Leerlingen die een trauma meemaken, kunnen heftig reageren. Als school bied je hen een veilige omgeving. Die helpt bij herstel en versterkt hun ontwikkeling. Ontdek hoe je signalen herkent, wat werkt en waar je ondersteuning vindt.
Voor wie?
Deze informatie is voor basis- en secundair onderwijs en CLB’s.
Wat merk je van trauma in de klas?
Ingrijpende gebeurtenissen kunnen leiden tot chronische stress of trauma. Dat beïnvloedt vaak de sociaal-emotionele ontwikkeling. Leerlingen kunnen moeite hebben met concentratie, zelfregulatie of sociale contacten.
In de klas zie je gedrag zoals:
- Boosheid of ruzies
- Gebrek aan motivatie
- Vergeetachtigheid
- Problemen met leren
Het is niet makkelijk om trauma te herkennen en hier correct op te reageren. Straffen of belonen werkt vaak niet en kan de situatie verergeren.
Toch biedt je als school een unieke kans. Een veilige klasomgeving versterkt de veerkracht van leerlingen en ondersteunt hun herstel.
Leerlingen met een vluchtverhaal
Leerlingen met een vluchtverhaal hebben vaak veel meegemaakt. Voor, tijdens of na hun vlucht kunnen ze trauma ervaren, maar ook rouw of verlies. Ze hebben vaak extra noden op het vlak van taal, cultuur en psychisch welzijn.
Hun gedrag is meestal een normale reactie op een abnormale situatie. Met een cultuursensitieve aanpak kan je beter inspelen op hun behoeften
Lees het document: Traumasensitief werken bij leerlingen met een vluchtverhaal en anderen(PDF bestand opent in nieuw venster) (pdf, 14 p.) (421.91 kB)
Leerlingen met andere trauma's
Ook andere leerlingen maken ingrijpende gebeurtenissen mee zoals kindermishandeling, verlies of geweld. Die ervaringen kunnen leiden tot trauma.
Denk aan:
- Kindermishandeling- en verwaarlozing
- Seksueel misbruik
- Ernstig zieke of overleden ouder(s)
- Huiselijk geweld
- Verslaving bij ouders
- Psychische problemen bij ouders
- Depressie of zelfmoord(poging) in het gezin
- Ouder(s) in de gevangenis
- Bedreiging met wapens
Ook deze leerlingen hebben, net als anderen, nood aan veiligheid, stabiliteit en aanpak op maat.
Werk je in een school met diverse schoolpopulatie? Dan helpt een cultuursensitieve houding ook bij het contact met ouders.
Meer over traumasensitief onderwijs(opent in nieuw venster).
Tools en ondersteuning
Gebruik deze hulpmiddelen om leerlingen met trauma te begeleiden:
- Volg de online cursus ‘Steun bieden aan vluchtelingenkinderen(opent in nieuw venster)’ op Augeo Academy (voor basis- en secundair onderwijs)
- Vind hulp via de Sociale Kaart Vlaanderen - Vluchtelingen(opent in nieuw venster)
- Ontdek de Klasse-reeks over vluchtelingen in de klas: getuigenissen, tips en duiding(opent in nieuw venster).
- Bekijk de leermiddelen over trauma op KlasCement(opent in nieuw venster).
- Lees in Augeo Magazine(opent in nieuw venster) hoe je herstel ondersteunt na mishandeling, verwaarlozing of seksueel misbruik.
- Gebruik UNHCR-tools voor lesgeven aan leerlingen met vluchtverhaal: info, gidsen en lesmateriaal(opent in nieuw venster).