Gedaan met laden. U bevindt zich op: eronder / er onder Taaladviezen

eronder / er onder

We schrijven eronder aan elkaar als de combinatie een voornaamwoordelijk bijwoord is. Dat is het geval als u de combinatie kunt vervangen door het oorspronkelijke voorzetsel en een naamwoord.

  • Het beestje was eronder gekropen. (= het beestje was onder iets gekropen, bijvoorbeeld onder zijn bed)
  • Ik weet niet wat ik eronder moet verstaan. (= ik weet niet wat ik onder iets moet verstaan, bijvoorbeeld onder het begrip identiteitsfraude)
  • We lijden eronder. (= we lijden onder iets, bijvoorbeeld onder langdurige stress)

Na eronder kan ook een dat-zin of een beknopte bijzin volgen. De dat-zin of de beknopte bijzin heeft in zulke zinnen dezelfde functie als een naamwoord.

  • Hij heeft eronder geleden dat zijn vader jong gestorven is. (= hij heeft onder iets geleden, zoals in: hij heeft geleden onder de vroege dood van zijn vader)
  • Hij gaat eronder gebukt financieel afhankelijk te zijn van zijn ouders. (= hij gaat onder iets gebukt, zoals in: hij gaat gebukt onder zijn financiĆ«le afhankelijkheid)

Eronder wordt ook aan elkaar geschreven in enkele vaste combinaties. In die combinaties kunt u het voornaamwoordelijk bijwoord niet vervangen door een voorzetsel en een naamwoord omdat het samen met het werkwoord een eenheid vormt met een specifieke betekenis.

  • erop of eronder (= het is overwinnen of ten onder gaan): Vandaag is het erop of eronder.
  • eronder hebben, eronder houden (= in zijn macht hebben, onder bedwang houden): De lerares heeft de kinderen eronder. Je moet die tics eronder houden.

In andere gevallen schrijven we er onder in twee woorden. Er en onder zijn dan woorden die tot een verschillend zinsdeel behoren.

  • Wie was er onder invloed? (onder hoort bij invloed)
  • Wat zat er onder de kast? (onder hoort bij de kast)
  • Hoeveel kun je er onderbrengen? (onder en brengen vormen samen het werkwoord onderbrengen)

De delen van het voornaamwoordelijk bijwoord eronder zijn ook van elkaar gescheiden als er tussen er en onder een ander zinsdeel staat. De volgorde met de gesplitste vorm is vaak gebruikelijker dan die met de ongesplitste vorm. Soms is de ongesplitste vorm uitgesloten.

  • We lijden er heel erg onder / heel erg eronder.
  • Hij gaat er steeds meer onder / steeds meer eronder gebukt financieel afhankelijk te zijn van zijn ouders.