Gedaan met laden. U bevindt zich op: Verplichting zonnepanelen voor gebouwen met hoge elektriciteitsafname

Verplichting zonnepanelen voor gebouwen met hoge elektriciteitsafname

Tegen 1 april 2026 zijn zonnepanelen verplicht op gebouwen waar de elektriciteitsafname hoger is dan 1 gigawattuur per jaar. Het zijn de eigenaars, erfpachters en opstalhouders van gebouwen met zo’n afnamepunt die onderworpen zijn aan de verplichting. Voor overheidsgebouwen ligt de drempel op 250 megawattuur per jaar. 

Op 2 mei 2025 keurde de Vlaamse Regering de aanpassingen aan de PV-verplichting definitief goed.

  • De deadline is voor iedereen verschoven naar 1 april 2026.
  • Er worden ook meer alternatieve hernieuwbare-energietechnologieën toegelaten om aan de verplichting te voldoen.
Bijkomende vormen van uitstel in voorbereiding

Op 14 juli 2025 gaf de Vlaamse Regering een eerste principiële goedkeuring aan bijkomende vormen van uitstel voor een aantal specifieke situaties.

Belangrijk:

  • Aan een principiële goedkeuring van een ontwerpbesluit worden geen rechten ontleend.
  • De voorstellen zijn voorlopig en onder voorbehoud van definitieve goedkeuring.
  • In de komende maanden wordt advies ingewonnen bij externe instanties.
  • Er volgt nog een tweede principiële goedkeuring, daarna pas een definitieve beslissing.

Alle voorstellen en tussentijdse documenten zijn te vinden in het Verzamelbesluit I Energie en Klimaat van de Vlaamse regering.

Voorwaarden

  • De PV-verplichting geldt voor gebouwen gelegen in Vlaanderen die verbonden zijn met een EAN-afnamepunt waar - vanaf 2021 - jaarlijks meer dan 1 gigawattuur (= 1000 megawattuur) elektriciteit van het net gehaald wordt.
  • De afname per kalenderjaar bekend bij de netbeheerder bepaalt of een EAN-afnamepunt/gebouw onder de verplichting valt.
  • Het zijn de eigenaars, erfpachters of opstalhouders van de gebouwen verbonden met het EAN-afnamepunt die aan de verplichting moeten voldoen.
    Het is mogelijk dat er meerdere gebouwen aangesloten zijn op het EAN-afnamepunt.
    Als er meerdere partijen eigenaar, erfpachter of opstalhouder zijn, zijn zij in solidum onderworpen aan de verplichting.
  • Hoe groter de totale dakoppervlakte, hoe meer zonnepanelen vereist zijn. Het is de ‘horizontale’ dakoppervlakte die in rekening wordt genomen.
  • Om aan de verplichting te voldoen moet de zonnepaneleninstallatie geplaatst zijn op het dak of aan de gevel van de gebouwen die verbonden zijn met het EAN-afnamepunt.
    Het is ook toegestaan om de zonnepanelen te plaatsen op de site van het EAN-afnamepunt

    • op het dak of aan de gevel van een of meerdere gebouwen
    • op een of meerdere carports of fietsenstallingen
    • op gronden
    • op een waterpartij (drijvend)
    • overkoepelend binnen agrarisch gebied
  • De zonnepaneleninstallaties kunnen ook geplaatst worden op een andere site dan de eigen site op voorwaarde dat deze installatie levert aan een directe lijn die is verbonden met het EAN-afnamepunt en de installatie valt binnen één van de hierboven vermelde categorieën.

Een voorbeeld:
In 2021 werd de afnamedrempel op een EAN-afnamepunt overschreden. Er zijn drie gebouwen op dat EAN-afnamepunt aangesloten, ze hebben samen een totale horizontale dakoppervlakte van 1000 m². De eigenaar moet op 1 april 2026 een basisinstallatie van minstens 12,5 kWp (of een 30-tal) zonnepanelen in dienst hebben. Hij moet deze zonnepaneleninstallatie tegen 1 januari 2030 verder uitbreiden tot minstens 18,75 kWp en tenslotte tegen 1 januari 2035 de volledige installatie van minstens 25 kWp in dienst hebben.

Strengere voorwaarden voor publieke organisaties

Omdat publiek organisaties een voorbeeldrol opnemen, is de verplichting strenger voor deze doelgroep.

  • Als publieke organisaties de enige eigenaars, erfpachters of opstalhouders van de gebouwen zijn verbonden met het EAN-afnamepunt, geldt de PV-verplichting al bij een afname van meer dan 250 megawattuur/jaar (MWh/j).
  • Vanaf 2030 wordt de verplichting voor publieke organisaties verruimd naar gebouwen verbonden met een EAN-afnamepunt waar vanaf 2026 een afname van meer dan 100 MWh/j geregistreerd wordt.

Procedure

Het verloop van de procedure is afhankelijk van het kalenderjaar waarin de elektriciteitsafname de drempelwaarde overschrijdt.

U kunt als eigenaar steeds projectspecifiek de meest kostenoptimale installatie en plaatsing laten berekenen. Mogelijk is een zonnepaneleninstallatie met een vermogen groter dan verplicht, nog interessanter qua investering.

Mogelijke alternatieven

De eigenaar kan er onder bepaalde voorwaarden ook voor kiezen om te investeren in een nieuwe

  • windturbine of een repowering van een windturbine,
  • warmte-krachtinstallatie (WKK) op biomassa of biogas (uitgezonderd biomethaan),
  • warmtepomp,
  • fotovoltaïsch-thermische installatie (zonnepanelen die elektriciteit én warmte opwekken),
  • geconcentreerde zonnethermie-installatie (die zonnewarmte op hoge temperatuur opwekt)

of om te participeren in een nieuwe groene-energie-installatie (zonnepanelen of alternatieven).

Handleiding en rekenblad

U vindt alle informatie over de verplichting in de handleiding(PDF bestand opent in nieuw venster) (versie juli 2025).

Met het rekenblad(Excel bestand opent in nieuw venster) (versie juli 2025) kunt u berekenen welk piekvermogen aan zonnepanelen u in dienst moet nemen en tegen wanneer. Het rekenblad toont ook de alternatieve manieren om aan de verplichting te voldoen.

Formulieren aanvragen en meldingen

Gebruik het contactformulier aanvragen en meldingen(opent in nieuw venster) van het VEKA voor het

  • bezorgen van een participatieovereenkomst
  • aanvragen van uitstel bij dakvervanging
  • aanvragen van uitstel bij sloop met heropbouw
  • melden van sloop zonder heropbouw
  • bezorgen van staving bij dakvervanging
  • bezorgen van staving sloop met heropbouw
  • bezorgen van staving bij sloop zonder heropbouw
  • bezorgen van een netstudie
  • (als projectuitvoerder) bezorgen van de lijst van participanten en participatienummers
  • stellen van een andere vraag voor een afnamepunt

Sancties

Wie de PV-verplichting niet tijdig naleeft, krijgt een niet-bevrijdende geldboete opgelegd. Er is ook een boete voorzien voor wie niet tijdig op een informatievraag van het VEKA reageert. De handleiding geeft meer informatie over deze boetes.

Wetgeving

De verplichting voor het in dienst nemen van fotovoltaïsche zonnepanelen wordt geregeld via het Energiedecreet en het Energiebesluit: