Afbeelding: © Maud Buytaert, Reset.Vlaanderen

Een diverse groep met gedeelde ambitie

De werkgroep telt vandaag een brede mix van deelnemers. Zowel overheden, kennisinstellingen als middenveldorganisaties schuiven mee aan tafel. “We zijn heel bewust op zoek gegaan naar een diverse samenstelling,” vertelt Maud. “Enerzijds zijn er organisaties die al sterk rond dit thema werken en dus expertise aanreiken. Anderzijds zijn er leden die nog zoekende zijn. Die combinatie zorgt voor een sterke kruisbestuiving.”

Onder de leden bevinden zich onder meer het Departement Omgeving, VMM, Provincie Vlaams-Brabant, Stad Leuven, SAAMO, GoodPlanet, Aquafin, KU Leuven en HOGENT. Die brede invalshoek maakt het mogelijk om klimaatrechtvaardigheid zowel beleidsmatig, sociaal als ruimtelijk te benaderen.

Samenwerken aan concrete handvatten

Sinds het najaar van 2024 komt de werkgroep regelmatig samen. Daaruit groeide al snel een gezamenlijk project: het ontwikkelen van een checklist die de klimaatrechtvaardigheid van projecten helpt inschatten en verbeteren. “We merkten dat er veel goede wil is bij ontwerpers en lokale besturen,” zegt Maud. “Maar vaak weet men niet hoe eraan te beginnen. Wie betrek je? Waar leg je de focus? Onze checklist wil een antwoord bieden op die vragen.”

Tijdens het Lerend Netwerk in maart 2025 werd een eerste versie van de lijst voorgesteld. De reacties hierop vormen de basis voor een verbeterde, bruikbare tool.

Nieuwe perspectieven: jongeren, ouderen en mensen met een beperking

Waar de focus aanvankelijk lag op sociaal-economisch kwetsbare groepen, breidt het perspectief zich gaandeweg uit. “Onlangs sloten ook Unicef en De Ambrassade aan bij onze werking,” vertelt Maud. “Zo kunnen we nu ook kinderen en jongeren mee opnemen in het verhaal. Zij zullen later het sterkst de gevolgen voelen van klimaatverandering.” De werkgroep onderzoekt hoe jongeren het best bereikt worden, en welke taal daarvoor werkt.

Tegelijk groeit de aandacht voor andere vaak vergeten groepen, zoals ouderen of mensen met een beperking. “Die stemmen ontbreken vandaag nog te vaak, ook binnen onze eigen werking. Dat willen we veranderen.”

Naar inspirerende praktijkvoorbeelden en gerichte ondersteuning

De werkgroep is actief op zoek naar goede voorbeelden van projecten die klimaatrechtvaardigheid concreet maken. Die worden straks gedeeld via een webinar én in ondersteunende publicaties. “We willen tonen hoe het kan, hoe je samenwerkt met kwetsbare doelgroepen en welke methodes daarbij werken,” zegt Maud. “We willen ook lokale ambtenaren helpen om ermee aan de slag te gaan, want zij zijn vaak al overbevraagd.”

Het Lerend Netwerk in het najaar van 2025 staat volledig in het teken van klimaatrechtvaardigheid. “Ook daar willen we goede voorbeelden naar voren brengen en samen met alle deelnemers van de verschillende focus- en werkgroepen zoeken naar hoe zij daar binnen hun projecten concreet mee aan de slag kunnen gaan.”

Van vrijblijvend naar structureel

Wat wil de werkgroep tegen het einde van de Green Deal bereiken? Maud is helder: “We willen dat klimaatrechtvaardigheid vanzelfsprekend wordt in ruimtelijke projecten. Niet als iets optioneel, maar als een integraal onderdeel van een goed beleid en ontwerp.” De werkgroep zet daarvoor in op drie sporen: goede voorbeelden verzamelen, een breed gedragen checklist opleveren en methodes aanreiken voor samenwerking met diverse actoren. “Zo bouwen we stap voor stap aan een klimaatbestendige én rechtvaardige toekomst.”