dier om zijn gedrag en behoeftes te leren kennen. Een passief dier dat weinig gebruik maakt van de ruimte, is mogelijk ziek of geeft aan dat de omgeving niet goed voldoet of te koud is. Naar manieren zoeken om het leven van je dier te verrijken is leuk, zowel voor mens als dier!

Een volwassen vuurbuiksalamander eet diverse ongewervelden. Probeer het dier zo gevarieerd mogelijk te voeren met stukjes regenwormen, glasgarnaaltjes, wasmotlarven, bloedwormen (verse of ingevroren) en tubifex. Op land kan je het dier af en toe voeren met wasmotlarven en fruitvliegjes. Geef geen meelwormen. In gespecialiseerde dierenwinkels zijn er ook commerciële voeders speciaal voor salamanders verkrijgbaar. Nieuw aangekochte salamanders kunnen door stress de eerste dagen weigeren om te eten. Sluit ziekte uit en wees geduldig, normaal gezien moet het dier na enkele dagen beginnen te eten. Contacteer bij twijfel een dierenarts die ervaring heeft met amfibieën.

Een volwassen vuurbuiksalamander voer je tweemaal per week, bij voorkeur ’s ochtends of ‘s avonds, en niet meer dan het dier op 10 minuten kan opeten. Voerresten zullen immers ontbinden en de waterkwaliteit verminderen. Verwijder voederresten regelmatig en nog levende voederdieren enkele uren na het voeren, omdat levende landvoederdieren je salamander kunnen aanvreten. Dat geldt niet voor de typische aquatische voederdieren zoals bv. Chironomus en tubifex. De salamanders jagen actief en wachten soms ook een prooi op vanuit de dichte beplanting.

Pesticiden in regenwormen kunnen de salamander zeer ziek maken. Verzamel ze dus liever niet zelf. Regenwormen zijn in de handel verkrijgbaar bij sommige dierenspeciaalzaken, vaak op bestelling.

Dagelijks

• Verwijder de niet opgegeten voederresten.
• Controleer de voederopname en geef het voer in de schemering en tijdens de nacht.
• Ververs het water.
• Controleer of de vogels zich normaal gedragen.
• Controleer of de volière intact is en er geen ontsnappingsmogelijkheden zijn.

Minstens eenmaal per week

• Verwijder de vuile bodembedekking en maak de volière goed schoon.
• Geef nieuwe takken als de oude zijn vervuild.
• Controleer de nagels, veren en de algemene gezondheid van de vogels.

Maandelijks

• Vervang regelmatig de takken, want hierin kunnen zich parasieten nestelen en afgesleten takken zijn moeilijk te reinigen.

Tweemaal per jaar

• Behandel de volière tegen parasieten zoals mijten. Hiervoor verplaats je de vogels tijdelijk naar een kleine kooi en maak je hun vast verblijf volledig leeg. Om te reinigen gebruik je heet water. Nadien ontsmet je alles goed met azijn of met een oplossing van 10% javel of een chlooramide-oplossing en koud water (100 ml/per 1 L water). Spoel alles zeer goed en verlucht nadien een halve dag, want javel, maar vooral azijn en azijndampen zijn zeer giftig voor vogels.

Voor beide vuurbuiksalamandersoorten moet de temperatuur in de zomermaanden ideaal tussen 15 en 25 °C blijven. ’s Nachts mag de temperatuur lichtjes dalen en overdag lichtjes stijgen, met een duidelijke afkoeling in de winter. In het aquaterrarium is geen verwarming of koelapparaat nodig. Het is belangrijk dat het water niet te warm wordt, want salamanders kunnen niet goed tegen de warmte en kunnen sterven bij een hoge watertemperatuur.

Als de temperatuur boven 25 °C komt, moet het water gekoeld worden. Dat kan door een flesje met ijskoud/gekoeld water in het aquaterrarium te laten drijven. Voorkom plotse temperatuurwisselingen van meer dan 2 °C, want dat veroorzaakt stress. Een thermometer in het aquaterrarium is noodzakelijk zodat je de minimum- en maximumtemperatuur goed kan opvolgen. Om oververhitting te voorkomen plaats je een aquaterrarium nooit volledig in direct zonlicht.

Het water moet minimaal 10 cm diep zijn en het moet van goede kwaliteit zijn. In grotere verblijven mag de waterdiepte groter zijn. Voorzie minstens 5 liter chloorvrij water per dier, meer is altijd goed. Voorzie eventueel een filter om de waterkwaliteit goed te houden. Om het aquariumgedeelte goed in te richten en de filterwerking te optimaliseren lees je best meer over het starten van een aquaterrarium. De grootte van de filter hangt af van het aantal salamanders en planten in je aquariumgedeelte. Voor meer dieren heb je een grotere filtercapaciteit nodig. Ongeacht het filtertype zijn regelmatige waterwissels essentieel om de waterkwaliteit op peil te houden. Wissel eenmaal per week 25% van het water. Boven het water moet er permanent een hoge luchtvochtigheid zijn, van 60 tot 90%.

Vuurbuiksalamanders zijn vooral ’s nachts, maar ook overdag actief en hebben in de zomer elke dag 12 tot 14 uren licht en 10 tot 12 uur duisternis nodig. In de winter hebben ze elke dag 9 tot 10 uren licht en 14 tot 15 uren duisternis nodig. Met timers op de lichtbronnen kan je dit automatisch regelen.

Een lichtbron met een lage dosis uv-licht (LINK INT) (bv. een aquariumlamp (LINK INT)) is optioneel, maar de planten zullen goed gedijen met enig uv-licht. Het belangrijkste is dat het dier zich niet rechtstreeks kan verbranden en dat het water te sterk opwarmt. Er moet absoluut vermeden worden dat de salamander tegen of rond het lichtelement kan gaan liggen. Daarom plaats je lamp het best in een afzonderlijk compartiment van het aquaterrarium, bijvoorbeeld door een rooster aan te brengen tussen de leefruimte en het lampgedeelte. Voorzie daarnaast zeer veel schuilplekken in en boven het water waar de salamander beschutting kan vinden voor het licht. Voorzie voor ieder dier veel schuilplekken.

Vuurbuiksalamanders uit gebieden met een streng winterklimaat gaan in natuurlijke omstandigheden in winterslaap wanneer de temperatuur in hun natuurlijk leefmilieu sterk daalt. Het is sterk aangeraden deze omstandigheden na te bootsen. Door ‘s winters de temperatuur op 5 à 10 °C te houden en deze in de lente zeer geleidelijk te laten oplopen tot 16 °C, kan je een natuurlijk ritme nabootsen. Dit is een proces waarvoor je vooraf beter advies vraagt aan kenners van de diersoort of een dierenarts met kennis van amfibieën.