Hetzelfde en dezelfde zijn aanwijzende voornaamwoorden die een overeenkomst met iets bekends aangeven. Hetzelfde verwijst naar het-woorden, dezelfde verwijst naar de-woorden en meervoudsvormen.

• Martha neemt een medicijn tegen ADHD, en haar zus neemt hetzelfde. (= hetzelfde medicijn)
• Wat een hippe mp3-speler heb jij. Mijn grootvader heeft dezelfde. (= dezelfde mp3-speler)
• Wat mooi! Wij hebben dezelfde gezien in een restaurant in Frankrijk. (= dezelfde tegeltjes)

Hetzelfde kan ook een bijwoord zijn met de betekenis ‘gelijk, gelijksoortig', ‘ongewijzigd' of ‘eender'.

• Die commerciële liedjes klinken allemaal hetzelfde.

In een aantal zinnen kan zowel hetzelfde (als bijwoord) als dezelfde (als aanwijzend voornaamwoord) gebruikt worden. Dat is het geval als dezelfde in de zin kan verwijzen naar een de-woord of een meervoudsvorm, en als hetzelfde ook mogelijk is in de betekenis ‘gelijk, gelijksoortig', ‘ongewijzigd' of ‘eender'.

• De relatie tussen beide zakenpartners blijft ook na de fusie dezelfde / hetzelfde.
• De activiteiten van die banken zijn allemaal dezelfde / hetzelfde.

In sommige gevallen is er een duidelijk betekenisverschil tussen dezelfde en hetzelfde.

• De slaapkamer van oma is nog altijd dezelfde als vijftig jaar geleden. (= oma slaapt nog altijd in de slaapkamer waar ze vijftig jaar geleden al sliep)
• De slaapkamer van oma is nog altijd hetzelfde als vijftig jaar geleden. (= het uitzicht van de slaapkamer is na vijftig jaar nog altijd ongewijzigd)