Metaverse?

Het laatste jaar duikt de term Metaverse overal op. Facebook claimde ‘Meta’ als bedrijfsnaam en lijkt hiermee aan te geven dat ze zich klaarmaken voor een nieuwe digitale leefwereld. Maar wat is Metaverse? Copenhagen Institute for Futures Studies noemt het een concept dat onze wereld disruptief kan veranderen zodra de achterliggende technologieën rijp zijn. Metaverse wordt vaak aangeduid als interoperabele virtuele ruimtes waarin we kunnen werken, spelen, leren, ontspannen, communiceren,… De analoge en de digitale wereld zullen er met andere woorden naadloos in elkaar overgaan en we zullen er digitale ‘assets’ bezitten: sneakers, gebouwen, juwelen, eilanden misschien. Metaverse zou mensen moeten samenbrengen in een virtuele of augmented wereld. Moeten we daar hoopvol of angstvallig naartoe kijken?

Niet de infrastructuur, maar de businessmodellen zijn mogelijk zorgwekkend

“We moeten het verschil maken tussen de technologieën die nodig zijn om deze werelden te creëren en de onderliggende infrastructuur, het Web, of het internet zoals velen het noemen”, merkte Raf Buyle (Digitaal Vlaanderen) op tijdens het debat. “Het Web is een enabler van verschillende businessmodellen. Metaverse is daar één van. Metaverse gaat net als Second Live, Roblox of Next Level over beleving. De strijd om de aandacht van de gebruiker staat hier centraal omdat er kansen liggen voor verdienmodellen die gebaseerd zijn op de attention economy, op reclame, zeg maar. De technologieën die hiervoor ingezet worden zijn Virtual Reality (VR), Augmented Reality (AR), Internet of Things (IOT) enz. Ik ben vooral bezorgd over wie, via deze en andere technologieën zoals blockchain, digital assets, social tokens, non-fungible tokens (NFTs), personal avatars enz, de controle zal hebben over het Web. Dit kan immers opnieuw resulteren in een data lock-in van de big-tech bedrijven waarbij we onze persoonlijke gegevens zullen moeten vrijgeven om er gebruik van te maken”.

Werken aan bewustwording

Hoe zal Metaverse omgaan met ‘walled gardens’ (geen toegang zonder je data te delen) of met dataportabiliteit? Zal ik mijn koersfiets en mijn sneakers nog eens moeten kopen in de virtuele wereld of kan ik ze meenemen in beide werelden? Het debat in de Bijloke had niet tot doel om de toekomst te voorspellen. Wel om, vooral jongeren, mediawijs te maken. We leven immers in een wereld waarin datagestuurde toestellen niet meer weg te denken zijn. Slimme verlichting in steden of toestellen die het energieverbruik in huishoudens optimaliseren op basis van het levenspatroon van individuen verwerken informatie aan ‘the edge’. Denk aan Nest van Google, of slimme deurbellen. De opkomst van 5G zal dit proces nog versnellen.

Eén van de belangrijkste conclusies luidt dat we voor een grote uitdaging staan en dat we moeten werken aan bewustwording en moeten voorkomen dat gebruikers de controle over hun eigen gegevens, ook thuis, verliezen of in een vendor lock-in terechtkomen. Digitaal Vlaanderen wil zich hiervoor inzetten met de oprichting van het Vlaams Datanutsbedrijf, dat onder meer de nieuwe technologie van persoonlijke datakluizen zal introduceren. In combinatie met een datasluis, zullen burgers kunnen kiezen welke data ze delen met welke organisaties voor welke periode.

Consulteer het rapport en de explainervideo. (opent in nieuw venster)

Meer over het Datanutsbedrijf.