Deze heraanleg maakt deel uit van het bredere project ‘Hier dringt het door!’, waarmee Leuven inzet op de ontharding van het openbaar domein. Door regenwater maximaal in de bodem te laten infiltreren, wordt de grondwatervoorraad op peil gehouden en de kans op wateroverlast verminderd. Tegelijk draagt de vergroening bij aan een gezondere en aangenamere leefomgeving, met verkoeling tijdens warme zomers.

Het traject kadert bovendien binnen Life Pact, een Europees project met stad Leuven als coördinator. Met financiële steun van het LIFE-programma van de Europese Unie, zetten verschillende partners natuurgebaseerde oplossingen (NBS) in om stedelijke veerkracht te vergroten en de gezondheid en het welzijn van burgers te verhogen.

Klimaatadaptieve acties

Om de leefbaarheid en klimaatbestendigheid van de wijk te verhogen, worden verschillende maatregelen genomen:

• Aanpak van wateroverlast: Het speelterrein en de omliggende woonwijk kampen met wateroverlast. Verder onderzoek moet uitwijzen in welke mate principes zoals evapotranspiratie, buffering, infiltratie en drainage kunnen worden toegepast. Extra uitdaging is dat het speelterrein zich op een oude stortplaats bevindt, gelegen op de alluviale kleigronden van de Dijlevallei.

• Creëren van koelte-eilanden: Sommige zones van het speelterrein zijn in de zomer te heet om te gebruiken. Door strategische beplanting en schaduwrijke plekken wordt de hittestress verminderd.

• Verhogen van biodiversiteit: Een substantieel deel van het plein wordt extensief beheerd om de biodiversiteit te stimuleren.

• Circulair bouwen: Er wordt gezocht naar manieren om aanwezige materialen lokaal te hergebruiken.

• Maximale vergroening van de omliggende straten: Er komen onderhoudsarme groenvakken en bomen die beter bestand zijn tegen de gevolgen van de klimaatverandering. Waar mogelijk wordt regenwater opgevangen en geïnfiltreerd.

• Intensief participatieproces: De stad Leuven betrekt buurtbewoners nauw bij de plannen. Dit gebeurt via verschillende initiatieven:

  • Een bevraging in maart 2023 om inzicht te krijgen in de kennis en houding tegenover natuurgebaseerde oplossingen.

  • Een kennismakingsmarkt in mei 2023 waar bewoners hun ideeën konden delen.

  • Samenwerking met de Tuinrangers van Leuven, die gratis tuinadvies geven en initiatieven ondersteunen die perceelsgrenzen overstijgen, zoals de aanleg van een klein bos waar vogels voedsel en nestmogelijkheden vinden.

  • Workshops en infomomenten waarin bewoners samen werkten aan het ontwerp voor de vergroening van de straten.

  • Een buurtmoment in november 2023, waarbij schetsontwerpen en scenario’s werden gepresenteerd en besproken in gesprekstafels.

  • Een aangepast ontwerp, gebaseerd op de input van bewoners, dat in 2024 werd voorgesteld.

  • Ondersteuning voor buurtbewoners die zelf aan de slag willen in hun tuin.

Te overwinnen drempels

Hoewel de plannen breed worden gedragen, zijn er enkele uitdagingen en bezorgdheden vanuit de buurt:

• Weerstand tegen lokale buffering en infiltratie: Veel bewoners kampen al met natte kelders en vrezen dat bijkomende infiltratie de problemen zal verergeren. Dit vraagt om een gedegen technische onderbouwing en heldere communicatie over de impact van de geplande maatregelen.
• Scepsis over extensief groenbeheer: Sommige buurtbewoners staan terughoudend tegenover een extensieve aanpak. Door contrasten in het ontwerp te integreren en het beheer zorgvuldig af te stemmen, wordt gezocht naar een oplossing die zowel ecologisch als sociaal aanvaardbaar is.
• Bezorgdheid over parkeerplaatsen: De herinrichting van de straten rond het plein als woonerf roept vragen op over het behoud van voldoende parkeergelegenheid. Dit aspect wordt verder onderzocht in samenspraak met de buurt.

Projectinfo

• Indiener: 1010 Architecture Urbanism, bij de focusgroep ‘Klimaatbestendige publieke ruimte’
• Hoofdrolspelers: Stad Leuven, 1010 Architecture Urbanism (ontwerper landschap) en Carve (ontwerper speelopbjecten)
• Locatie: Rietensplein, Leuven
• Uitvoeringsperiode: juli 2024 – juli 2026

Interesse in gelijkaardige projecten?

Zie de focusgroepen ‘Klimaatbestendige publieke ruimte’ en ‘Natuurversterkende stedenbouw’