Sterk fundament door samen te ontwerpen
Diverse partijen werken nauw samen om de toekomst van bruggenbouw in Vlaanderen vorm te geven. Om meer inzicht te krijgen in het ontwerpproces en de manier van samenwerken gingen we in gesprek met Marc Decoo (Burgerlijk ingenieur-architect bij de afdeling Expertise Beton en staal van het Departement MOW), Jan Vyncke (Senior ingenieur bij BrugFabriek) en Annemie De Paepe (Projectmanager bij Bruggenbouwer).
Wat maakt OverBruggen anders dan traditionele infrastructuurprojecten?
OverBruggen is een ambitieus PPS-project waarin de komende tien jaar bruggen in Vlaanderen worden ontworpen, vernieuwd en onderhouden. “Wat dit project uniek maakt, is de geïntegreerde samenwerking tussen bouwheren, ontwerpers en aannemers vanaf het begin”, legt Jan Vyncke uit. “Daardoor kunnen we sneller en efficiënter werken en het project beter beheersen.”
Marc Decoo benadrukt de voordelen van deze aanpak: “Door vanaf de start technische uitdagingen en budgetten gezamenlijk te bekijken, zorgen we voor een vlottere uitvoering en optimaliseren we het proces.”
Annemie De Paepe wijst op een ander voordeel: “De traditionele manier van werken leidt soms tot spanningen tussen ontwerp en uitvoering. Doordat we nu vanaf het begin samen oplossingen zoeken, kunnen we dat veel beter vermijden.” Maar OverBruggen gaat verder dan alleen het technisch vernieuwen van de bruggen. “We streven naar duurzame, toekomstgerichte oplossingen die niet alleen technisch sterk zijn, maar ook passen in de omgeving.”
Wat zijn de grootste uitdagingen van de samenwerking?
Grote projecten brengen complexe uitdagingen met zich mee. “Er zijn heel veel stakeholders in Vlaanderen die we moeten betrekken. Daarnaast is het vergunningstraject voor bruggen doorheen de jaren complexer geworden”, erkent Vyncke.
Ook de manier van samenwerken is een aanpassing voor alle partijen. “Aannemers zijn al in de ontwerpfase betrokken, wat flexibiliteit vereist”, legt De Paepe uit. “Maar het biedt vooral ook voordelen: we kunnen veel sneller schakelen.”
Marc Decoo benadrukt het belang van communicatie: “Iedereen heeft zijn eigen expertise, maar we moeten samen tot een gedragen ontwerp komen. Dat vraagt om transparantie en wederzijds vertrouwen.” Door goed samen te werken zijn deze uitdagingen overbrugbaar. “De sfeer binnen het ontwerpteam is goed. Iedereen is bereid om kennis te delen en het vertrouwen in elkaars expertise is groot. Dat maakt samenwerken een stuk efficiënter.”
Hoe verloopt het ontwerp van deze bruggen precies?
Het ontwerpen van een brug begint bij een grondige selectie. “De Vlaamse overheid stelt vast welke bruggen aan vervanging toe zijn op basis van o.a. leeftijd, type, staat en onderhoud”, legt Decoo uit. “Vervolgens maken we een rangschikking en bepalen we de definitieve selectie.”
Daarna worden stakeholders betrokken om eisen en omgevingsfactoren in kaart te brengen. “Het ontwerp moet niet alleen technisch kloppen, maar ook passen in de omgeving en de beleving van de gebruikers ondersteunen”, zegt De Paepe. “We werken met clusters van bruggen die vergelijkbare kenmerken bevatten. Zo kunnen we ze efficiënt vernieuwen.”
Na deze fase wordt een voorontwerp opgestart in de ontwerpateliers. “Daar brengen we alle partijen samen: de BrugFabriek, de Vlaamse overheid, projectleiders en andere experten”, aldus De Paepe. “We starten met voorontwerpen waarin alle partijen — van architecten tot verkeersspecialisten — samen aan tafel zitten. Zo houden we vanaf het begin rekening met veiligheid, architectuur, nieuwe vervoermiddelen én minder hinder.”
Door onze gezamenlijke aanpak brengen we kennis en ervaring samen om bruggen te bouwen die niet alleen nu, maar ook over honderd jaar hun functie perfect vervullen.
Hoe zorgen jullie dat de vernieuwde bruggen nog jaren zullen meegaan?
Een van de meest opvallende innovaties binnen het project is de focus op integrale bruggen. Deze ontwerpen elimineren onderhoudsgevoelige elementen zoals voegen, waardoor de bruggen duurzamer en onderhoudsvriendelijker worden.
Marc Decoo licht toe: “Integrale bruggen bestaan al langer, maar we passen ze voor het eerst op deze schaal toe. We kunnen nu veel preciezer omgaan met onzekerheden in de grond en de constructie. Dat maakt deze aanpak haalbaarder en efficiënter dan ooit.” Annemie De Paepe voegt toe: “Wat vroeger niet mogelijk was door beperkingen in rekenmethodes, kan nu wel. Het resultaat is een brug die de komende decennia bestand is tegen intensief gebruik.”
Wat kunnen andere projecten leren van OverBruggen?
“Aannemers vroeg betrekken kan zeker voordelen geven”, zegt Annemie De Paepe. “Hier zitten aannemers al vroeg mee aan tafel. Hun ervaring in de uitvoering en onze ervaring in het ontwerp versterken elkaar.”
Marc Decoo benadrukt hoe belangrijk het is om een balans te vinden tussen de verschillende belangen: “Je blijft werken vanuit je eigen rol als aannemer of overheid, maar door elkaars expertise te respecteren, versterken we het gemeenschappelijke doel. Die openheid is cruciaal om tot een beter ontwerp te komen.”
Volgens Jan Vyncke leidt deze aanpak tot uitstekende resultaten: “We zoeken samen oplossingen. Er ontstaat een gedeeld verantwoordelijkheidsgevoel waardoor alles snel en efficiënt verloopt. Door onze gezamenlijke aanpak brengen we kennis en ervaring samen om bruggen te bouwen die niet alleen nu, maar ook over honderd jaar hun functie perfect vervullen.”