Project: Florivalsite, Huldenberg & Grez-Doiceau
De voormalige batterijfabriek van Henri Tudor, gelegen in de idyllische Dijlevallei, staat voor een boeiende transformatie. De herontwikkeling van deze historische site biedt een unieke kans om economie en ecologie te verweven, maar brengt ook complexe uitdagingen met zich mee. Bodemverontreiniging, mobiliteitsbeperkingen en de noodzaak tot grensoverschrijdende samenwerking vragen om een doordachte aanpak. Tegelijkertijd biedt dit project de mogelijkheid om klimaatadaptieve maatregelen te integreren en een nieuwe invulling te geven aan een industrieel verleden. Een masterplan zal de basis vormen voor een duurzame ontwikkeling waarbij ontharding, vergroening, recreatie en economische activiteiten in harmonie samengaan.
Ingediend door POM Vlaams-Brabant bij de focusgroep ‘Natuurversterkende stedenbouw’
Foto’s © Tim Van de Velde photography
Eind 2021 verwierf POM Vlaams-Brabant de terreinen van de voormalige batterijenfabriek van Henri Tudor, later overgenomen door Exide. De site beslaat 11 hectare en ligt op de grens van de gemeenten Huldenberg en Grez-Doiceau, langs de Dijle. Ondanks de geïsoleerde ligging kende het terrein in de eerste helft van de twintigste eeuw een bloeiende industriële ontwikkeling. Deze activiteiten lieten echter een erfenis van bodemverontreiniging na. Ondanks eerdere saneringen, vormt restverontreiniging een aandachtspunt bij de herontwikkeling.
Naast deze uitdagingen heeft de site ook waardevolle troeven. De groene omgeving en de ligging aan een uitgebreid fiets- en wandelnetwerk nabij het station van Florival, maken het een interessante locatie voor herontwikkeling. Bovendien getuigen de bestaande gebouwen van een rijk industrieel verleden, wat de site een uniek karakter geeft.
De site was vroeger gericht op grootschalige industrie, maar voldoet niet langer aan de vereisten voor zwaar vervoer. Daarom wordt ze herbestemd tot een onthaalpoort voor de Brabantse Wouden waar de natuurlijke omgeving centraal staat. Naast economische activiteiten biedt de site ruimte voor recreatie. Het masterplan, ontwikkeld met de Vlaamse Bouwmeester, moet een duurzaam toekomstbeeld schetsen waarin economie en ecologie in balans worden gebracht.
Klimaatadaptieve acties
Het masterplan zal verschillende klimaatbestendige maatregelen omvatten, afgestemd op het unieke ecologische kader en de bestaande verontreinigingsproblematiek. Ontharding en vergroening behoren tot de opties, maar vereisen een geïntegreerde aanpak waarbij bodemsanering en ecologisch herstel hand in hand gaan om betere resultaten te bereiken. De samenwerking met onder meer Agentschap voor Natuur en Bos en vzw Brabantse Wouden biedt alvast kansen om de natuurlijke waarde van de site te versterken. Welke specifieke klimaatbestendige maatregelen juist zullen worden toegepast, moet nog verder worden bepaald en hangt af van de mate waarin de knelpunten kunnen worden weggewerkt.
Te overwinnen drempels
De herontwikkeling van de Florivalsite brengt enkele grote uitdagingen met zich mee:
- Integrale samenwerking over gewestgrenzen heen: De site strekt zich uit over zowel Vlaanderen als Wallonië. Dit betekent dat verschillende overheden en andere partners, met soms uiteenlopende doelstellingen, betrokken moeten worden bij de totstandkoming van een coherent masterplan.
- Financiering van klimaatbestendige maatregelen: De reconversie vergt aanzienlijke investeringen. Om de herontwikkeling haalbaar te maken zijn partnerschappen nodig.
- Planologische aanpassingen: Om een deel van de site een meer natuur- en recreatiegerichte bestemming te geven, is een planologische ruil vereist. Dat is een instrument binnen de ruimtelijke ordening waarbij gebieden met verschillende bestemmingen of functies worden omgewisseld door middel van bestemmingswijzigingen. Op deze manier worden de betrokken grondeigenaren niet financieel benadeeld. Dit vraagt om een proces waarin overheden en stakeholders samen tot een evenwichtige oplossing komen.
- Bodemsanering en ecologisch herstel: De zware bodemverontreiniging vormt een complexe uitdaging die heel wat beperkingen met zich meebrengt. Een pragmatische, financieel haalbare saneringsstrategie is cruciaal voor het welslagen van de herontwikkeling. De aanleg van een overstromingsgebied, wat op zich wenselijk zou zijn in de vallei van de Dijle, blijkt bijvoorbeeld niet haalbaar door de aanwezige vervuiling.
Projectinfo
- Indiener: POM Vlaams-Brabant, bij de focusgroep ‘Natuurversterkende stedenbouw’
- Partners: Gemeenten Huldenberg en Grez-Doiceau, Provincies Vlaams-Brabant en Waals-Brabant, Agentschap voor Natuur en Bos en vzw Brabantse Wouden
- Locatie: Florivalsite, Huldenberg & Grez-Doiceau
- Uitvoeringsperiode: 2021 (aankoop terreinen) – 2030 (verwachte einddatum)
Interesse in gelijkaardige projecten?
Zie de focusgroepen ‘Natuurversterkende stedenbouw’ en ‘Klimaatbestendige infrastructuur’ en de werkgroep ‘Integrale samenwerking’