Hulp in de Vlaamse en Brusselse gevangenissen
De hulp- en dienstverlening heeft te maken met verschillende domeinen zoals:
- onderwijs
- cultuur
- tewerkstelling
- sport
- gezondheid
- welzijn.
Organisaties die hulp- en dienstverlening op die domeinen ‘buiten de muren’ aan de vrije burger aanbieden, voorzien dat aanbod ook ‘binnen de muren’ voor gedetineerden.
Voorbereiding op terugkeer
Gedetineerden krijgen via het hulp- en dienstverleningsaanbod concrete handvatten aangereikt om zich voor te bereiden op hun terugkeer naar de vrije samenleving. Een aantal voorbeelden:
- lessen (opent in nieuw venster)om een attest of diploma te behalen
- begeleiding bij de zoektocht naar werk.
Het hulp- en dienstverleningsaanbod draagt bovendien bij aan een humaan verloop van de detentieperiode.
Uitgebreide samenwerking
In alle gevangenissen in Vlaanderen en Brussel wordt hulp- en dienstverlening georganiseerd via een samenwerking tussen verschillende partners, zoals:
- Moderator(opent in nieuw venster)
- de VDAB(opent in nieuw venster)
- De Rode Antraciet(opent in nieuw venster)
- het Vlaams ondersteuningscentrum voor het volwassenenonderwijs (Vocvo) met de centra voor volwassenenonderwijs en de centra voor basiseducatie(opent in nieuw venster)
- de centra voor geestelijke gezondheidszorg(opent in nieuw venster)
- de centra voor algemeen welzijnswerk(opent in nieuw venster)
- het penitentiair personeel(opent in nieuw venster).
Daarnaast is er een structurele samenwerking met het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH) in 4 gevangenissen. Het VAPH zet zich in voor geïnterneerden met een verstandelijke beperking in deze inrichtingen:
- Merksplas (Klavier(opent in nieuw venster))
- Antwerpen (OLO(opent in nieuw venster))
- Gent (OBRA|BAKEN(opent in nieuw venster))
- Brussel (Hubbie(opent in nieuw venster)).
Prioriteiten bepalen
In het decreet betreffende de organisatie van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden(opent in nieuw venster) staat dat de Vlaamse Regering per legislatuur een strategisch plan opmaakt dat bepaalt op welk aspect de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden prioritair ingezet moet worden.
Strategisch plan
Op 13 november 2020 keurde de Vlaamse Regering het strategisch plan hulp- en dienstverlening aan gedetineerden en geïnterneerden 2020-2025(PDF bestand opent in nieuw venster) goed. Bij de voorbereiding werden de andere Vlaamse beleidsdomeinen en het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen betrokken. De gemengde commissie volgt de uitvoering van het strategisch plan op. In die commissie zijn alle betrokken beleidsdomeinen vertegenwoordigd.
De beleidslijnen uit het strategisch plan worden vertaald naar een lokaal actieplan op maat van elke gevangenis.
Lokaal actieplan
In elke gevangenis hebben de Vlaamse beleidscoördinatoren een lokaal actieplan uitgewerkt samen met de hulp- en dienstverleners. Daarvoor gingen ze ook in overleg met de collega’s van het directoraat-generaal Penitentiaire Inrichtingen.
Het actieplan loopt over een periode van 30 maanden en bepaalt wat de prioriteiten in de hulp- en dienstverlening zijn. Het speelt in op de specifieke noden, behoeften en mogelijkheden in de lokale gevangeniscontext. Elke gevangenis heeft een eigen lokaal actieplan.