AI-architectuur: geen AI zonder fundament
AI-architectuur klinkt misschien ingewikkeld, maar het is in feite gewoon een bouwplan voor slimme toepassingen. Net zoals je een huis niet bouwt zonder te weten waar de leidingen en elektriciteit moeten komen, heb je bij AI duidelijke afspraken en bouwstenen nodig. Over technologie, over data, over wie-wat doet, en hoe je het ‘by design’ veilig doet. Zo zorg je dat experimenten niet blijven hangen in losse proefballonnen, maar uitgroeien tot productieve en robuuste oplossingen.
Samen slimmer
De Vlaamse overheid bestaat uit heel wat entiteiten, elk met hun eigen uitdagingen en ideeën. Zonder een gemeenschappelijk kader wordt AI snel een lappendeken: iedereen doet iets, maar niets past samen. Met AI-architectuur creëren we herbruikbare bouwstenen en duidelijke spelregels, waardoor organisaties elkaar versterken in plaats van telkens opnieuw te beginnen. Het gaat hierbij niet enkel over inhoud, maar ook over wie waar mee bezig is en hoe je van elkaar kan leren.
Van regels naar resultaten
AI is dus niet alleen een technologische kwestie, maar ook een juridische en ethische. Met een goede architectuur wordt regelgeving zoals GDPR en de AI-Act concreet toepasbaar in projecten. Dat betekent: veilig, uitlegbaar en eerlijk AI-gebruik, waar burgers en medewerkers op kunnen vertrouwen.
Van proefballon naar praktijk
Veel AI-projecten starten klein, als een pilot of een proof-of-concept. Leuk om mee te experimenteren, maar vaak lastig om op te schalen. Een gedeelde AI-architectuur maakt die sprong wél mogelijk: van losse experimenten naar toepassingen die écht impact hebben – voor burgers, bedrijven én beleid.
De AI-referentie architectuur
De Vlaamse overheid heeft de afgelopen maanden belangrijke vooruitgang geboekt in de ontwikkeling van een AI-referentiearchitectuur. Samen met een netwerk van architecten en vertegenwoordigers van de entiteiten heeft Digitaal Vlaanderen afspraken gemaakt over het ‘DNA’ van deze architectuur. Dit omvat de onderliggende principes, uitgangspunten, relevante use cases en de bijhorende architecturen (zoals GenAI, RAG en predictive modellen). Zodra de ontwikkeling ver genoeg staat, delen we hierover meer informatie met de betrokken partners.
De volgende stappen
Voor de laatste maanden van 2025 staan enkele concrete mijlpalen gepland:
- een update van het AI-playbook met een uitgebreid hoofdstuk over AI-architectuur,
- het organiseren van co-creatiemomenten met het netwerk van architecten
- de activatie van een wiki met componenten en bouwblokken,
- en de concretisering van het plan voor 2026.
De centrale doelstelling is om AI-architectuur samen in de praktijk te brengen. Dat betekent: minder nadruk op louter theoretische raamwerken, en meer focus op realistische opportuniteiten en uitdagingen die met architectuur concreet kunnen worden aangepakt.