Opendataverplichting voor openbare besturen

Elk jaar – ten laatste op 31 maart – moeten openbare besturen met rechtspersoonlijkheid rapporteren over de energieverbruiken van hun gebouwen vanaf 250 m² en andere gebouwgerelateerde data zodat deze informatie publiek beschikbaar gemaakt kan worden. Deze rapportering gebeurt via de Terra-databank van het Vlaams Energiebedrijf (VEB). Voor 2025 werd de deadline eenmalig uitgesteld naar 30 september 2025.

Ga naar Terra

Wijzigingen aan de opendataverplichting

De Vlaamse Regering keurde op 24 oktober 2025 het voorontwerp Verzameldecreet I Energie en Klimaat een tweede keer principieel goed dat enkele wijzigingen zal aanbrengen in de opendataverplichting. Het toepassingsgebied van de opendataverplichting wordt hierdoor ingeperkt tot openbare besturen met rechtspersoonlijkheid en er moet alleen nog gerapporteerd worden over gebouwen met een bruikbare vloeroppervlakte vanaf 250 m². Dit wil zeggen dat over niet-gebouwgebonden energieverbruik (bv. van technische infrastructuur of mobiliteit) niet meer moet gerapporteerd worden. In de openbaarmaking van de data zal ervoor gezorgd worden dat enkel data over gebouwen met een bruikbare vloeroppervlakte vanaf 250 m² publiek ter beschikking wordt gesteld. Er is dus geen actie vereist in Terra om andere energie- en/of gebouwdata te verwijderen.

Wat is de opendataverplichting?

Elk jaar – ten laatste op 31 maart - moeten openbare besturen rapporteren over een reeks data m.b.t. de energieverbruiken en gebouwgerelateerde informatie. Deze rapportering gebeurt via de Terra-databank van het Vlaams Energiebedrijf (VEB).

Welke data moet jaarlijks worden gerapporteerd in Terra?

Sinds 30 september 2025 moet minstens volgende data gerapporteerd worden:

Voor de gebouwen met een bruikbare vloeroppervlakte van minstens 250 m² in eigendom (of erfpacht of opstal) of in gebruik van het openbaar bestuur:

De jaarwaarden per EAN van minstens:
- Afname, injectie en productie van elektriciteit;
- Afname van gas;
De energieverbruiken van andere energiedragers (zoals stookolie, pellets, propaan,...), verdeeld op basis van werkelijk gemeten of, in geval van bulklevering, zo realistisch mogelijk ingeschatte verbruiken, minstens op jaarbasis.
De fysische kenmerken van de gebouwen: bruikbare vloeroppervlakte en, indien van toepassing, het EPC-label, energiescore/kengetal en het volledige EPC-certificaat voor gebouweenheden in eigendom of gebruik.

De Vlaamse Regering gaf op 24 oktober 2025 een tweede keer principiële goedkeuring aan het voorontwerp van Verzameldecreet I Energie en Klimaat. Dit Verzameldecreet voegt aan de opendataverplichting toe dat er zal moeten gerapporteerd worden welke (verschillende) eigenaar(s) en gebruiker(s) in een gebouw aanwezig zijn omdat deze informatie helpt bij het inzichtelijk maken van de spreiding van verantwoordelijkheden voor energieverbruiken. Enkel informatie over openbare besturen die eigenaar of gebruiker zijn van een gebouw wordt openbaar gemaakt.

De inperking van de opendataverplichting tot gebouwen met een bruikbare vloeroppervlakte vanaf 250 m² heeft niet als gevolg dat in Terra actie vereist is m.b.t. gebouwen kleiner dan 250 m² of niet-gebouwgebonden energiestromen. In de openbaarmaking van de data uit Terra zal worden gefilterd op gebouwen met een bruikbare vloeroppervlakte vanaf 250 m² zodat enkel deze informatie publiek beschikbaar wordt gemaakt.

Waar moeten openbare besturen rapporteren?

In de Terra-databank van het Vlaams Energiebedrijf (VEB). Dit is een databank waarin organisaties uit de publieke sector hun gebouwen, gronden en energiegegevens kunnen inventariseren en opvolgen.

De noodzakelijke ontwikkelingen om in Terra te rapporteren i.v.m. de opendataverplichting werden afgerond.

Over welke periode moet er gerapporteerd worden?

De data moet ter beschikking gesteld worden voor ieder kalenderjaar sinds 2021 en moet ieder jaar geactualiseerd worden tot minstens twee jaar terug in de tijd (bv. in 2025 actueel voor minstens de periode 2021-2023).

Waar en door wie zal de open data raadpleegbaar zijn?

De Terra-databank wordt uitgebreid met een ‘opendataportaal’. In dit portaal zullen de data ontsloten worden voor de gebouwen en gebruiken van openbare besturen die binnen het toepassingsgebied van de verplichting vallen. Alle ingevoerde gegevens die niet onder de opendataverplichting vallen, worden niet openbaar gemaakt en kunnen in Terra blijven staan.

Iedereen zal dit portaal kunnen raadplegen via een webpagina.

Waarom een opendataverplichting?

De Energie-efficiëntierichtlijn legt aan lidstaten van de Europese Unie de verplichting op om een algemeen toegankelijke en beschikbare inventaris op te stellen van de gebouwen van de publieke sector inclusief hun energieverbruiken. De bedoeling is dat op deze manier de energieverbruiken van de publieke sector publiek toegankelijk worden voor studiebureaus, ESCO’s,… die op basis hiervan op hun beurt renovatieoplossingen kunnen voorstellen.

Wat zijn openbare besturen met rechtspersoonlijkheid?

Het Energiedecreet definieert een openbaar bestuur als alle volgende organisaties en rechtspersonen:

De publieke organisaties;
De overheidsinstanties, in zoverre ze niet reeds vallen onder punt 1;

De publieke organisaties zijn volgens het Energiedecreet:

de federale overheid, inclusief de parastatalen;
de Vlaamse overheid, inclusief de intern en extern verzelfstandigde agentschappen;
de provinciale overheden;
de gemeentelijke overheden, inclusief de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, de autonome gemeentebedrijven, de extern verzelfstandigde agentschappen, en verenigingen en vennootschappen voor maatschappelijk welzijn;
de intergemeentelijke samenwerkingsverbanden;
de politiezones;
de hulpverleningszones;
de overheidsbedrijven;
de onderwijsinstellingen;
de welzijnsvoorzieningen;
de gezondheidsvoorzieningen;
de polders en wateringen;
rechtspersonen opgericht op grond van een samenwerkingsakkoord dat werd gesloten tussen:
1. De federale overheid en een of meer gewesten of gemeenschappen;
2. Meerdere gewesten of gemeenschappen onderling;

De overheidsinstanties zijn volgens het Energiedecreet:

de publieke organisaties die hierboven vermeld zijn in de punten 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 12 en 13;
de entiteiten die zowel rechtstreeks door de publieke organisaties, vermeld in bovenstaande regel, worden gefinancierd en beheerd, maar die niet van industriële of commerciële aard zijn;

Alle publieke organisaties en alle overheidsinstanties zijn openbare besturen.

De opendataverplichting is enkel van toepassing op openbare besturen met eigen rechtspersoonlijkheid (bv. een gemeentebestuur, autonoom gemeentebedrijf, een door de Vlaamse Gemeenschap erkend kinderdagverblijf dat een besloten vennootschap is) of openbare besturen die onder een rechtspersoonlijkheid vallen (bv. een woonzorgcentrum dat door de Vlaamse Gemeenschap wordt erkend maar deel uitmaakt van een grotere onderneming met rechtspersoonlijkheid, een intern verzelfstandigd agentschap binnen de Vlaamse overheid).

Dit betekent dat bv. door de Vlaamse Gemeenschap erkende kinderdagverblijven die niet zijn ondergebracht in een organisatie met rechtspersoonlijkheid maar worden uitgebaat door een natuurlijk persoon (eenmanszaak) buiten het toepassingsgebied vallen.

Voor welke gebouwen is de opendataverplichting van toepassing?

Is de opendataverplichting ook van toepassing op woningen in gebruik van particulieren?

Met welke privacywetgeving moet rekening worden gehouden?

Hoe kom ik aan de verbruiksdata voor gebouwen die ik als openbaar bestuur in eigendom heb, maar waarvoor ik niet de gebruiker ben (bv. omwille van verhuur)?

Hoe kan het energieprestatiecertificaat van een gebouw toegevoegd worden in Terra?

Moet ik een energieprestatiecertificaat laten opmaken naar aanleiding van de opendataverplichting?

Hoe wordt omgegaan met gebouwen die pas na 2021 in eigendom, erfpacht, opstal of gebruik van een openbaar bestuur komen?

Hoe wordt best omgegaan met verbruiken van laadpalen gekoppeld aan een gebouw?

Hulp nodig?

Voor vragen over het toepassingsgebied van de verplichting, welke data gerapporteerd moet worden en de regelgeving kan u terecht bij VEKA via veka@vlaanderen.be(opent in uw e-mail applicatie)

Voor meer informatie over de invoer van de benodigde data in het Terra-platform kan u terecht op de pagina over de opendataverplichting van het Vlaams Energiebedrijf(opent in nieuw venster).

Voor vragen over de invoer van data in Terra en de toegang tot Terra kan u terecht bij VEB via terra@veb.be(opent in uw e-mail applicatie)

Vragen?