Flexibel omgaan met elektriciteit

Gebruik de stroom die u produceert zo veel mogelijk zelf. Dit kan op diverse manieren:

• verbruik terwijl uw zonnepanelen produceren (schakel toestellen in als de zon schijnt: verschuif wassen, drogen, strijken en het laden van uw elektrische voertuig naar momenten met het meeste productie van uw zonnepanelen);
• sla uw elektriciteit op in een thuisbatterij voor later gebruik;
• stap over naar energie-efficiënte elektrische toestellen zoals een warmtepompboiler, warmtepomp of elektrische auto, om maximaal te profiteren van de productie van uw zonnepanelen.

Voor wie is het interessant?

Zelfverbruik is enkel mogelijk als u zonnepanelen heeft. Het wordt nog interessanter als u zowel zonnepanelen als een thuisbatterij heeft. Een warmtepompboiler is ook een ideale thermische batterij.

Hoe haal ik er financieel voordeel uit?

Op het moment dat u uw eigen geproduceerde elektriciteit verbruikt, is die elektriciteit kosteloos. U betaalt daar dus niets voor. Een thuisbatterij kan handig zijn om uw zelfverbruik te verhogen. Die kosteloze elektriciteit slaat u dan op in uw thuisbatterij om later (’s avonds of ’s nachts) te gebruiken. Zo haalt u zo weinig mogelijk elektriciteit van het net waarvoor u wel moet betalen. Ook een kleine plug-and-playbatterij kan uw zelfverbruik aanzienlijk verhogen.

Voor meer informatie over zelfverbruik, zie: Haal meer uit uw zonnepanelen met zelfverbruik.

Een deel van uw energiekosten hangt af van uw piekverbruik. Dat betekent hoeveel energie u op hetzelfde moment verbruikt (binnen hetzelfde kwartier). Hoe lager de piek, hoe lager de kosten. Laat uw vaatwasser bijvoorbeeld op een ander moment draaien dan uw wasmachine of droogkast. Let ook op wanneer u uw elektrische wagen oplaadt en hoe snel u deze oplaadt. Op uw energiefactuur staat deze kost aangeduid als het ‘capaciteitstarief’ (onderdeel van de netkosten). Meer informatie vindt u op de websites van de Vlaamse Nutsregulator(opent in nieuw venster) en van Fluvius. Er zijn ook allerlei slimme toepassingen die u kunnen helpen om uw verbruik te spreiden (meer info op maakjemeterslim.be(opent in nieuw venster)).

Wat is het?

Naast de gekende vaste en variabele prijscontracten kunt u sinds enkele jaren ook een dynamisch prijscontract afsluiten bij een energieleverancier. Dan betaalt u voor elk uur of zelf elk kwartier (afhankelijk van uw energieleverancier) van de dag een andere prijs voor elektriciteit. Wanneer er veel hernieuwbare energie is (veel zon en/of wind), zijn de prijzen het goedkoopst. Soms zijn er zelf negatieve prijzen. Dat betekent dat de elektriciteit dan gratis is of u zelf betaald wordt tijdens verbruik. Alleen met een dynamisch contract kan u van deze negatieve prijzen genieten.

Elke dag rond 13u worden de kwartierprijzen van de volgende dag bekendgemaakt. Vrijwel alle energieleveranciers die een dynamisch prijscontract aanbieden, publiceren deze info ook op hun website. U kunt de prijzen ook terugvinden op de website van de Europese elektriciteitsmarkt(opent in nieuw venster).

Voor wie is het interessant?

Mensen die hun verbruik makkelijk kunnen aanpassen in de tijd of die vooral op momenten verbruiken wanneer er een lage vraag naar elektriciteit is of wanneer er veel hernieuwbare elektriciteit geproduceerd wordt (bijv. tussen 11u en 15u of ’s nachts). Enkele voorbeelden:

• Ik werk vaak van thuis uit waardoor ik flexibel ben in wanneer ik mijn elektrische toestellen aanzet (mijn wagen opladen bijvoorbeeld)
• Ik heb een toestel dat ik vooral over de middag gebruik en/of ’s nachts wanneer ik slaap (mijn airco/warmtepomp bijvoorbeeld)

Zonnepaneeleigenaars moeten echter opletten. Zij verbruiken doorgaans hun eigen elektriciteit op momenten dat de algemene uur- of kwartierprijzen voor elektriciteit laag zijn. In de vroege ochtend en ’s avonds wordt er geen of minder zonnestroom geproduceerd waardoor ze dan elektriciteit moeten afnemen van het net. Op deze momenten zijn de prijzen echter hoger.

Een belangrijke voorwaarde is dat uw digitale meter kwartiergegevens moet meten (het zogenaamde ‘meetregime 3’). U kunt dit op Mijn.Fluvius(opent in nieuw venster) activeren.

Hoe haal ik er financieel voordeel uit?

Als u vaak op goedkope uren verbruikt, kan een dynamisch contract goedkoper uitkomen dan een vast of variabel contract. Soms is de elektriciteitsprijs zelf negatief wat betekent dat u betaald wordt om te verbruiken. Hoe meer toestellen u heeft die veel elektriciteit vragen, hoe groter de opportuniteit wordt om te besparen. Meer info hierover vindt u in volgende studie: ‘Voor wie loont een dynamisch elektriciteitscontract? Een profielanalyse van Vlaamse huishoudens’(PDF bestand opent in nieuw venster).

Hoe start ik hiermee?

Ga na of je beter af bent met een dynamisch prijscontract door verschillende contracten te vergelijken via de V-test(opent in nieuw venster). U kan ook vragen aan uw huidige energieleverancier of dergelijk contract wordt aangeboden.

U kunt eigen (overschot van) geproduceerde elektriciteit van uw zonnepanelen delen met een persoon of organisatie of met uzelf (bijvoorbeeld met een tweede verblijf). In de plaats dat uw energieleverancier uw elektriciteitsoverschot opkoopt en u daarvoor vergoedt met een zogenaamde ‘terugleveringsvergoeding’, kunt u het dus ook zelf verkopen of schenken aan wie u wilt.

• Ofwel is de stroom kosteloos ofwel spreken aanbieder en ontvanger een bedrag af dat ze vastleggen in een contract (er bestaat hiervoor een vrijblijvende modelovereenkomst(Word bestand opent in nieuw venster))
• Het afgesproken bedrag is doorgaans hoger dan de terugleveringsvergoeding die de aanbieder zou krijgen van de leverancier, maar lager dan de elektriciteitsprijs die de ontvanger aan zijn leverancier betaalt. Deze waarden zijn terug te vinden op de energiefactuur van beide partijen. Dit kan leiden tot een win-win situatie voor beide partijen.
• Energiedelen gebeurt per kwartier. Het overschot van de elektriciteit die de aanbieder nu produceert, kan de ontvanger binnen ditzelfde kwartier opgebruiken.

Wat als het elektriciteitsoverschot en het elektriciteitsgebruik niet overeenstemmen?:

• Als de ontvanger niet alles gebruikt, wordt dat overschot geïnjecteerd en krijgt de aanbieder daarvoor een terugleveringsvergoeding.

• Als de aanbieder toch geen overschot heeft, betaalt de ontvanger gewoon de normale elektriciteitsprijs aan zijn leverancier voor de stroom die hij van het net afneemt. In de praktijk wordt er op dat moment dus geen energie gedeeld.

Voor wie is het interessant?

• Voor de aanbieder: Als uw zonnepanelen meer produceren dan u zelf nodig heeft.

• Voor de ontvanger: Als u goedkopere elektriciteit wil dan de algemene prijs voor afname.

Voorwaarde: uw digitale meter moet kwartiergegevens kunnen meten. Activeer het zogenaamde ‘meetregime 3’ op Mijn.Fluvius(opent in nieuw venster).

Hoe haal ik er financieel voordeel uit?

• Voor de aanbieder: Er valt meer te verdienen met de elektriciteit van uw zonnepanelen als u een bedrag afspreekt dat hoger ligt dan uw terugleveringsvergoeding.
• Voor de ontvanger: Als het afgesproken bedrag lager ligt dan uw normale elektriciteitsprijs of als u de elektriciteit gratis krijgt.

Wat is het?

U kunt uw flexibiliteit aanbieden als dienst. Dat kan bij Elia om het net in evenwicht te houden, bij Fluvius om lokale overbelasting van het net te vermijden of bij een leverancier/evenwichtsverantwoordelijke om productie en afname in balans te houden. Er bestaan verschillende soorten diensten:

• Uw elektriciteitsproductie verhogen of verlagen (bijvoorbeeld uw zonnepanelen afschakelen wanneer het aanbod aan elektriciteit hoog ligt)
• Uw elektriciteitsverbruik verhogen of verlagen (bijvoorbeeld uw verbruik verhogen wanneer de algemene vraag naar elektriciteit laag is)
• Uw batterij opladen of ontladen (bijvoorbeeld de opgeslagen elektriciteit van uw batterij injecteren in het net wanneer de algemene vraag naar elektriciteit hoog is)

U kan deelnemen via een dienstverlener van flexibiliteit(opent in nieuw venster) (ofwel ‘flexibility service provider’; FSP) Dit kunnen energieleveranciers zijn, maar ook andere bedrijven kunnen zich registreren als dienstverlener. Eenmaal aangemeld bij een dienstverlener, doen zij het werk voor u. Let wel, er zijn enkele technische voorwaarden waaraan u moet voldoen. Welk dat zijn, hangt af van de dienstverlener in kwestie.

Voor wie is het interessant?

Iedereen met grote, stuurbare energieverbruikers (bijvoorbeeld warmtepompen, elektrische boilers, laadpalen, thuisbatterijen, enzovoort)

Hoe haal ik er financieel voordeel uit?

U krijgt een vergoeding als u deelneemt aan de flexibiliteitsmarkt. Welke vergoeding hangt af van het soort dienst dat u aanbiedt en bij welke dienstverlener u zit.

U kan bijvoorbeeld een reservatievergoeding krijgen door het ter beschikking stellen van uw toestellen. Als de toestellen ook effectief worden ingezet, krijgt u nog een bijkomende activatievergoeding.

Hoe start ik hiermee?

Raadpleeg de lijst met dienstverleners van flexibiliteit en bepaal via welke dienstverlener u uw flexibiliteit wil aanbieden. Eens u contact hebt opgenomen met de speler naar wens, wordt er een flexibiliteitsovereenkomst gesloten tussen beide partijen.