Er is soms twijfel tussen de vormen des, den en der in vaste combinaties met oude naamvalsvormen, zoals steen des aanstoots, op de(n) duur en in der minne. Omdat we in het hedendaagse Nederlands geen naamvallen meer gebruiken zoals vroeger, zijn er geen duidelijke regels te geven waarmee u kunt bepalen wat de juiste vorm is. Hieronder volgt een alfabetisch overzicht van vaste combinaties met des, den of der.
Veel combinaties, zoals in den lande en iets der willekeur prijsgeven, zijn erg formeel of archaïsch. U kunt in de plaats daarvan meestal een gewoner synoniem gebruiken. Andere combinaties, zoals des te meer en op de(n) duur, zijn nog heel gewoon in het hedendaagse taalgebruik.
- aan den lijve
- dag des Heren
- den lezer heil
- der wereld afsterven
- der zonde afsterven
- des duivels
- des mensen
- (des) te meer, des te beter, des te erger …
- heer des huizes
- iets der willekeur prijsgeven
- in den beginne
- in den lande
- in den vreemde
- in eenvoud des harten
- in het zweet des aanschijns (daarnaast ook in het zweet mijns aanschijns, in het zweet uws aanschijns enzovoort)
- in naam der koningin
- in naam der wet
- in naam des konings
- om den brode
- op den duur / op de duur
- plek des onheils
- steen des aanstoots
- tand des tijds
- uit den boze
- vader des vaderlands
- zich van den domme houden