De zelfstandige naamwoorden materiaal en materieel kunnen niet zomaar door elkaar gebruikt worden.

Materiaal heeft als gewone betekenis ‘grondstof', ‘bouwstof' en als afgeleide betekenis ‘gegevens'. In die betekenissen heeft het woord ook een meervoudsvorm: materialen. Daarnaast kan materiaal als verzamelnaam worden gebruikt voor ‘benodigdheden voor een dienst of activiteit', ‘gereedschappen', ‘werktuigen'. In die betekenissen heeft materiaal geen meervoud.

• De lagere btw geldt uitsluitend voor arbeidskosten, niet voor de kosten van materialen.
• Het materiaal voor een rugzak moet zo licht mogelijk zijn zodat het totale gewicht van een lege rugzak laag blijft.
• Hij is materiaal aan het verzamelen voor een boek over oorlogsmisdaden.
• Al het materiaal wordt in gloednieuwe depots opgeslagen.

Het zelfstandige naamwoord materieel komt alleen als verzamelnaam voor en heeft dan ook geen meervoudsvorm. De betekenis is ‘al wat nodig is voor werk of bedrijf, in het bijzonder machines en middelen voor het vervoer van personen of goederen'. Het woord materiaal kan ook in die betekenis gebruikt worden, maar tegenwoordig is materieel in die context veel gebruikelijker. In een militaire context wordt materieel specifiek voor ‘oorlogstuig' en ‘uitrusting' gebruikt.

• De spoorwegen konden een kwart van het rollend materieel niet inzetten door technische storingen.
• De brug is vanaf dit weekend gesloten voor zwaar materieel.
• Het leger verkoopt tanks, geschut en ander materieel dat niet meer gebruikt kan worden.
• Het leger beschikt over groot materieel om tijdelijke bruggen te bouwen.

Als bijvoeglijk naamwoord is alleen materieel gebruikelijk.

• Door het stormweer is er heel wat materiële schade.