Actie 3 : een renteloze kredietlijn voor noodkoopleningen
Beschrijving
Naar schatting is 4% van de Vlaamse woningeigenaars een noodkoper. Door o.a. een gebrek aan degelijke en betaalbare private en sociale huurwoningen, voelen huishoudens met weinig financiële middelen zich genoodzaakt om een kwalitatief minderwaardige woning te kopen zonder de mogelijkheid om te investeren in een grondige renovatie. Dit zorgt onder meer voor hoge energiefacturen, wat hen kwetsbaar maakt voor energiearmoede. Om dit te verhelpen, voorziet het Vlaamse Noodkoopfonds een renteloze ‘bulletlening’ tot 50.000 euro, waarvan de terugbetaling pas na een termijn van 20 jaar wordt opgestart, of bij vervreemding van de woning.
Als je als lokaal bestuur een noodkoopfondsproject wil opstarten, kan je dit doen door een projectaanvraag in te dienen bij het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap. Binnen het project worden minimum 10 noodkoopwoningen in 5 jaar gerenoveerd. Het project zet zowel in op technische als sociale ondersteuning. De projectaanvraag moet door het OCMW ingediend worden, in samenwerking met het Energiehuis en eventuele andere partners.
Opzet
Trekker
Het OCMW (in praktijk soms het lokaal bestuur of Energiehuis)
Te betrekken partners
Het Energiehuis, eventueel het energiescanbedrijf, sociale dienstverleners, het middenveld en andere diensten van het lokaal bestuur
Doelgroep(en) bereikt
Noodkopers
Geschatte impact
Directe impact op de woonkwaliteit en energiekosten van noodkopers
Geschatte tijd
Min. 1 jaar voor de voorbereidingsfase; vanaf de start van het project is er max. 5 jaar tijd te renoveren.
Geschatte kostprijs
Afhankelijk van het aantal noodkoopwoningen. Minstens tien noodkoopwoningen te renoveren, wat in samenwerking kan met andere gemeenten
Monitoringsindicator
Het aantal noodkoopwoningen dat conform aan de minimale woningkwaliteitsnormen werd gerenoveerd
Context
Kleine OCMW’s kunnen een project met verschillende gemeenten samen indienen
Aandachtspunten/tips
- Ken de algemene noodkoopfonds-voorwaarden door en door. Meer informatie over de renovatieondersteuning vind je op Vlaanderen.be.
- De VVSG (opent in nieuw venster)biedt een praktisch draaiboek, voorbeelddocumenten, contracten en aanvraagformulier voor de projectaanvraag aan over het Noodkoopfonds.
- Kwetsbaarheid van woningeigenaars gaat verder dan financiële problemen. Renovatiebegeleiding kan intensief en langdurig zijn, dit proces vraagt hierdoor vaak meer dan twee jaar tijd.
- Voorzie een nauwe samenwerking tussen de gemeente(n), OCMW(‘s), het Energiehuis en de externe partners. Zorg voor een goede planning en coördinatie.
- Ga in gesprek met bestaande projecten over hun ervaringen.
- Financiering: Per noodkoopwoning in het project waarvoor het OCMW steun vraagt, wordt er in een werkingsvergoeding van 9.000 euro voorzien. Voor bijkomende financiering kunnen de mogelijkheden binnen het federaal Gas- en Elektriciteitsfonds bekeken worden.
In de praktijk
Stad Antwerpen(opent in nieuw venster) neemt van bij de opstart deel aan het Vlaamse Noodkoopfonds en heeft hierdoor veel ervaring opgebouwd. Per zes renovatiebegeleidingsdossiers financieren zij één hiervan met middelen uit het noodkoopfonds. De actieve samenwerking tussen het OCMW, het Energiehuis, energiescanners en een toegewijd renovatieteam, vormt een meerwaarde. Ook Scherpenheuvel-Zichem(opent in nieuw venster) neemt vanaf de eerste projectoproep deel aan het Vlaamse Noodkoopfonds. Zij krijgen hiervoor ook ondersteuning van de provincie Vlaams-Brabant. Voor hen vormde het identificeren en benaderen van de doelgroep een uitdaging. De stad Vilvoorde(opent in nieuw venster) werkt samen met SAAMO voor het voorzien van sociale begeleiding, naast de bouwtechnische ervaring van het Energiehuis.