• Je werkt voor een inspectiedienst van de Vlaamse overheid.
• Je werkt rond handhavingsbeleid bij een lokaal bestuur of provinciebestuur.
• Je werkt bij de politie of voor het Openbaar Ministerie.

Vlaamse inspectiediensten kunnen het kaderdecreet bestuurlijke handhaving integraal overnemen of delen ervan uitsluiten als dat nodig is. Het doel ervan is een coherente aanpak van de bestuurlijke aanpak, waarbij er rekening wordt gehouden met de specifieke opdrachten en context van elke inspectiedienst.

Een eengemaakte bestuurlijke handhaving op Vlaams niveau heeft een aantal voordelen tegenover de klassieke strafrechtelijke handhaving. Bestuurlijke handhaving is:

• sneller
• vraagt minder zware procedures
• en behoort tot de volle bevoegdheid van de deelstaat.

Daardoor is de Vlaamse overheid niet meer afhankelijk van de federale overheid bij de handhaving van haar regelgeving. Bovendien kan de Vlaamse overheid dan zelf de administratieve sancties en de hoogte van eventuele boetes bepalen.

Kaderdecreet 2019

Het eerste deel van het kaderdecreet bestuurlijke handhaving werd goedgekeurd in 2019. Het regelt de handhavingsprocessen rond:

• toezicht
• bestuurlijke vervolging
• bestuurlijke sanctionering
• strafrechtelijke en bestuurlijke opsporing.

Lees meer over die processen in de toelichting bij het kaderdecreet bestuurlijke handhaving(opent in nieuw venster).

Evaluatie, bijsturing en aanvulling

In de beleidsperiode 2019-2024 volgt er een evaluatie, aanvulling en eventueel een bijsturing van het decreet. Sowieso komt er een aanvulling met de regeling voor bestuurlijke en gerechtelijke herstel- en veiligheidsmaatregelen. Om zo tot een volledige regeling van de handhavingsinstrumenten te komen.

Goed om te weten:

• Een herstelmaatregel is gericht op het herstel van aangerichte schade. Een voorbeeld is het verplicht herbebossen van een zonder omgevingsvergunning gekapt bos door en op kosten van de overtreder.
• Een veiligheidsmaatregel heeft het voorkomen van verdere of toekomstige schade als doel. Een voorbeeld is het onmiddellijk doen staken van een in uitvoering zijnde onvergunde ontbossing, al dan niet met verzegeling van de op het terrein aanwezige machines.

Verhouding tot bestaande Vlaamse regelgeving

Het kaderdecreet trad in werking op 23 mei 2019, maar is niet direct van toepassing op bestaande Vlaamse regelgeving. Daarvoor zijn implementatiedecreten nodig, die het kaderdecreet volledig of gedeeltelijk van toepassing verklaren op de bestaande regelgeving.

In dat implementatiedecreet wordt het handhavingsluik van die bestaande regelgeving aangepast op basis van het kaderdecreet. Wat meestal betekent dat grote delen van die oorspronkelijke regelgeving kunnen worden geschrapt. Aan de andere kant kunnen delen van het kaderdecreet worden uitgesloten als dat nodig is.

Reeds geïmplementeerde materies:

1. Vlaamse Codex Wonen, materie kwaliteitsbewaking met inwerkingtreding op 01/01/2023
2. Scheepvaartdecreet, met inwerkingtreding op de eerste dag van de maand die volgt op het verstrijken van een termijn van tien dagen, die ingaat op de dag na de bekendmaking ervan in het Belgisch Staatsblad.

Verhouding tot nieuwe Vlaamse regelgeving

Het kaderdecreet bestuurlijke handhaving bevat de standaardregeling voor de Vlaamse regelgeving rond toezicht en bestuurlijke handhaving. In de memorie van toelichting bij nieuwe Vlaamse ontwerpdecreten moet dan ook worden vermeld of die standaardregeling uit het kaderdecreet zal worden gebruikt of niet. Er is een motivatieverplichting als er wordt afgeweken van het kaderdecreet. Lees meer in de omzendbrief ‘Beleids- en regelgevingsprocessen’ van 17 mei 2019(PDF bestand opent in nieuw venster).

Goed om te weten: de afdeling Wetgeving van de Raad van State vergelijkt de nieuwe regelgeving met het kaderdecreet Bestuurlijke Handhaving en controleert daarbij of eventuele afwijkingen worden gemotiveerd.

Potentieel toepassingsgebied

Het kaderdecreet bestuurlijke handhaving is toepasbaar op elke Vlaamse regelgeving. Dat begrip ‘regelgeving’ omvat niet alleen decreten, hun uitvoeringsbesluiten en de daaruit afgeleide voorschriften. Ook Europese verordeningen, internationale verdragen met rechtstreekse werking, federale regelgeving, samenwerkingsakkoorden en geformaliseerde afspraken vallen eronder. Vanzelfsprekend is het toepassingsgebied beperkt tot de bevoegdheden van de Vlaamse deelstaat.

Het kaderdecreet is direct toepasbaar voor:

• het verzamelen van gerechtelijke uitspraken in de arrestendatabank(opent in nieuw venster)
• het gebruik van de toezichtsrechten van de Vlaamse inspectiediensten door het Europees bureau voor fraudebestrijding (OLAF).
  

Het kaderdecreet voorziet een centraal bestuurlijk sanctieregister met alle uitvoerbare bestuurlijke sancties. Lees meer daarover op de pagina over het sanctieregister.

• Kaderdecreet Bestuurlijke Handhaving(opent in nieuw venster)