Vrijstelling in de schenkbelasting voor overdracht van familiale ondernemingen en vennootschappen vanaf 1 januari 2026

Om bedrijfsleiders te stimuleren om na te denken over hun opvolging na hun overlijden, bestaat er een vrijstelling van schenkbelasting voor het schenken van deze familiale ondernemingen en vennootschappen. Mocht een bedrijfsleider overlijden voor hij kan schenken, dan bestaat er een verlaagd tarief in de erfbelasting.

De voorwaarden voor het schenken van familiale vennootschappen wijzigen vanaf 1 januari 2026. U kunt de stand van zaken opvolgen op de website van het Vlaams Parlement(opent in nieuw venster).

De op deze pagina beschreven regeling geldt voor authentieke schenkingsakten die worden verleden vanaf 1 januari 2026. De regeling was anders voor overdracht van familiale vennootschappen bij authentieke schenkingsakten verleden tot en met 31 december 2025.

Voor schenkingen van familiale vennootschappen wordt de omvang van de vrijstelling van schenkbelasting aangepast. Als de familiale vennootschap residentieel vastgoed aanhoudt, dan zal de vrijstelling voortaan maar op een deel van de verkoopwaarde van de aandelen van toepassing zijn. Residentieel vastgoed wordt immers van de gunstregeling uitgesloten. Voor schenkingen van familiale ondernemingen vanaf 1 januari 2026 zijn bijna alle voorwaarden en modaliteiten dezelfde als die die vóór 1 januari 2026 van toepassing waren, maar net zoals bij vennootschappen wordt residentieel vastgoed dat deel uitmaakt van de onderneming van vrijstelling uitgesloten.

Voor ondernemingen en vennootschappen zijn ook bouwgronden expliciet uitgesloten.

Voorwaarden bij aanvraag van de vrijstelling

Familiaal karakter van de onderneming of vennootschap

Aard van de overgedragen goederen

Participatievoorwaarde voor familiale vennootschappen

Reële economische activiteit voor familiale vennootschappen

Voorwaarden te vervullen na de schenking

Om de vrijstelling te kunnen behouden moet gedurende 3 jaar na de schenking voldaan blijven worden aan de voorwaarden die hieronder opgesomd worden,

De Vlaamse Belastingdienst zal na 3 jaar nagaan of aan alle voorwaarden voldaan is gebleven. Als dat niet zo was, vervalt de vrijstelling en zullen de normale tarieven toegepast worden. Als de begiftigde zelf vaststelt dat niet langer voldaan is aan de voorwaarden, kan hij dit zelf melden aan de Vlaamse Belastingdienst. Ook in dat geval zal de vrijstelling vervallen en zullen de normale tarieven worden toegepast.

Voor een familiale onderneming

Voor een familiale vennootschap

Bedrag

Het gaat om een volledige vrijstelling van schenkbelasting, met uitzondering van residentieel vastgoed in de onderneming of het aandeel van het residentieel vastgoed in de totale verkoopwaarde van de aandelen in de vennootschap.

Gedeelte van de overdracht dat in aanmerking komt voor vrijstelling

Voor familiale ondernemingen:

De vrijstelling kan niet toegepast worden voor overdrachten van residentieel vastgoed (zie voorwaarden bovenaan deze pagina).

Voor familiale vennootschappen:

De vrijstelling kan niet toegepast worden op dat gedeelte van de waarde van de aandelen dat overeenstemt met de waarde van residentieel vastgoed in de familiale vennootschap, of in participaties van minstens 10% van de familiale vennootschap in haar dochtervennootschappen. Er moet dus rekening gehouden worden met de mate waarin de waarde van het residentieel vastgoed gereflecteerd wordt in de waarde van de aandelen van de vennootschap. Een bedrijfsrevisor of gecertificeerd accountant moet een raming maken van dit gedeelte van de verkoopwaarde en van de volledige verkoopwaarde. De vrijstelling van de schenkbelasting zal alleen toegepast worden op de restwaarde, namelijk het verschil tussen de totale verkoopwaarde en het gedeelte van de verkoopwaarde dat wordt bepaald door het aanwezige residentieel vastgoed.

Die beperking is niet van toepassing voor familiale vennootschappen die voldoen aan twee criteria:

de omzet wordt voor minstens 75% gegenereerd door de uitoefening van een activiteit die betrekking heeft op residentieel vastgoed, en
de vennootschap telt minstens één tewerkgestelde werknemer, uitgedrukt in voltijdse eenheden, in de drie jaar voorafgaand aan de authentieke akte van de schenking.

Voor vennootschappen die aan die twee criteria voldoen, zal de vrijstelling van schenkbelasting wel van toepassing zijn op de gehele waarde van de aandelen.

De waardering van de totale waarde van de aandelen en van het deel ervan dat overeenstemt met residentieel vastgoed moet altijd gebeuren door een bedrijfsrevisor of gecertificeerd accountant. Uitgebreide richtlijnen voor die waardering vindt u bij de procedure, hierna.

Procedure

Gebruik het “formulier voor het aanleveren van documenten voor de gunstregeling in de schenkbelasting voor familiale vennootschappen en ondernemingen”, onderaan deze pagina of op de formulierenpagina, om aan de Vlaamse belastingdienst de nodige gegevens en bewijsstukken te bezorgen. U moet dat doen binnen zeven dagen na de schenking (te rekenen vanaf de werkdag die volgt op de datum van registratie van de authentieke akte van de schenking).

U kunt deze stukken indienen:

via de post (bij aangetekende zending geldt de poststempel op het verzendingsbewijs)
via het contactformulier(opent in nieuw venster) van de Vlaamse Belastingdienst.

Voor familiale ondernemingen

een kopie van de laatste door de schenker ingediende fiscale aangifte voor de personenbelasting.

Hier geldt wel een tolerantie van de Vlaamse Belastingdienst: als er vooraf al een attest werd verkregen dat maximaal 4 maand oud is en er inmiddels niets gewijzigd is (bijvoorbeeld geen nieuwe aangifte personenbelasting ingediend of nieuwe jaarrekening neergelegd, geen wijziging in de aandeelhouders, …) is het niet nodig deze stukken nogmaals te bezorgen.

Voor familiale vennootschappen

kopieën van de goedgekeurde jaarrekeningen van de drie boekjaren die voorafgaan aan de authentieke akte van de schenking;
kopieën van het rechtsgeldige aandelenregister of, als dat er niet is, de notulen van de laatste algemene vergadering die voorafgaat aan de authentieke akte van schenking, die door alle aandeelhouders ondertekend zijn en waaruit op ondubbelzinnige wijze de participaties blijken;
een kopie van de gecoördineerde statuten, zoals die van toepassing zijn op de datum van de authentieke akte van de schenking.
een verslag van een bedrijfsrevisor of een gecertificeerd accountant met de waardering van de aandelen van de vennootschap en van het eventuele residentieel vastgoed van de vennootschap. U vindt meer toelichting hieronder. Als de authentieke akte van schenking wordt verleden tussen 1 januari 2026 en 31 maart 2026, wordt de termijn om een verslag in te dienen, verlengd met zestig dagen. Als het verslag na de authentieke akte wordt opgesteld, wordt de datum van de authentieke schenkingsakte als referentiedatum voor de waardebepaling in het verslag vermeld.

Welke vereisten zijn er voor het verslag van een bedrijfsrevisor of accountant bij overdracht van familiale vennootschappen?

Het verslag moet

opgemaakt zijn door een bedrijfsrevisor, die niet de commissaris is, of een gecertificeerd accountant.
ondertekend en gedateerd zijn voorafgaand aan de datum van de authentieke akte van de schenking.

Het verslag vermeldt al de volgende gegevens:

de voor- en achternaam van de bedrijfsrevisor of de gecertificeerde accountant, en zijn registratienummer in het register van bedrijfsrevisoren of het inschrijvingsnummer in het register van accountants en belastingadviseurs;
de voor- en achternaam, het rijksregisternummer en het adres van de aanvrager of, als er verschillende zijn, de aanvragers;
de naam en het ondernemingsnummer van de familiale vennootschap waarvoor het verslag opgemaakt wordt;
de verkoopwaarde van de volle eigendom van - al naargelang het om een aanvraag tot vrijstelling van schenkbelasting dan wel verminderde erfbelasting gaat - de geschonken of vererfde aandelen van de familiale vennootschap, zoals die is geraamd door de bedrijfsrevisor of de accountant;
de verkoopwaarde en de opsomming van het residentieel vastgoed (de onroerende goederen die tot bewoning worden aangewend of bestemd, zijn met inbegrip van bouwgronden), waarop de familiale vennootschap of haar dochtervennootschappen zakelijke rechten hebben en de aard van die zakelijke rechten. De vermelding bevat de kadastrale gegevens namelijk de kadastrale afdeling, de sectie, het perceelnummer en het partitienummer, de kadastrale oppervlakte, het kadastraal inkomen en, in voorkomend geval, de kadastrale detailidentificatie van een privatieve eigendom;
het gedeelte van de waarde, zoals die is geraamd door de bedrijfsrevisor of de accountant, vermeld in punt d), dat wordt bepaald door de verkoopwaarde van de onroerende goederen, vermeld in punt e), in de familiale vennootschap, of in participaties van minstens 10% van de familiale vennootschap in haar dochtervennootschappen;
het verschil tussen de verkoopwaarde, vermeld in punt d), en de verkoopwaarde, vermeld in punt f);
een motivering van de wijze waarop de bedrijfsrevisor of de accountant de verkoopwaarden, vermeld in punt d), f) en g), heeft bepaald, met vermelding van de gebruikte waarderingsmethode;
de referentiedatum voor de waardebepaling, vermeld in punt d) en f), namelijk de datum waarop de waarde van de aandelen wordt bepaald.

Voorafgaand attest (niet verplicht)

Wie van plan is om een familiale onderneming of vennootschap te schenken, kan op voorhand een attest aan de Vlaamse Belastingdienst vragen dat aan alle voorwaarden om belastingvrij te schenken voldaan is. Tegelijk zal het attest ook de raming van de bedrijfsrevisor of accountant van de verkoopwaarde van de volle eigendom van de geschonken aandelen van de familiale vennootschap bevestigen, én het geraamde gedeelte van die verkoopwaarde dat wordt bepaald door het residentieel vastgoed dat in de vennootschap aanwezig is.

Maar het voorafgaand attest is dus geen verplichting.

Het attest leidt niet automatisch tot vrijstelling van schenkbelasting. Het is immers een beoordeling van de voorwaarden op het moment van het verzoek en op basis van de gegevens die door de aanvrager aangeleverd worden. De beoordeling van de voorwaarden en waarderingen dient uiteindelijk op de datum van het verlijden van de schenkingsakte te gebeuren. Bovendien zijn er ook nog voorwaarden voor het behoud van de vrijstelling waaraan nog gedurende drie jaar vanaf de authentieke schenkingsakte voldaan moet worden.

Als tussen de referentiedatum en de datum van de authentieke schenkingsakte gebeurtenissen of marktevoluties plaatsgevonden hebben die de geraamde waarden substantieel beïnvloeden, dan zal de waarde op de datum van de authentieke akte bepalend zijn. Hetzelfde geldt voor wijzigingen of gebeurtenissen die een invloed hebben op de voorwaarden die vervuld moeten worden om de vrijstelling te bekomen.

Aanvraagtermijn

Aanvraagprocedure en te bezorgen gegevens

Aflevering attest en geldigheidsduur

Formulieren

Hieronder vindt u de formulieren om de gunstregeling in de schenkbelasting voor familiale ondernemingen en vennootschappen aan te vragen. U vindt ze ook terug op onze formulierenpagina.