dan (in als-zinnen, in voorwaardelijke zinnen)
Het woord dan is niet noodzakelijk na bijzinnen die beginnen met het voegwoord als, wanneer of indien: ‘als x, (dan) y'. Het gebruik van dan komt in dat soort zinnen meer voor in gesproken dan in geschreven taal. In geschreven taal wordt dan vooral gebruikt bij langere zinnen om de zinsstructuur te verhelderen.
- Als je van de trap valt, (dan) ben je snel beneden.
- Als je tijd hebt, (dan) ben je welkom.
- Wanneer er voldoende deelnemers zijn, (dan) komen we samen in de grote zaal.
Een bijzin die een voorwaarde of veronderstelling uitdrukt, kan ook zonder voegwoord voorkomen. In dat geval staat de persoonsvorm voorop. Na een dergelijke bijzin begint de hoofdzin met dan.
- Val je van de trap, dan ben je snel beneden.
- Heb je tijd, dan ben je welkom.
Vooral in informeel taalgebruik wordt dan in zulke zinnen soms ook weggelaten, maar dat is niet aan te bevelen. Voorwaardelijke zinnen zonder voegwoord waarin dan weggelaten wordt, worden cromazinnen genoemd, naar een reclamezin voor het Nederlandse margarinemerk Croma (‘Hou je van vlees, braad je in Croma.’).