Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen

Ondertussen werden er al diverse stappen geïnitieerd en gezet voor het opmaken van een nieuw, geactualiseerd Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2026-2030.

• Onderzoek Omgevingsanalyse (Vias)

• Onderzoek Benchmark/Evaluatie Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2021-2025 (Transport & Mobility Vlaanderen)
• Onderzoek naar de wijze waarop steden en gemeenten GAS snelheid integreren in het lokale verkeersveiligheidsbeleid (Vias)
• Focusgroepen op 12 mei en 2 juni 2025 (Levuur)

Minister De Ridder koos qua governance bij het opmaken en opvolgen van een geactualiseerd Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2026-2030 voor een slanke structuur met een duidelijk takenpakket en dit onder de vorm van een stuurgroep.

Via de semestriële voortgangsrapportering gebeurt de monitoring van de uitvoering van het Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2021-2025.

• Daarbij vormen de prioritaire doelgroepen, aandachtpunten en kwaliteitsrandvoorwaarden van het Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen, als onderdelen van een veilig verkeerssysteem het vertrekpunt. Per doelgroep/aandachtspunt is er een overzicht van zowel de daaraan gerelateerde maatregelen als een daarbij relevante overzichtsgrafiek opgenomen.
• De invulling van de 37 maatregelen volgt hierna. Wat is de doelstelling voor deze maatregel? Welke initiatieven hebben we reeds uitgevoerd? Welke acties zitten er aan te komen? Waar mogelijk worden deze initiatieven met operationele indicatoren aangevuld.
• Met een blik op de ongevallencijfers geven we de evolutie weer voor de 6 streefcijfers die we in het verkeersveiligheidsplan hebben vooropgesteld en monitoren we of we op koers zitten om de vooropgestelde resultaten te halen.
• Met de 8 KPI’s sluiten we aan bij het initiatief van de Europese Commissie om een Europees overzicht te krijgen van de verkeersveiligheid, dat niet enkel gebaseerd is op de ongevallen en slachtoffers, maar ook op andere parameters. Dit laat toe om een EU-benchmark te krijgen, maar ook om progressie op deze verschillende domeinen op te volgen.

De meest recente voortgangsrapportering februari 2025 : Semestriële voortgangsrapportering (februari 2025) - Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2021-2025(PDF bestand opent in nieuw venster)

In het Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2021-2025 staat de actieve weggebruiker centraal. De verkeersveiligheidscijfers bij die doelgroep evolueren minder goed. Daarom worden voetgangers en fietsers voorop geplaatst. Uiteraard is er oog voor de andere vervoerswijzen en voor domeinen die een problematische rol blijven spelen, zoals rijden onder invloed, overdreven en/of onaangepaste snelheid en afleiding.

Het plan bestaat uit volgende grote onderdelen:

1. MIA, een nieuwe aanpak

Om de verkeersveiligheidscijfers op het juiste spoor te krijgen, werd gekozen voor een nieuwe bestuurlijke aanpak: MIA. MIA staat voor Mobiliteit Innovatief Aanpakken en focuste op eenvoud, versnelde output, inspraak en bottom-up benadering. De kernwoorden zijn samen, sneller en alert. Dit innovatieve denkproces heeft geleid tot een nieuwe governancestructuur en een nieuwe procesaanpak voor de realisatie van het verkeersveiligheidsplan, die uiteindelijk resulteerde in de ‘Alliantie Veilig Onderweg’ (AVO).

Het beleid werd uitgetekend op het beleidsbepalend niveau, onder voorzitterschap van de minister van Mobiliteit en Openbare Werken, aangevuld met leden van het Team Verkeersveiligheid van het departement Mobiliteit en Openbare Werken.

Het beleidsbepalend niveau werd ondersteund door een Taskforce Verkeersveiligheid die op uitnodiging en thematisch samengeroepen werd door de minister van Mobiliteit en Openbare Werken. Deze taskforce bestond uit wetenschappers en experten inzake mobiliteit en verkeersveiligheid en uit een vertegenwoordiger van organen met een decretaal bepaalde adviesopdracht, met name de MORA en de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV).

2. Doelstellingen

Streefcijfers

In het verkeersveiligheidsplan Vlaanderen 2021-2025 werd met 6 streefcijfers gewerkt:

• aantal verkeersdoden
• aantal zwaargewonden
• aantal letselongevallen
• aantal dode en zwaargewonde voetgangers
• aantal dode en zwaargewonde fietsers
• aantal doden en zwaargewonden bij ongevallen met jonge autobestuurders

Drie van deze streefcijfers waren nieuw: aantal dode en zwaargewonde voetgangers, aantal dode en zwaargewonde fietsers en aantal doden en zwaargewonden bij ongevallen met jonge autobestuurders. De 2 nieuwe streefcijfers voor de voetgangers en fietsers sluiten aan op de promotie van duurzame vervoersmodi en het STOP-principe, met specifieke aandacht voor de stappers en trappers.

Voor deze 6 streefcijfers werd gestreefd naar een reductiepercentage van -25% tegen 2025 en van -50% tegen 2030, met 2019 als referentiejaar. In 2040 mogen er geen voetgangers- en fietsdoden meer vallen op Vlaamse wegen.

Overkoepelende doelstellingen als onderdeel van een veilig verkeerssysteem

Volgende belangrijke overkoepelende doelstellingen of kwaliteitsrandvoorwaarden vormden mee de basis van het verkeersveiligheidsplan. Ze vormden ook de sleutel tot het waarborgen van een veilig verkeerssysteem en zijn essentieel om te evolueren naar een veilig en slachtoffervrij verkeers- en vervoersysteem.

1. Veilige en goed onderhouden infrastructuur
2. Kwalitatieve educatie en permanente, doeltreffende sensibilisering
3. Duidelijke regelgeving
4. Engagement: sterke partnerships met de verkeersveiligheidspartners en de actieve medewerking van alle weggebruikers
5. Onderzoek, evaluatie en monitoring, geïntegreerd in het plan en de maatregelen
6. Continue aandacht voor nieuwe vervoerswijzen en -ontwikkelingen, voertuigtechnologieën en innovatie
7. Sterke en efficiënte handhavingsketen voor een kwalitatief handhavingsbeleid
8. Maximaal rekening houden met het klassieke denkkader inzake duurzame mobiliteitsontwikkeling
9. Subjectief (on)veiligheidsgevoel

3. Analyse van de verkeersveiligheid in Vlaanderen met 9 prioritaire aandachtspunten

De probleemanalyse van de verkeersveiligheid leverde 9 prioritaire aandachtspunten waar ook de actieve weggebruiker een prominente plaats kreeg. Het gaat om ongevallen met voetgangers, fietsers, gemotoriseerde tweewielers, onervaren weggebruikers, senioren, (lichte) vrachtwagens en uiteraard ook om de drie killers: rijden onder invloed, snelheid en afleiding.

4. Maatregelen

Met het oog op de geformuleerde aandachtspunten werd een specifiek maatregelenpakket uitgewerkt. Er werden meer concreet 37 maatregelen(PDF bestand opent in nieuw venster) naar voor geschoven.

Om ervoor te zorgen dat onze weginfrastructuur zo veilig en bereikbaar mogelijk is, zowel voor een 8- als voor een 80-jarige, hanteerden we ook de 8 tot 80+ norm.