Transitieprioriteiten duurzame ontwikkeling

De transitieprioriteiten ondersteunen de realisatie van de duurzaamheidsdoelstellingen op middellange termijn (Vizier 2030) en die op lange termijn (Visie 2050). De 7 prioriteiten zijn:

1. circulaire economie
2. leven, leren en werken in 2050
3. industrie 4.0
4. samenleven in 2050
5. mobiliteit
6. energie en klimaat
7. omgeving voor de toekomst.

De 7 transitieprioriteiten werken volgens deze basisprincipes:

• Denken op lange termijn: er wordt ingezet op langetermijnonderzoek, toekomstverkenningen, roadmaps en scenariodenken om kennis op te bouwen en het beleid bij te sturen.
• Handelen op korte termijn: de langetermijnvisie wordt gerealiseerd met concrete pilootprojecten.
• Partnerschappen sluiten: co-creatie en samenwerking staan centraal, met ondernemers, kennisinstellingen, het maatschappelijke middenveld, andere overheden en de financiële sector.
• Beleid integreren: beleidsdomeinen en betrokken ministers werken meer samen als er raakpunten zijn tussen de transities.
• Continu leren: door samen continu te leren, kunnen projecten worden aangepast en opgeschaald, om het bestaande beleid en de traditionele aanpak verder uit te dagen.
• Gedreven innoveren: inspanningen, middelen en kennis rond innovatie worden gebundeld over disciplinaire, sectorale en beleidssilo’s heen.

Governance is belangrijk voor de transitieaanpak:

• Transitiemanagers: zijn de verbinding tussen de overheid en de stakeholders. Ze bouwen partnerschappen op en zorgen ervoor dat de juiste mensen mee aan tafel zitten. Daarnaast bepalen ze mee het beleid voor de lange termijn en vertalen die visie naar acties voor de korte en middellange termijn.
• Transitieplatform: verzamelt de transitiemanagers en hun teams om kennis en ervaringen te delen en om de coherentie te bewaken.

Deze transitieprioriteit mikt op de omslag naar een circulaire economie. Een stuurgroep met vertegenwoordigers van kennisinstellingen, overheden, bedrijven en het maatschappelijk middenveld volgt de initiatieven mee op. De volgende thematische werkagenda’s staan centraal:

• circulair bouwen
• circulaire chemie/kunststoffen
• voedselketen
• bio-economie
• waterkringloop
• maakindustrie voor andere productieketens, zoals die van textiel.

Surf naar www.vlaanderen-circulair.be(opent in nieuw venster) voor meer info.

Deze transitieprioriteit wil het onderwijs en de arbeidsmarkt in Vlaanderen wendbaar maken voor de toekomst. Want de wereld verandert snel: denk aan technologische ontwikkelingen zoals artificiële intelligentie en robotisering. Of aan andere evoluties, zoals de platformeconomie, de vergrijzing en toenemende individualisering. Hoe moet het Vlaamse onderwijs en de arbeidsmarkt eruitzien in 2050 om een antwoord te bieden op die uitdagingen?

Langetermijndenken en acties op korte termijn gaan daarbij hand in hand:

• langetermijndenken: visieontwikkelingen, toekomstverkenningen en scenariodenken rond aspecten van leven, leren en werken
• acties op korte termijn: vernieuwende pilootprojecten en innovaties met partnerorganisaties.

Surf naar www.transitiellw.be(opent in nieuw venster) voor meer info.

Deze transitieprioriteit mikt op de 6 pijlers voor het samenleven:

• sociale cohesie
• vermaatschappelijking
• reflecterende samenleving
• duurzame samenleving
• gezondheid in alle beleid
• toekomst van ons zorgmodel.

Deze prioriteit wordt opgedeeld in 2 actievelden: enerzijds zorg en welzijn en anderzijds cultuur. Voorbeelden van acties:

• Hospital of the Future: kennisopbouw over innovatieve technologieën in de zorg- en welzijnssector
• Digitaal Vlaanderen: digitale transformatie van de cultuursector.
  

Deze transitieprioriteit mikt op de digitale transformatie van de industrie als hefboom voor de verduurzaming, competitiviteit en productiviteit van de industrie.

De focus ligt op de industrie en de maakactiviteiten in het algemeen, maar activiteiten zoals logistiek, bouwactiviteiten en nieuwe businessmodellen komen ook in aanmerking.

Naast digitalisering is verhogen van de duurzaamheid en het verminderen van de klimaatimpact de tweede belangrijke pijler voor het industriebeleid.

Extra aandacht gaat naar het slim gebruik van data en het delen van die data.

De Vlaamse Mobiliteitsvisie 2040 is de basis voor het toekomstige mobiliteitsbeleid. De doelen zijn:

• geen zware verkeersslachtoffers
• geen CO₂-uitstoot
• geen tijdsverlies meer in het verkeer
• halvering van de consumptie van niet-hernieuwbare materialen.

Ook een snellere en betere aanpak van verkeersonveilige punten en fietsinfrastructuur staat op het programma.

Deze transitieprioriteit mikt op minder broeikasgassen en meer hernieuwbare energie. Het Vlaams Energie- en Klimaatplan 2021-2030 (VEKP) en de Vlaamse Klimaatstrategie 2050 zijn de belangrijkste instrumenten voor die transitie.

Deze transitieprioriteit mikt op een ruimtelijke omslag en de klimaatadaptatie in Vlaanderen. Daarnaast staan de biodiversiteitsuitdagingen centraal.

Er is aandacht voor de volgende 3 transformaties:

1. verduurzaming van de verspreide bebouwing en infrastructuur binnen het ruimtebeslag
2. gebiedsgerichte verdichting en vergroening
3. versterking van ecosystemen (en vergroten waardering ecosysteemdiensten) met respect voor landbouw, natuur, water en ander functies.