Hoe komt Vlaamse wetgeving tot stand?

Vlaanderen heeft zowel gemeenschaps- als gewestbevoegdheden: cultuur, onderwijs, mobiliteit, wonen en huisvesting, ... De gewestbevoegdheden gelden voor het grondgebied van het Vlaamse Gewest, de gemeenschapsbevoegdheden gelden ook in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest. De regelgeving van de federale overheid geldt voor het hele Belgische grondgebied.

De bevoegdheden van de gemeenschappen en gewesten enerzijds en de federale overheid anderzijds zijn goed afgebakend. Dat betekent dat iedere overheid autonoom regelgeving kan maken binnen de domeinen waarvoor ze bevoegd is. Er is dus geen rangorde tussen federale wetten en regionale decreten.

De federale overheid kan dus bijvoorbeeld geen wetten maken betreffende de ruimtelijke ordening in het Vlaamse Gewest, net zo min als het Vlaams Parlement via een decreet bijvoorbeeld het gevangeniswezen, een federale bevoegdheid, zou kunnen veranderen.

Bij decreten kan het initiatief voor een nieuw decreet of voor de aanpassing van bestaand decreet liggen bij:

• een volksvertegenwoordiger uit het Vlaams Parlement: dit is een 'voorstel van decreet'
• de Vlaamse Regering: dit is een 'ontwerp van decreet'.

Bij elk voorstel voor nieuwe regelgeving moet er advies ingewonnen worden van een aantal instanties, zoals:

• advies van de Inspectie van Financiën(opent in nieuw venster) (budgettaire impact)
• advies van de Strategische Adviesraad (SAR), die bevoegd is voor de betrokken beleidsmaterie
• taaladvies
• wetgevingstechnisch advies
• JoKER-advies(opent in nieuw venster) (waarbij de impact van de regelgeving op kinderen en jongeren wordt nagegaan)

Wanneer er een politieke overeenstemming gevonden wordt over het dossier, volgt er een eerste principiële goedkeuring door de Vlaamse Regering.

Na de eerste principiële goedkeuring, wordt er opnieuw advies ingewonnen van één of meerdere Strategische Adviesraden (SAR). Ook andere externe instanties kunnen gevraagd worden om advies te geven, als dit aangewezen is. Het gaat bijvoorbeeld om:

• de federale overheid
• de Privacy Commissie (wanneer er verwerking van persoonsgegevens noodzakelijk is)
• de Vlaamse toezichtcommissie (wanneer er sprake is van elektronische gegevensuitwisseling)
• onderhandelings- of overlegcomités (zoals overlegcomités waar de vakbonden vertegenwoordigd zijn)

Opnieuw wordt er politieke afstemming gezocht tussen de ministers en de kabinetten, en wanneer het draagvlak groot genoeg is, wordt de ontwerpregelgeving voor de tweede keer principieel goedgekeurd.

Na de tweede principiële goedkeuring gaat het dossier voor advies naar de Raad van State. Het kabinet van de bevoegde minister organiseert voor de derde keer een interkabinettenwerkgroep, waarbij er politieke overeenstemming gezocht wordt.

De ontwerpregelgeving is nu klaar om definitief goedgekeurd te worden door de Vlaamse Regering.

Het ontwerp van decreet wordt dan overgemaakt aan het Vlaams Parlement. De bevoegde minister stelt het dossier samen (met alle gegeven adviezen) en maakt het per brief over aan de voorzitter van het Vlaams Parlement. De voorzitter van het Vlaams Parlement wijst het ontwerpdecreet dan toe aan een commissie, waar het dossier besproken wordt. Zowel de Vlaamse Regering als de leden van het Vlaams Parlement kunnen nog amendementen indienen.

Na de bespreking in de commissie, wordt het dossier nogmaals besproken en gestemd in de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement.

Bij een positief resultaat van de stemming in de plenaire vergadering, wordt het dossier door de voorzitter van het Vlaams Parlement opnieuw overgemaakt aan de Vlaamse Regering. Daar wordt het decreet voor een laatste keer op de agenda gebracht voor bekrachtiging en afkondiging.

Het decreet wordt dan gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad en is officieel van kracht.

Besluiten van de Vlaamse Regering doorlopen vrijwel dezelfde stappen als decreten. Ze worden echter niet door het Vlaams Parlement behandeld. Na de definitieve goedkeuring worden de besluiten meteen bekrachtigd en gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad(opent in nieuw venster).

De parlementaire stukken over de opmaak van de Vlaamse decreten kunt u vinden op de website van het Vlaams Parlement onder Parlementaire documenten(opent in nieuw venster). U kunt naar documenten zoeken via de zoekfuncties aan de hand van een zoekterm of trefwoord(en), een bepaalde periode, zittingsjaar of legislatuur of de aard van de documenten (commissieverslag, tekst aangenomen door de commissie, tekst aangenomen door de plenaire vergadering).

U vindt er ook een wegwijs in de parlementaire documenten. Daar wordt een overzicht gegeven van de handelingen van het parlement, de documenten die daaruit volgen en waar u die documenten kunt vinden op de site. Als u op de naam van het document klikt, krijgt u ook uitleg over de gebruikte term in de parlementaire begrippenlijst(opent in nieuw venster).

In het Belgisch Staatsblad wordt alle regelgeving van de federale overheid, de gemeenschappen en gewesten gepubliceerd. Een wet of decreet is pas echt van kracht op het moment dat hij gepubliceerd wordt in het Belgisch Staatsblad(opent in nieuw venster). Ook openbare aanbestedingen en statuten van rechtspersonen (bv. vennootschappen) worden in het Belgisch Staatsblad gepubliceerd.

Via een zoekmachine kunt u in het Belgisch Staatsblad zoeken op datum van publicatie, woord uit de titel of inhoud, type van het document (wet, besluit,….) of bron (Kamer, Senaat, Vlaamse overheid,…).

Alle Vlaamse regelgeving is ook opgenomen in de Vlaamse Codex. De Vlaamse Codex bevat alle Vlaamse wetgeving vanaf 1 januari 1964 en wordt permanent aangevuld. Via een zoekfunctie vindt u in de codex de decreten, besluiten van de Vlaamse Regering (BVR), ministeriële besluiten, omzendbrieven en andere besluiten.