We schrijven eronderdoor aan elkaar als de combinatie een voornaamwoordelijk bijwoord is. Dat is het geval als u de combinatie kunt vervangen door het oorspronkelijke voorzetsel en een naamwoord. De vorm -onderdoor gaat terug op de voorzetselcombinatie onder … door.

• Eerst gingen we altijd naast de ladder, daarna gingen we eronderdoor. (= daarna gingen we ergens onderdoor, bijvoorbeeld onder de ladder door)
• De schepen konden eronderdoor. (= de schepen konden ergens onderdoor, bijvoorbeeld onder de brug door)

Eronderdoor wordt ook aan elkaar geschreven in de vaste combinatie eronderdoor gaan. In die combinatie kunt u het voornaamwoordelijk bijwoord niet vervangen door een voorzetsel en een naamwoord omdat het samen met het werkwoord een eenheid vormt met een specifieke betekenis.

• eronderdoor gaan (= overspannen raken, bezwijken, overlijden): Hij ging eronderdoor. Ze is eronderdoor gegaan.

We schrijven eronder door in twee woorden als door deel uitmaakt van een afzonderlijk zinsdeel. Eronder is dan een voornaamwoordelijk bijwoord dat we kunnen vervangen door het oorspronkelijke voorzetsel onder en een naamwoord.

• Het uitzettende ijs perst het water eronder door het gaatje naar buiten. (= het water onder iets anders; door hoort bij het gaatje)
• Selecteer de tekst eronder door de muis ingedrukt te houden. (= de tekst onder iets anders; door hoort bij de muis ingedrukt te houden)

De delen van het voornaamwoordelijk bijwoord eronderdoor zijn ook van elkaar gescheiden als er tussen er en onderdoor een ander zinsdeel staat. De volgorde met de gesplitste vorm is vaak gebruikelijker dan die met de ongesplitste vorm. Soms is de ongesplitste vorm uitgesloten.

• De schepen konden er gemakkelijk onderdoor / gemakkelijk eronderdoor.

De spellingen er onderdoor* , in twee opeenvolgende woorden, en er onder door* , in drie opeenvolgende woorden, zijn in geen enkel geval correct.